Er is nog drie weken te gaan voordat de Belastingdienst vanaf begin 2025 gaat controleren op schijnzelfstandigheid van zelfstandige ondernemers. Veel zzp’ers en opdrachtgevers weten echter nog steeds niet goed waar ze aan toe zijn.

Meer dan 100.000 zelfstandig ondernemers hebben zich al uitgeschreven bij de Kamer van Koophandel en gaan in loondienst. Maar wat als je daar nu echt geen trek in hebt?

Voor een aantal beroepsgroepen, zoals verpleegkundigen, maaltijdbezorgers en leerkrachten in het basis- en voortgezet onderwijs, lijkt de kans dat ze door kunnen als zelfstandige klein. Zij kunnen vaak niet zelf hun werktijden bepalen, doen het werk dat mensen in vaste dienst ook doen en het tarief staat vaak vast. Allemaal aanwijzingen dat er sprake is van een gezagsverhouding. Detachering of in vaste dienst zijn dan je beste opties.

Voor een groot deel van de 1,6 miljoen zzp’ers is er wel nog hoop, maar nog geen zekerheid. Al was het maar omdat veel zelfstandigen ervaren dat opdrachtgevers de kat uit de boom kijken. Hoe overtuig je opdrachtgever je toch te blijven inhuren?

Dit zijn 3 dingen die je kunt doen als zzp'er:

1) Vul de keuzehulp in op de site van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en bespreek de uitkomst met je opdrachtgever

De keuzehulp geeft een score op 10 punten die doorslaggevend zijn voor het oordeel of je als zelfstandige werkt of in loondienst. Volgens de woordvoerder van het ministerie van Sociale Zaken wegen alle tien factoren even zwaar.

Heb je meer kenmerken van een zzp'er, dan is de kans groot dat je door kan als ondernemer. Is de uitkomst niet duidelijk, dan kun je kijken naar de voorbeelden die zijn uitgewerkt.

2) Wijs je opdrachtgever erop dat de soep voorlopig nog niet zo heet gegeten wordt als hij is opgediend

Als je samen met je opdrachtgever kunt aantonen dat je er geen sprake is van schijnzelfstandigheid, of dat er zijn stappen gezet om dat te voorkomen, belooft de staatssecretaris van Fiscaliteit en de Belastingdienst nog geen naheffing van sociale premies en een boete op te leggen.

Ook zal de naheffing alleen betrekking hebben op de periode tot 1 januari 2025. Het risico is voorlopig dus nog wel te overzien én hopelijk worden de richtlijnen gedurende de eerste maanden duidelijker.

3) Leg in de overeenkomst van opdracht veel zaken vast, zodat je bij een eventuele controle van de Belastingdienst meteen een antwoord hebt

Beschrijf bijvoorbeeld duidelijk het eindresultaat van de opdracht, en maak duidelijk dat je zelf de werktijden bepaalt en indien mogelijk met je eigen middelen werkt. Zorg ook dat je iets op papier hebt waaruit blijkt dat je onderhandeld hebt over de prijs.

Eigenlijk alles waaruit blijkt dat er geen sprake is van een gezagsverhouding helpt. Werk je volgens een nog geldige modelovereenkomst die door de Belastingdienst is goedgekeurd, dan kun je volgens de Belastingdienst zelfs nog even door tot de einddatum van die overeenkomst.

Oprichten bv of werken met meerdere opdrachtgevers biedt geen uitkomst

Het oprichten van een bv is geen oplossing. Juridisch maakt de rechtsvorm van de ondernemer namelijk niet uit bij de beoordeling of er sprake is van een gezagsverhouding of niet. Een assistent voor de operatiekamer van een ziekenhuis kan zich wel als OK-BV laten inhuren, als ze vervolgens precies moet doen wat het ziekenhuis zegt, is er nog steeds sprake van een gezagsverhouding.

Het enige voordeel van de bv is dat de Belastingdienst zich bij de controles waarschijnlijk eerst richt op de minder goed betaalde banen. De wet is immers bedoeld om misstanden bij bezorgdiensten aan de onderkant van de arbeidsmarkt aan te pakken. Daar zullen waarschijnlijk ook de eerste controles plaatsvinden. Maar het biedt geen enkele garantie en het oprichten van een bv is voor zzp'ers vaak sowieso fiscaal onaantrekkelijk, als je omzet minder dan een ton euro bedraagt.

Het hebben van meerdere opdrachtgevers, in het verleden een van de belangrijkste criteria om aan te tonen of je ondernemer was, is niet langer een criterium. Een leerkracht die twee dagen bij de ene school en twee dagen bij een andere school voor de klas staat, heeft gewoon twee verschillende arbeidsovereenkomsten.

LEES OOK: Meer dan 100.000 zzp’ers zijn gestopt: strengere controle op schijnzelfstandigheid lijkt rol te spelen