Miljardenverlies van Zwitserse centrale bank doet er niet toe

ANALYSE – In de financiële wereld heeft Zwitserland de naam een veilige haven bij uitstek te zijn. Het land heeft een stabiele economie en een sterke banksector. Bovendien slaagt Zwitserland erin om al 500 jaar buiten schot te blijven bij alle grote conflicten op het Europese continent.

Het is dan ook geen wonder dat veel partijen hun vermogen liever even in Zwitserse franks aanhouden als de onrust op financiële markten toeneemt. Het was dan ook even slikken toen begin deze week bleek dat de Zwitserse centrale bank – die verantwoordelijk is voor het bewaken van de financiële stabiliteit – in 2022 een verlies heeft geleden van maar liefst 132 miljard Zwitserse frank. In euro komt dat bijna op hetzelfde neer, te weten 131 miljard euro.

Dit soort rode cijfers roept al snel de herinnering op aan de malaise tijdens de financiële crisis van 2008/2009. Indertijd kwamen veel banken in grote problemen en werden er enorme verliezen geleden.

Er zijn echter een paar grote verschillen met 14 jaar geleden. In de eerste plaats gaat het in dit geval niet om een commerciële bank, maar om de centrale bank van een land. Bovendien is het megaverlies deze keer niet veroorzaakt door wanbeleid.

De Zwitserse centrale bank is erop uit om de inflatie op middellange en lange termijn richting een niveau van net iets minder dan 2 procent te sturen. Daarnaast wil de centrale bank voorkomen dat de frank te hard in waarde stijgt. Dat ondergraaft namelijk de internationale concurrentiepositie van het Zwitserse bedrijfsleven.

Als onderdeel van dit beleid koopt de centrale bank met eigen nationale munt allerlei buitenlandse activa, zoals bijvoorbeeld aandelen Amazon en Starbucks. Hiermee worden groeit het aanbod van Zwitserse franken, wat een drukkend effect heeft op de koers van de Zwitserse munt.

Echter, de bezittingen die op de balans van de centrale bank terecht zijn gekomen, zijn fors in waarde gedaald doordat aandelen- en obligatiekoersen in 2022 onderuit zijn gegaan.

Omdat de frank vorig jaar steeg in vergelijking met veel andere munten, deden wisselkoersverschillen ook nog een duit in het verlieszakje. Dit soort papieren verliezen heeft voor een centrale bank echter nauwelijks gevolgen.

Het meest merkbare effect is dat de centrale bank van Zwitserland dit jaar geen dividend uitkeert aan de aandeelhouders: de nationale overheid en de kantons.

Euro maakt inhaalslag tegenover de Zwitserse frank

Op valutamarkten hebben de rode cijfers in ieder geval geen effect. Daar wordt de koers van de frank voornamelijk bepaald door de ontwikkelingen op financiële markten en aan het rentefront.

Hoewel internationaal de vrees voor een recessie nog steeds rondwaart, is inflatie een veel minder groot probleem dan in 2022. Hierdoor is er minder vraag naar franken als veilige haven in onzekere tijden.

Bovendien is in de eerste dagen van het nieuwe jaar duidelijk geworden dat de Europese centrale bank de rente sneller wil opschroeven dan de Zwitserse centrale bank. Hierdoor heeft de euro al een behoorlijke inhaalslag ingezet op de frank.

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld.