Hoe schminken we Piet? Die vraag is sinds enkele jaren een extreem politieke kwestie geworden.
Aanhangers van Zwarte Piet zien zichzelf niet als racist. Maar de mate waarin je bereid bent om Piet minder zwart te maken, geldt wel als een maatstaf voor de ontvankelijkheid van de argumenten van de tegenstanders van Zwarte Piet.
Politici worstelen nogal altijd volop met Piet.
Zei VVD-premier Mark Rutte enkele jaren geleden nog dat hij er nu eenmaal ook niets aan kan doen, dat Zwarte Piet zwart is. Deze week stelde VVD-minister van Justitie Ard van der Steur namens het kabinet dat Zwarte Piet kwetsend kan zijn en in de huidige vorm lastig uit te leggen is in bijvoorbeeld de Verenigde Staten. Het kabinet pleit voor aanpassing van het kinderfeest.
Hoe dan ook, de kleur van Piet geldt inmiddels als een politiek statement. Zelfs als dat niet zo bedoeld is, beïnvloedt de kleur van Piet de perceptie van anderen.
Grosso mode zijn er 3 opties voor de kleur van Piet die bepaalde associaties oproepen.
1) Zwarte Piet = PVV of rechterflank VVD (Halbe Zijlstra)
Het standpunt van PVV-voorman Geert Wilders is helder:
Laf laf laf. Zwarte Piet is zwart en moet zwart blijven. #rtlaf https://t.co/hCkxodyD1o
— Geert Wilders (@geertwilderspvv) 24 oktober 2016
VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra reageerde verontwaardigd op de afschaffing van Zwarte Piet bij tv-zender RTL. Hij durfde het niet zo stellig te zeggen als Geert Wilders, maar kan zijn kind lastig uitleggen waarom Piet niet zwart zou zijn.
2) Roetpiet/Regenboog Piet = deel VVD, CDA, PvdA, D66, SP
Met Roetpiet en Kleurenpiet zit je ergens in het midden van het politieke spectrum: vlees noch vis. Zo vindt Lodewijk Asscher, in de race voor het lijsttrekkerschap van de PvdA, dat de "meerderheid" in Nederland die vóór Zwarte Piet is, rekening moet houden met de "minderheid" die aanpassing wil.
CDA en D66 hebben niet een uitgesproken standpunt en opperden in 2014 dat de politiek zich niet moet bemoeien met de kleur van Piet; een kwestie die burgers zelf moeten afwegen. Overigens riep een gemeenteraadslid van het CDA in Den Haag in 2013 op tot de invoering van gekleurde pieten - al werd die suggestie snel verworpen.
De SP weet zich ook niet goed raad met Zwarte Piet. Fractieleider Emile Roemer stelde zich eerder op de lijn dat de politiek niet van bovenaf moet opleggen hoe tradities gevierd worden, maar op lager niveau zijn er ook socialisten die vinden dat het verzet tegen Zwarte Piet juist past in een socialistische traditie van verzet tegen onderdrukking en racisme.
3) Regenboog Piet / Blanke Piet = GroenLinks en DENK
Uitgesproken tegenstanders van Zwarte Piet zijn te vinden bij GroenLinks en natuurlijk DENK. GroenLinks-raadslid in Rotterdam Simion Blom nam deel aan de demonstratie tegen Zwarte Piet bij de intocht van Sinterklaas in Maassluis dit jaar.
En in een zondagoverpeinzing noemde Sylvana Simons van DENK de figuur van Zwart Piet een racistische koloniale karikatuur.