De werkloosheid nam in december toe, na een periode van weinig verandering. Volgens analist Arne Petimezas van beursmakelaar AFS Group is de zwakte tijdelijk en zal de arbeidsmarkt dit jaar aantrekken. Hij praat je bij vanaf de beursvloer in Amsterdam.
1. De Nederlandse arbeidsmarktcijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek vanochtend bekendmaakte, waren niet al te best. De werkloosheid steeg van 8,0 procent in november naar 8,1 procent in december, de eerste toename van het percentage sinds januari 2014. In december nam de werkgelegenheid af met 13.000 personen ten opzichte van november, wat de eerste afname sinds april 2014 was. In november begon de arbeidsmarkt al te haperen, want toen was de werkgelegenheid onveranderd nadat in de periode april-oktober de werkgelegenheid met 78.000 nog met personen was toegenomen.
2. Dan is nu de vraag: is het herstel van de Nederlandse arbeidsmarkt afgelopen? Nee, waarschijnlijk is de zwakte tijdelijk. In de grafiek ziet u de jaarlijkse verandering in de werkgelegenheid en de geschatte maandelijkse groei van de economie op basis van het conjunctuuronderzoek van de Europese Commissie. Daaruit blijkt dat de werkgelegenheid in december op jaarbasis voor het eerst is toegenomen sinds 2012, maar dat de groei van de economie helaas aan het stagneren is op een laag niveau.
Verder zien we ook dat de arbeidsmarkt pas na 12 maanden reageert op economisch herstel, maar dat de arbeidsmarkt direct de gevolgen voelt als de economie verzwakt.
En dan is eigenlijk de vraag: blijft de economie wel herstellen? Ja, dat is wel mijn verwachting. De komende maanden zullen waarschijnlijk zwak zijn, maar in het voorjaar zal de economie aantrekken. Dat blijkt namelijk uit de monetaire en kredietcijfers van de ECB, die een erg goede voorspellende waarde hebben. De ECB’s verruimingsmaatregelen van afgelopen jaar dringen langzaam maar zeker door, en dat zal toenemen na de aankondiging van vandaag. Dan is er ook nog de lage olieprijs en het feit dat het fiscale beleid in de eurozone neutraal is geworden.
3. Ik moet ze nog tegenkomen, economen die positief zijn over de grootschalige obligatieaankopen (QE) van naar verluidt 1,1 biljoen euro over een periode van krap twee jaar die de ECB vanmiddag gaat aankondigen. De ECB’s QE komt inderdaad veel te laat. En bovendien zullen de risico’s waarschijnlijk niet worden gedeeld zoals gebruikelijk is bij open markt operaties door de ECB. Iedereen voor zich betekent dat de gammele balansen van Zuid-Europese lidstaten niet worden ontzien, waardoor de broodnodige daling van de rentestanden bij de zwakke broeders waarschijnlijk zal teleurstellen (of misschien helemaal niet zal plaatsvinden).
Dit is allemaal waar, maar het bedrag dat wordt genoemd, betekent dat de ECB-balans zal groeien naar tegen de 35 procent van het bbp, wat bijna 10 procent meer is dan de Fed – de QE-pionier – ooit heeft aangedurfd. De ECB gaat enorm veel geld bijdrukken, waardoor de euro verder moet dalen en de kapitaalmarktrente van meer risicovolle landen, bedrijven en banken ook naar beneden moeten. Met de nadruk op moeten, want QE is inmiddels zo onvermijdelijk geworden dat de markten dit hebben ingeprijsd, alhoewel niet duidelijk is in welke mate.
QE zal de economie en de inflatie zeker helpen via een zwakkere euro en lagere reële rentestanden. Maar het zal niet genoeg zijn. De ECB mag heel erg blij zijn als de Eurozone met QE ook maar in de buurt komt van 1 procent inflatie en 1 procent groei, wat de helft van het tempo is van voor de crisis. Wil de eurozone weer normaal nodig, dan moet er een fiscaal stimuleringspakket komen dat minstens half zo groot is als de ECB’s QE. Dat, en de eurozone hervormen. Gebeurt dat niet, dan kan de eurozone maar beter worden opgedoekt.
4. Naar verluidt wil het Chinese Anbang de staat van de genationaliseerde verzekeraar Reaal afhelpen. Volgens het Financieele Dagblad heeft staatsverzekeraar ASR minder leuke zaken in de boeken van Reaal aangetroffen en wil het daarom op de prijs afdingen. Anbang komt daarom als een soort van prins op het witte paard aanrijden, aldus de krant. Anbang heeft al de Belgische verzekeraar Fidea en Delta Lloyds Belgische bankpoot overgenomen.
5. De koers van Imtech zit in de lift nadat de door fraude geplaagde technische dienstverlener een belangrijke order in Polen aankondigde. Imtech gaat in Polen voor Volkswagen een fabriek van technische installaties voorzien. Volgens Imtech gaat het om een “omvangrijke” opdracht. Polen was ground zero voor het corruptieschandaal dat het bedrijf bijna fataal is geworden. Imtech kondigde in 2012 met veel bombarie een megaorder van 620 miljoen euro voor de realisatie van een enorm pretpark aan. Vanwege corruptie realiseerde Imtech niet veel meer dan een toegangspoort en leed het een verlies van tientallen miljoenen euros.
6. Bestuurslid van de Zwitserse centrale bank, Fritz Zurbrügg, heeft een boekje opengedaan over waarom vorige week donderdag besloten werd de Zwitserse frank te ontkoppelen van de euro. “Toen we zagen dat de situatie was geëscaleerd in de afgelopen tijd en we nog meer euro’s hadden moeten kopen, was de beslissing snel genomen”, aldus Zurbrügg in een interview met de krant Blick. Met andere woorden: de Zwitserse centrale bank (SNB) was niet langer bereid de vloedgolf aan euro’s die op Zwitserland afkwam op te kopen met bijgedrukte frank. De geldpers van de Zwitserse had namelijk al overuren gedraaid om te voorkomen dat de frank nog harder zou worden.
Door de interventies was de balans van de SNB zo sterk gegroeid dat deze inmiddels even zo groot was als 75 procent van het Zwitserse bbp. Ter vergelijking: de balans van de ECB heeft een omvang van circa 21 procent van het bbp van de eurozone. De Fed zit op ongeveer 25 procent. Zou de ECB-balans gelijk zijn aan 75 procent van het eurozone-bbp, dan zou Draghi meer dan 5 biljoen euro moeten bijdrukken.
7. De secretaris-generaal van olie-kartel OPEC denkt dat hij de bodem heeft gezien. OPEC-bons Abdalla El-Badri zei tegen persbureau Bloomberg dat de olieprijs op dit niveau eerder zal herstellen dan verder zal crashen. “De prijs gaat niet naar 20 of 25 dollar per vat, ik denk dat de prijs hier blijft staan”, aldus El-Badri. “We hebben dit eerder meegemaakt – prijzen die heel snel en heel hard dalen en daarna langzaam herstellen.” Sinds de zomer van 2014 is de olieprijs met net geen 60 procent gedaald. De crash heeft een schokgolf in financiële markten veroorzaakt. De oliesector heeft duizenden mensen op straat gezet en investeringsplannen op de lange baan geschoven, terwijl we de positieve gevolgen in de vorm van een lagere energierekening voor bedrijven en huishoudens nog moeten zien.
8. De Griekse minister van Financiën Gikas Hardouvelis weet wel wat de ECB moet doen. Hardouvelis, een partijloze technocraat, zei tegen de Duitse krant Handelsblatt dat Griekenland een “ideale kandidaat” is voor obligatieaankopen door de ECB. Hardouvelis heeft lef, want zijn regering gaat hoogstwaarschijnlijk aanstaande zondag de algemene verkiezingen verliezen van anti-bailout partij Syriza. Syriza leider Alexis Tsipras eist een kwijtschelding van de Europese noodleningen die Griekenland krijgt.
Arne Petimezas is analist bij financiële dienstverlener AFS Group. Deze bijdrage is niet bedoeld als advies tot het doen van individuele beleggingen.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl