• Zorgverzekeraars hebben de premies voor de basisverzekering bekendgemaakt, waarmee het overstapseizoen is geopend.
  • Voor 2023 is het aantal restitutiepolissen met vrije zorgkeuze en volledige vergoeding flink uitgedund. Er zijn meer polissen waarbij je een deel van de zorg zelf moet betalen.
  • Business Insider behandelt de verschillen in premies en vergoeding waar je op moet letten, als je een andere zorgverzekering overweegt.
  • Lees ook: Zorgpremie in 2023: vergelijk wat je gaat betalen voor de basisverzekering

Verzekeraars hebben de premies voor de zorgverzekering 2023 bekendgemaakt en daarmee is het overstapseizoen geopend. De polissen voor de basisverzekeringen zijn fors duurder geworden en overstappers kunnen uit veel minder restitutiepolissen met vrije zorgkeuze kiezen dan in 2022.

Daarmee ligt mogelijk een natura- of combinatiepolis eerder in het vizier. Deze polissen zijn doorgaans goedkoper, maar je moet er rekening mee houden dat je een deel van de zorg zelf moet betalen. Verderop in dit artikel gaan we in op de verschillen tussen de polissen, de premies en eventuele veranderingen in 2023. Liever de korte versie lezen? Scroll dan door naar de tussenkop ‘Zorgpolissen in het kort’.

Nederlanders moeten verplicht een basisverzekering afsluiten. In de basisverzekering heeft de overheid bepaalde zorg opgenomen die, afhankelijk van het soort polis (natura, restitutie of combinatie), volledig of gedeeltelijk wordt vergoed.

Elk jaar geldt de bekendmaking van de zorgpremies in november als het startschot van het overstapseizoen. Vanaf 13 november tot en met 31 december kun je de huidige verzekering opzeggen, waarna je nog tot 1 februari de tijd hebt om over te stappen. Deze data gelden bij de meeste zorgverzekeraars ook voor de aanvullende zorgverzekering.

Lees ook: Zorgpremie in 2023: vergelijk wat je gaat betalen voor de basisverzekering

Dit jaar heeft geen enkele zorgverzekeraar de premies verlaagd, constateert Zorgwijzer.nl. In 2023 kost een polis gemiddeld 138,45 euro. Daarmee stijgt de premie met gemiddeld zo'n 10 euro, zoals het kabinet had voorspeld. Het verschil tussen de duurste en de goedkoopste polis is op jaarbasis 402,60 euro.

Goedkoopste naturapolis: geen vrije keuze ziekenhuizen

De vijf goedkoopste polissen voor de basisverzekering gaan in 2023 met gemiddeld 13,50 euro omhoog, berekende vergelijkingssite Poliswijzer.nl. Volgens Poliswijzer is dat de grootste stijging van de afgelopen jaren. De goedkoopste zorgverzekering is die van ZEKUR met een premie van 122,95 euro per maand als je een standaard eigen risico hebt van 385 euro per maand. Met een verhoogd eigen risico van maximaal 885 euro per maand betaal je voor deze polis 102,95 euro per maand.

Als je deze polis afsluit moet je er wel rekening mee houden dat niet alle ziekenhuizen zijn gecontracteerd, wat betekent dat je een deel zelf moet betalen krijgt als je in een niet-gecontracteerd ziekenhuis terechtkomt.

Van de polissen waarbij wel alle ziekenhuizen zijn gecontracteerd, is VinkVink (Menzis) met 125 euro per maand de goedkoopste basisverzekering. De duurste basisverzekering is de restitutiepolis van a.s.r. voor 156,50 euro per maand.

De onderstaande tabel van Poliswijzer.nl toont de goedkoopste basisverzekeringen in 2023 op basis van het standaard eigen risico van 385 euro per maand.

Bij het kiezen van een basisverzekering is het van belang om te weten wat de verschillen zijn tussen een natura-, restitutie- en combinatiepolis. Het soort polis geeft kort gezegd aan hoeveel zorg en zorgaanbieders de verzekeraar gecontracteerd heeft. Bij niet-gecontracteerde zorg krijg je geen volledige vergoeding.

Zorgverzekering: kosten die je zelf moet betalen

We nemen de verschillende soorten polissen door, de hoogte van de premies en hoeveel je ongeveer vergoed krijgt. Voordat we dat doen is het wellicht goed om eerst de diverse kosten die je (mogelijk) zelf moet betalen te onderscheiden.

  • Eigen risico: dit is het wettelijk bepaalde drempelbedrag dat je jaarlijks voor bijna alle soorten zorg in de basisverzekering moet betalen voordat je zorg vergoed krijgt. In 2023 bedraagt het eigen risico standaard 385 euro. Je kunt het eigen risico vrijwillig verhogen tot maximaal 885 euro per maand. De maandpremie valt dan lager uit, al verschilt het per verzekeraar hoeveel korting er wordt gegeven op de zorgpremie.
  • Eigen bijdrage: Voor sommige soorten zorg in de basisverzekering geldt een eigen bijdrage die door de overheid is vastgesteld. In 2023 is de eigen bijdrage voor bijvoorbeeld kraamzorg 4,80 euro per uur. Ook bij aanvullende verzekeringen vergoedt de verzekeraar vaak een deel van de zorg. Het deel dat je als verzekerde zelf betaalt heet ook eigen bijdrage, maar deze is niet wettelijk bepaald zoals bij de basisverzekering.
  • Eigen kosten niet-gecontracteerde zorg: heb je een naturapolis of combinatiepolis afgesloten, dan kom je mogelijk bij een niet-gecontracteerde zorgverlener terecht en vergoedt de verzekeraar de behandeling niet 100 procent. Je betaalt dus een deel zelf. Deze kosten kunnen bovenop de eigen bijdrage en het eigen risico komen.

Verder is het goed om te weten dat verzekeraars bij de vergoeding voor niet-gecontracteerde zorg uit kunnen gaan van de volgende tarieven.

  • Wettelijke tarief (Wmg-tarief, Wet marktordening gezondheidszorg): Dit is een wettelijk vastgesteld maximumtarief.
  • Marktconform tarief: een tarief op basis van wat zorgverleners in Nederland rekenen voor een bepaalde behandeling.
  • Gecontracteerde tarief: een gemiddeld tarief op basis van de tarieven die de desbetreffende verzekeraar heeft afgesproken met verschillende zorgverleners voor een bepaalde behandeling.

Verschil restitutie-, natura- en combinatiepolis

Dit jaar hebben consumenten de keuze uit in totaal 66 polissen voor de basisverzekering, waaronder 19 combinatiepolissen, 40 naturapolissen (waarvan 18 online polissen) en 7 restitutiepolissen.

Om het geheugen op te frissen zet Business Insider hieronder de verschillende soorten polissen en hun kenmerken op een rij.

Restitutiepolis: gemiddelde premie €150,10 per maand (bandbreedte €140,75 tot €156,50)

Met een restitutiepolis heb je vrije zorgkeuze. Zowel gecontracteerde zorg als niet-gecontracteerde krijg je volledig vergoed. In het laatste geval moet je de rekening wellicht voorschieten.

Bij niet-gecontracteerde zorg gaat het om 100 procent vergoeding van het marktconforme of wettelijke tarief. Ga je naar een buitengewoon dure psycholoog, dan moet je misschien bijbetalen.

In 2023 neemt het aantal restitutiepolissen fors af, meldt Poliswijzer.nl. In totaal gaat het om negen restitutiepolissen die verdwijnen, bijna de helft van de markt. PMA Zorgverzekeringen is verdwenen en daarmee ook hun restitutiepolis.

Daarnaast stopt de op één na grootste verzekeraar VGZ met de restitutiepolis en biedt in plaats daarvan combinatiepolissen aan. Dit geldt ook voor de labels van VGZ waaronder Univé, ZEKUR en IZZ. Verzekeraars FBTO en IZA hebben dezelfde stap gezet.

Bij deze drie verzekeraars wordt niet-gecontracteerde (wijk)verpleging en geestelijke gezondheidszorg niet meer 100 procent vergoed. De polis mag daarom geen restitutiepolis meer heten en wordt een combinatiepolis.

Dit betekent volgens consumentenprogramma Radar dat klanten van deze zorgverzekeraars die gebruikmaken van wijkverpleging of GGZ, 10 tot 25 procent van het gemiddeld gecontracteerde tarief (zie combinatiepolis) moeten betalen als ze naar een niet-gecontracteerde aanbieder gaan. Of ze moeten overstappen naar een gecontracteerde aanbieder, maar dat kan grote impact hebben op de behandeling.

In totaal zijn er nog zeven restitutiepolissen over om uit te kiezen.

Bij de restitutiepolis is het verder goed om te weten dat de vrije zorgkeuze kan worden beperkt door het zogenoemde zorgplafond. Het zorgplafond is bereikt als het aantal behandelingen dat de zorgverzekeraar heeft ingekocht bij de desbetreffende aanbieder is opgebruikt.

Je kan dan niet bij de door jouw gekozen aanbieder terecht. Mogelijk helpt de zorgverzekeraar je een andere zorgverlener te vinden. Het is vaak ook mogelijk om op een wachtlijst te worden gezet.

Premie: De gemiddelde premie op basis zeven restitutiepolissen bedraagt 150,10 euro, waarmee deze polis gemiddeld zo'n 6 euro duurder is dan in 2022. De goedkoopste polis kost 140,75 per maand, de duurste 156,50 euro.

Naturapolis: gemiddelde premie €134,32 per maand (bandbreedte €122,95 tot €142,30)

Wanneer je een naturapolis afsluit, krijg je behandelingen vergoed van zorgaanbieders die een contract hebben met de verzekeraar. De vergoeding wordt rechtstreeks door de verzekeraar aan de behandelaar betaald. In andere woorden: er ploft geen rekening om de mat en je hoeft niets voor te schieten.

Kom je bij een niet-gecontracteerde zorgverlener terecht, dan zal je een deel van de kosten zelf moeten betalen en wellicht de rekening moeten voorschieten. De vergoeding varieert van 60 tot 80 procent van het gemiddeld gecontracteerde tarief. Volgens de Consumentenbond is de vergoeding van een aantal verzekeraars bij hun goedkoopste polissen erg laag. Zij houden 60 tot 65 procent vergoeding aan.

Het percentage dat een verzekeraar vergoedt kan verschillen per naturapolis en de soort zorg.

Premie: De gemiddelde premie op basis veertig naturapolissen bedraagt 134,32 euro, waarmee de deze polis gemiddeld zo'n 10,50 euro duurder is dan in 2022. De goedkoopste polis kost 122,95 euro per maand, de duurste 142,30 euro.

Combinatiepolis: gemiddelde premie €142,84 per maand (bandbreedte €125 tot €155,15)

De combinatiepolis is een kruising tussen een restitutiepolis en een naturapolis.

Voor een deel van de zorg werkt de combinatiepolis als een restitutiepolis. Gecontracteerde zorg krijg je volledig vergoed. En bij niet-gecontracteerde zorg krijg je 100 procent van het marktconforme, wettelijke of gemiddeld gecontracteerde tarief vergoed. Welk tarief geldt hangt af van de voorwaarden.

Bij andere zorgvormen werkt de combinatiepolis als een naturapolis. Er zijn mogelijk minder zorgverleners gecontracteerd. Bij niet-gecontracteerde zorg kan de vergoeding variëren van 50 tot 90 procent van het gemiddeld gecontracteerde tarief. Volgens de Patiëntenfederatie gaat het meestal om 75 tot 80 procent. Hoe hoog de vergoeding is hangt af van het type zorg en de voorwaarden van de verzekeraar.

Verder krijg je bij een combinatiepolis, net als bij andere polissen, de kosten volledig vergoed bij een gecontracteerde zorgverlener. Kies je voor een combinatiepolis, bedenk dan dat deze per verzekeraar verschillend ingericht kan zijn. De vergoeding als bij een restitutiepolis is bij verzekeraar A misschien op andere zorg van toepassing dan bij verzekeraar B.

Premie: De gemiddelde premie op basis negentien combinatiepolissen bedraagt 142,84 euro, waarmee de deze polis gemiddeld 10,36 euro duurder is dan in 2022. De goedkoopste polis kost 125 euro per maand, de duurste 155,15 euro.

Zorgpolissen in het kort:

Restitutiepolis (vrije keuze)

  • Premie: gemiddeld 150,10 euro. Verschil hoogste laagste: 140,75 euro tot 156,50 euro.
  • Gecontracteerde zorg: vergoeding 100 procent. Rekening wordt rechtstreeks door de verzekeraar betaald aan de behandelaar.
  • Niet-gecontracteerde zorg: vergoeding 100 procent van marktconforme of het wettelijke tarief. Mogelijk moet je de kosten zelf voorschieten en declareren bij de verzekeraar.

Naturapolis

  • Premie: gemiddeld 134,32 euro. Verschil hoogste laagste: 122,95 euro tot 142,30 euro
  • Gecontracteerde zorg: vergoeding 100 procent. Rekening wordt rechtstreeks door de verzekeraar betaald aan de behandelaar.
  • Niet-gecontracteerde zorg: vergoeding 60 tot 80 procent van het gemiddeld gecontracteerde tarief.

Combinatiepolis

  • Premie: Gemiddeld 142,84 euro. Verschil hoogste laagste: 125 euro tot 155,15 euro.
  • Gecontracteerde zorg: vergoeding 100 procent.
  • Niet-gecontracteerde zorg: vergoeding 100 procent van marktconforme of wettelijke tarief. Of 50 tot 90 procent van het gemiddeld gecontracteerde tarief. Volgens de Patiëntenfederatie meestal 75 tot 80 procent. Mogelijk moet je de kosten zelf voorschieten en declareren bij de verzekeraar.

2023: duurdere polis en minder vrije zorgkeuze

Samenvattend valt bij de basisverzekering in 2023 dus op dat vrijwel alle polissen duurder zijn geworden. Daarnaast is een groot aantal restitutiepolissen weggevallen, waardoor je als verzekerde wellicht eerder terechtkomt bij een combinatiepolis of naturapolis. Bij deze polissen moet je bij niet-gecontracteerde zorg een deel zelf betalen, wat mogelijk in de papieren kan lopen.

Bij sommige naturapolissen zijn niet alle ziekenhuizen gecontracteerd, iets wat je misschien wel belangrijk vindt. Combinatiepolissen kunnen op hun beurt verschillen per verzekeraar. Bij deze polissen is het goed om na te gaan bij welke zorg de polis meer als een restitutiepolis werkt (met volledige vergoeding bij gecontracteerde en niet-gecontracteerde zorg), en bij welke zorg de regels van een naturapolis gelden en je bij niet-gecontracteerde zorg een deel zelf moet betalen. Ofwel, een combinatiepolis kan meer naar restitutiepolis hellen of meer naar een naturapolis.

Lees meer over de zorgverzekering: