De zon maakt een zeer actieve periode door en stuurde afgelopen dinsdag een zonnevlam van de zogenoemde de X-klasse richting de aarde, de krachtigste in zijn soort. Het fenomeen veroorzaakte een radiostoringen van ongeveer een uur in delen van Zuidoost-Azië, Australië en Nieuw-Zeeland.

Dat komt doordat de extreme zonnestraling hogere delen van de atmosfeer van onze planeet heeft geïoniseerd, waardoor radiogolven worden verstoord.

De gebeurtenis past in een reeks van uitbarstingen, die gebruikelijk zijn als de zon zich in een actieve fase bevindt. De zon kent cycli van elf jaar met afwisselend weinig en veel activiteit.

De meest recente piek in de zonne-activiteit werd in 2014 gemeten en het meest recente dal in 2019. Sinds 2020 bevinden we ons in een opgaande fase, waarin de activiteit van de zon dus aan het toenemen is. Het volgende zonnemaximum wordt in 2025 verwacht.

Recent vertoonde de zon twee reusachtige coronale gaten die zorgden voor zonnewinden, waardoor het Noorderlicht op ongebruikelijke plekken te zien was, waaronder in Nederland.

Dit kan een voorbode zijn van nog meer zonneactiviteit in de komende dagen.

De zon roert zich en meer spektakel is in aantocht

De zon heeft de afgelopen dagen al drie zonnevlammen van de "M-klasse" geproduceerd, één niveau onder de X-klasse, blijkt uit een een rapport van donderdag van het Space Weather Prediction Center van de Amerikaanse National Oceanic and Atmospheric Administration.

Een zonnevlam van gemiddelde sterkte. Bron: NASA/SDO
Een zonnevlam van gemiddelde sterkte. Bron: NASA/SDO

Dit rapport voorspelde een kans op meer zonnevlammen in de M-klasse in de komende dagen, met een "kleine kans" op nog een zonnevlam van de X-klasse.

Meer zonneactiviteit kan voor technische storingen zorgen, maar ook voor prachtig Noorderlicht

Een actief gebied van de zon met donkere zonnevlekken. Bron: NASA/SDO/AIA/HMI/Goddard Space Flight Center
Een actief gebied van de zon met donkere zonnevlekken. Bron: NASA/SDO/AIA/HMI/Goddard Space Flight Center

De uitbarsting van afgelopen dinsdag bracht voor de zevende keer dit jaar een zonnevlam van de X-klasse, wat suggereert dat de zonneactiviteit in 2023 veel groter zal zijn dan in 2022. Afgelopen jaar waren er in totaal zeven zonnevlammen van de X-klasse, volgens SpaceWeather.com. Dit blog houdt dagelijks meldingen bij over de zon en haar invloed op de atmosfeer van de aarde.

Hoewel de zonnevlam van dinsdag krachtig was, lag hij aan de lage kant van het X-klasse spectrum. Hij werd gerangschikt als X1.2, maar de zon kan vlammen produceren in de orde van X28, die verwoestend kunnen zijn voor technologie op aarde.

Naast radiostoringen kunnen zonnevlammen en andere zonne-uitbarstingen stroomuitval veroorzaken, satellieten uit hun baan stoten en GPS in de war brengen.

Echter, veel vaker zorgt zonnactiviteit voor het prachtige Noorderlicht. Onlangs was dat veel zuidelijker te zien dan in en rond het Noordpoolgebied.

Zonnestormen kunnen het prachtige Noorderlicht veroorzaken, zoals hier op IJsland. Foto:  Arctic-Images / Getty Images
Zonnestormen kunnen het prachtige Noorderlicht veroorzaken, zoals hier op IJsland. Foto: Arctic-Images / Getty Images

Meer zonnevlammen en uitbarstingen liggen in het verschiet. Ze zullen waarschijnlijk in frequentie toenemen naarmate de zon in 2025 de piek van zijn 11-jarige cyclus bereikt.

Lees ook: De zon vertoont een nieuw gigantisch ‘gat’ dat met zonnewinden die komend weekend de aarde bereiken