Eindelijk ligt-ie in het water, het systeem van Boyan Slat dat de plasticsoep in de oceanen moet opruimen.
Vijf jaar lang werkten de 24-jarige Nederlander en zijn organisatie The Ocean Cleanup aan het systeem. Nu is het dan eindelijk te water. De plasticsoep kan z’n borst natmaken.
Onze oceanen bevatten een duizelingwekkende hoeveelheid plastic. En jaarlijks komt daar minimaal 8 miljoen ton plastic bij. En dat is dan nog een voorzichtige schatting. Niet meegeteld namelijk is andersoortig afval zoals visnetten.
Al dit vuil breekt niet af, maar wordt steeds kleiner en kleiner tot microplastics. Door de zeestroming verzamelt plastic zich op enkele vaste plekken in de oceanen, in zogenoemde gyres. Hier hoopt zoveel kunststof op dat de gebieden ook wel drijvende vuilnisbelten worden genoemd.
De bekendste van die plekken is de Great Pacific Garbage Patch, een gebied in het noorden van de Stille Oceaan dat drie keer zo groot is als Spanje.
Zaterdag is Slat begonnen met zijn operatie. De eerste reinigingsbuis van 600 meter lang is te water gelaten - System 001. Een sleepboot trok het buizensysteem door de Baai van San Francisco, onder de Golden Gate Bridge door op weg naar de testlocatie.
Als alles volgens plan verloopt, gaat System 001 daarna door naar de Great Pacific Garbage Patch. De crew hoopt dat het eerste systeem daar in een jaar 50 ton plastic verzamelt.
Volgens de modellen van Slat en zijn collega's moet het mogelijk zijn om met 60 van zulke systemen binnen 5 jaar de helft van de plasticsoep op te ruimen.
Boyan Slat neemt gok met onbewezen technologie
Een en ander moet nog blijken, want de technologie is nog niet getest. Niemand weet zeker of het systeem werkt.
Hoewel het plan van The Ocean Cleanup op veel bijval kan rekenen, is er ook kritiek vanuit wetenschappelijke hoek.
Volgens veel plasticonderzoekers is het systeem niet zaligmakend, omdat veel oceanisch plastic al in minuscuul kleine stukjes is afgebroken en is gezonken.
Ook vrezen de onderzoekers dat het systeem een negatief effect heeft op de flora en fauna en dat het kwetsbaar is voor ruwe weersomstandigheden op volle zee. En natuurlijk dat het systeem de aandacht afleidt van waar het allemaal om gaat: om het het terugdringen van het gebruik van plastic en het voorkomen dat het spul in het milieu terechtkomt.
Voorkomen plastic vervuiling
Volgens Slat moet het voorkomen van plasticvervuiling een mondiale prioriteit zijn, maar moet er ook gewoon opgeruimd worden. Hij weet echter dat alle ogen op hem gericht zijn, nu zijn systeem de lakmoesproef ondergaat.
"De technologie is niet bewezen en de komende maanden gaan we het zien", zei hij tegen Business Insider. Het systeem is in computersimulaties en op kleine schaal getest, maar wordt nu voor het eerst op ware grootte uitgerold in de Grote Oceaan.
"Modellen zijn modellen", aldus Slat. Handig, maar geen perfecte weergave van de realiteit. "Het wordt een spannend halfjaar."
En zo ziet de tewaterlating van het systeem eruit: