Dat blijkt uit de voorstellen voor de zogenoemde brede heroverwegingen, die
donderdag 1 april werden vrij
gegeven door het ministerie van Financiën.
CDA-premier Jan Peter Balkenende en voormalig PvdA-minister van Financiën
Wouter Bos beseften het afgelopen jaar al: de miljardeninjecties van de
overheid uit 2008 en 2009 waren niet gratis. Massale overheidssteun beperkte
de diepte van de recessie, maar op termijn zou er fors bezuinigd moeten
worden om de overheidsfinanciën in het gareel te krijgen.
Omdat Balkenende en Bos in 2009 niet vooruit wilden lopen op de politieke
keuzes die een meerjarig schrapplan vergt, zetten ze twintig ambtelijke
denktanks aan het werk. Inmiddels is de PvdA uit de regering gestapt, maar
de ambtelijke bezuinigingsopdracht is netjes uitgevoerd.
Lijst van 33 miljard
De onderwerpen die de bezuinigingsclubs hebben besproken liggen deels zeer
gevoelig: van wonen (hypotheekrenteaftrek) en zorg (versobering zorgpakket),
tot onderwijs (leenstelsel studenten). Per beleidsterrein diende minimaal 20
procent gesnoeid te worden.
In totaal rolt er een bedrag van circa 33 miljard euro uit, blijkt uit een
inventarisatie van Z24. Zie de grafiek: De
Ambtelijke Schraplijst.
De schraplijst overtreft inmiddels het actuele bezuinigingsgetal van 29
miljard euro, het bedrag dat het Centraal Planbureau (CPB) sinds medio maart
als mantra hanteert.
Bij de ambtelijke bezuinigingslijst is de verhoging van de leeftijd voor het
oudersomspensioen van 65 naar 67 jaar overigens niet meegenomen. Door de val
van het kabinet staat de hogere AOW-leeftijd weer op losse schroeven, maar
hiervoor was wel gerekend op een besparing van vier miljard euro.
Vijf euro huisarts
De ambtelijke snoeivoorstellen kennen diverse inkoppers, zoals een beperking
van de hypotheekrente-aftrek voor huiseigenaren. Maar er zijn ook meer
opmerkelijke en confronterende plannen.
Zo rolt er voor de genezende zorg (ziekenhuizen e.d.) en de langdurige
ouderenzorg (verpleeghuizen) een totaal besparingsbedrag van ongeveer tien
miljard euro uit. Dat kan alleen gehaald worden met een palet van snoeiharde
ingrepen. Zoals: ouderen die voor korter dan zes maanden in een verpleeghuis
worden opgenomen, moeten de kosten zelf betalen. Of: bij een consult aan de
huisarts ben je standaard vijf euro kwijt.
Provincies weg
Opvallend is ook: als je de
provincies als bestuurslaag weghaalt, kun je fors besparen op het aantal
politieke gezagsdragers. Levert naar schatting 1,8 miljard euro op. En wat
te denken van het idee om voor leerlingen vanaf 16 jaar een financiële
bijdrage voor school te vragen?
Op veiligheidsgebied komen er diverse pikante voorstellen aan bod. Zo duikt
het oude idee weer op om regionale politiekorpsen samen te voegen tot een
nationale politie. Ook kan de overheid hogere geldboetes bij overtredingen
opleggen. Bovendien scheelt het heel wat kosten in de strafrechtssfeer als
we softdrugs legaliseren. Tel uit: twee miljard euro.
Waar het geld te halen valt, is duidelijk. Aan politieke partijen de keuze hoe
ze de pijn willen verdelen.
Lees ook:
aanpakken
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl