In talloze films zien we de held een brandend gebouw ingaan om iemand te redden. Hitte en rook lijken hem nauwelijks te deren. Afgezien van wat zwarte vegen op het gezicht, weet de held ongedeerd de weg naar buiten terug te vinden. In werkelijkheid gaat het er bij brand heel anders aan toe.
De afdeling risicobeheersing van Interpolis legt in deze column uit wat er in het echt gebeurt. En hoe je de overlevingskansen vergroot van jezelf en anderen.
Rook gevaarlijker dan hitte
Bij een brand ontstaat altijd veel rook. Binnen korte tijd zie je hierdoor geen hand meer voor ogen. In je eigen woning is het dan al lastig om weg te komen, in een vreemde omgeving is het een ware beproeving.
Te meer omdat de bekende groene bordjes, die vluchtroutes en nooduitgangen aangeven, doorgaans hoog hangen. Precies daar waar de rook het dikst is. Ze raken al snel onzichtbaar.
Een logische reactie is dan proberen dezelfde weg terug te vinden als bij binnenkomst. Die weg is vaak langer dan de kortste vluchtroute, met alle risico’s van dien.
Aanduidingen op de vloer – zoals hier in een warenhuis – blijven ook bij rookontwikkeling lang zichtbaar.
Aan boord van passagiersschepen zitten er in de gangen en trapportalen vaak lichtgevende banden langs de plint, die de vluchtrichting aangeven naar de reddingssloepen.
Extra aandacht voor 65 plussers
Van 1 tot 31 oktober organiseren de Brandweer en de brandwondenstichting de Brandpreventieweken. Vooral 65-plussers ontvangen in deze periode veel veiligheidsadviezen en worden onder meer uitgenodigd voor vluchtoefeningen in eigen huis. Onderzoek toont aan dat thuiswonende senioren een hoger risico lopen op woningbrand. Hier vind je een overzicht van alle acties tijdens de Brandpreventieweken.
Verken de vluchtroute
Voorkom dat je bij een sterke rookontwikkeling op goed geluk een uitweg moet zoeken. Maak er een gewoonte van om altijd te kijken waar de nooduitgangen zijn, en ‘zoek’ de “groene bordjes”. Volg de vluchtroute en kijk waar die uitkomt. Prent je die route goed in. Zou je die ook met je ogen dicht en op de tast kunnen vinden?
Voor de thuissituatie kan het zeker geen kwaad om de vluchtroutes een keer echt te oefenen. Doe een blinddoek om en laat iemand de tijd opnemen die je nodig hebt om buiten te komen. Maak er een spelletje van met de kinderen in de hoop dat het nooit nodig zal zijn. Mocht er toch brand ontstaan, dan is het wel een prettig idee dat iedereen snel weet weg te komen.
Houd vluchtroutes en nooddeuren altijd vrij
Er is nog een belangrijke reden om vluchtroutes te verkennen: soms zijn ze geblokkeerd met opslag of lopen ze dood. Bij bezoeken aan bedrijven, horeca en instellingen heb ik al tientallen keren gezien dat vluchtroutes gebruikt werden voor – al dan niet tijdelijke – opslag.
Je moet er niet aan denken dat mensen daar bij een calamiteit proberen langs te komen. Mensen raken in verdrukking en tuimelen over elkaar heen.
Hier ligt een belangrijke verantwoordelijkheid voor de eigenaren en beheerders van gebouwen: controleer regelmatig of vluchtroutes vrij zijn en nooddeuren makkelijk opengaan.
Let op struikel- en uitglijgevaar en zorg er ook voor dat de vluchtroute naar een veilige plek leidt. Dus niet naar een binnenplaats waar niemand weg kan. Een vluchtroute moet mensen maximaal kans geven om ongedeerd het pand te verlaten.
Een nooddeur moet ook bij dikke rook en in het gedrang van vluchtende mensen makkelijk opengaan. Dat is hier duidelijk niet het geval.
Commentaar overbodig.
Maak afspraken met elkaar
Bij een calamiteit is er vrijwel altijd sprake van paniek en chaos. Spreek daarom met personeel en met huisgenoten van tevoren af waar je naartoe vlucht en op elkaar wacht. Hulpverleners hoeven dan geen onnodige risico’s te nemen om mensen te gaan zoeken die al in veiligheid zijn.
Meer lezen?
Brand voorkomen is en blijft natuurlijk de beste oplossing. Hierover schreef ik eerder de columns Zo voorkom je uitslaande brand, Hoe een onschuldige klus je bedrijf in lichterlaaie kan zetten en Zo voorkom je dat je bedrijf in rook opgaat.
Wil je (nog) meer weten?
Kijk dan op onze themapagina Brand of stuur een e-mail naar [email protected].
In een reeks bijdragen laat de afdeling risicobeheersing van Interpolis bedrijven zien hoe ze doordacht kunnen omgaan met risico’s. Interpolis is partnerexpert van Z24.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl