- Nederland kent een relatief hoge energiebelasting. De overheid kan hierdoor de energietransitie beter betalen en het leidt tot een lager energieverbruik.
- Door je huis te verduurzamen, kun je er echter voor zorgen dat je veel minder energiebelasting betaalt, blijkt uit een analyse van Energievergelijk.nl.
- De belastingdruk neemt namelijk af, zodra je minder energie verbruikt. Vooral degenen die hun gasverbruik omlaag krijgen, zijn spekkoper.
- Lees ook: Je energierekening in februari: stijging gasprijs zet door en begint pijn te doen
Energieprijzen zitten sterk in de lift, maar grofweg een derde bestaat uit belastingen. Hoeveel je verbruikt maakt nogal wat uit voor hoeveel je ervoor aan belastingen kwijt bent, laat vergelijkingssite Energievergelijk.nl donderdag zien in een serie berekeningen.
Sterk gestegen energiekosten: gasprijs in de lift
De energieprijzen zijn de afgelopen maanden weer gestegen, met name voor gas. De Europese gasprijs op de groothandelsmarkt is sinds begin 2024 aan een gestage opmars bezig en de gevolgen voor consumenten zijn steeds sterker voelbaar.
Door relatief koud winterweer in Europa en geopolitieke ontwikkelingen zijn consumentenprijzen voor gas aan een opmars bezig. Begin februari lagen de gasprijzen voor zowel dynamisch, variabel én vast op 1,35 euro per kuub, 2 cent hoger dan het gemiddelde van begin januari.
De prijzen komen zelfs weer in de buurt van het prijsplafond voor energie dat het kabinet Rutte-IV in 2023 tijdelijk instelde, meldde Business Insider Nederland woensdag. Sterker nog, bij verschillende leveranciers betaal je inmiddels al meer dan het toenmalige prijsplafond, blijkt uit een inventarisatie van vergelijkingssite Keuze.nl.
Belastingen maken derde uit van energiekosten
Gemiddeld bestaat bijna 33 procent van je totale energiekosten uit belastingen, meldt Energievergelijk.nl op basis van eigen berekeningen van de belastingdruk.
Vooral op gas is de belastingdruk in Nederland hoog. Van iedere circa 1,40 euro die we per kuub gas betalen, bestaat 59 procent uit energiebelasting en btw, zo blijkt.
De Nederlandse belastingdruk op energie is hoger dan in andere Europese landen, maar dat heeft een doel. De overheid kan er eenvoudiger de energietransitie door betalen en overtollig energieverbruik wordt erdoor ontmoedigd, wat leidt tot een lagere CO2-uitstoot. Het gasverbruik van Nederland daalt dan ook, zo bleek begin deze maand. Bovendien stappen steeds meer Nederlanders van het gas af.
De ongeveer 33 procent belasting die een gemiddeld huishouden betaalt voor energie, komt neer op een jaarlijkse kostenpost van 853 euro. In totaal zou zo'n huishouden 2.600 euro aan energiekosten kwijt zijn, bij een gemiddeld verbruik van 2.479 kWh elektriciteit en 1.169 kuub gas.
Toch betekent dit niet dat je in Nederland automatisch een derde van je energiebedrag aan belastingen kwijt bent. De belastingdruk voor energie heeft een progressief karakter, oftewel: je betaalt procentueel gezien meer, naarmate je meer energie verbruikt. Verbruik je minder energie, dan neemt het belastingaandeel van het totaalbedrag aan energiekosten dan ook zienderogen af.
Dit wordt veroorzaakt door het feit dat Nederland een zogeheten vermindering energiebelasting van 635,19 euro op jaarbasis kent. Het is een korting die voor iedereen geldt en ervoor zorgt dat zuinige huishoudens relatief weinig belasting betalen voor hun stroom en gas.
Zoals je kunt zien in onderstaande tabel, betaal je bij een jaarverbruik van 1.500 kWh stroom en 400 kuub gas bijvoorbeeld maar 6 procent belasting, wat neerkomt op 75 euro.
Heb je een jacuzzi in de tuin en verwarm je je huis altijd op 21 graden, terwijl je de lampen de hele dag aan laat staan? Dan moet je de portemonnee trekken.
Voor grootverbruikers die 4.000 kWh stroom en 1.800 kuub gas per jaar afnemen, neemt de belastingdruk namelijk toe tot 40,9 procent. Je betaalt dan zo'n 1.600 euro per jaar aan de fiscus voor je energieverbruik.
Zonnepanelen zorgen voor belastingverlaging...
Wie zonnepanelen heeft, geniet van een lagere, doch redelijk constante belastingdruk op energie. Aangezien gas de hoogste kostenpost is, blijft er immers sprake van enige belastingdruk.
Energievergelijk.nl berekende dat bezitters van zonnepanelen die geen stroom verbruiken en 1.169 kuub gas jaarlijks 25,3 procent belasting betalen over hun energie. Dat komt neer op 482 euro. Het gaat volgens Energievergelijk.nl om een verschil van liefst 7,5 procentpunt ten opzichte van huishoudens met een standaardverbruik.
Zonnepanelenhouders die jaarlijks 3.000 kWh stroom en 1.169 kuub gas verbruiken, betalen 33,9 procent belasting over hun energie. Dit staat gelijk aan 931 euro op jaarbasis.
..maar een warmtepomp al helemaal
Ga je deels van het gas af en installeer je een warmtepomp, dan ligt de belastingdruk nog veel lager. Energievergelijk.nl berekende dat huishoudens met een warmtepomp die jaarlijks 400 kuub gas verbruiken en 500 kWh stroom, een negatieve belasting op hun energie genieten. Ze krijgen jaarlijks 75 euro terug van de fiscus.
Dat zo'n belasting negatief kan uitpakken, komt door de eerder genoemde vermindering energiebelasting, oftewel: de korting van 635,19 euro op de energiebelasting die iedereen jaarlijks ontvangt in Nederland. Als je belastingbedrag voor stroom en gas in dit scenario erg laag is, kan daar met aftrek van deze 635,19 euro een negatief belastingbedrag uit komen rollen.
Neemt je stroomverbruik in dit scenario toe naar 8.000 kWh tegenover hetzelfde gasverbruik van 400 kuub, dan stijgt je belastingdruk tot 34,2 procent. Jaarlijks komt dit neer op 1.050 euro. Dit is aanzienlijk lager dan de eerder aangehaalde 40,9 procent belasting die Nederlanders betalen als zij de helft minder stroom verbruiken, tegenover 1.800 kuub gas.
Grootste belastingvoordeel: van het gas afgaan
Het belastingfeestje wordt helemaal compleet voor huishoudens die volledig van het gas af zijn en dus alleen stroom verbruiken.
Voor een verbruik tot 3.500 kWh stroom per jaar geldt in Nederland een negatieve belastingdruk, oftewel: je krijgt geld van de belasting terug. Verbruik je in dit scenario op jaarbasis 1.000 kWh aan stroom, dan maakt de fiscus na zo'n jaar 388 euro op je rekening over. De reden is weer de hiervoor aangehaalde vermindering energiebelasting.
Ben je van het gas af, maar liep het nogal uit de hand met de kerstverlichting, of bleek dat minen van bitcoins toch iets meer stroom te vreten dan je had voorzien? Wie de gasaansluiting bij het grofvuil heeft gezet maar jaarlijks 10.000 kWh aan stroom verbruikt, betaalt nog altijd maar 35,3 procent aan belastingen voor de energie. Dit komt neer op 963 euro, zo valt te zien in onderstaande tabel.