Het ontvlechten van een gezin in twee huishoudens kan nogal eens zorgen voor conflicten over geld. Kosten voor kinderen bijvoorbeeld die plots verdeeld moeten worden over twee ouders.

“Scheiden is duurder dan trouwen, maar je hebt er wel langer plezier van,” vertrouwde een gescheiden vader een jonge vrouw ooit toe met een schunnige glimlach. Jaarlijks gaan de ouders van ongeveer 50.000 minderjarige kinderen uit elkaar.

Of ze allemaal plezier beleven aan de breuk valt zeer te betwijfelen. Zeker op de korte termijn is een scheiding een nare, emotionele gebeurtenis. Het ontvlechten van een gezin in twee huishoudens kan nogal eens zorgen voor conflicten over geld. Kosten voor kinderen bijvoorbeeld die plots verdeeld moeten worden over de twee ouders.

Om een en ander zo soepel mogelijk te laten verlopen zijn ouders die uit elkaar gaan tegenwoordig verplicht om afspraken te maken over hoe ze de zorg voor hun kinderen gaan regelen in een ouderschapsplan. Ook financieel.

Desalniettemin onstaan er nogal eens strubbelingen omtrent de alimentatie voor het kroost. Om de hoogte van de alimentatie vast te stellen hebben ouders meestal een advocaat of mediator nodig. “Omdat de berekening van de kinderalimentatie ingewikkeld is, gebruiken rechters, advocaten en mediators
berekenprogramma’s die voor ouders zelf niet toegankelijk zijn”, legt Merel Jonker uit. Zij is dit jaar aan de Universiteit Utrecht gepromoveerd op het onderwerp.

Paul de Gier, familierechtadvocaat en mediator gespecaliseerd in familierecht en lid van het bestuur van de vereniging van Familierecht Advocaten Scheidingsmediators (vFAS), is het niet eens met Jonker. In de praktijk merkt hij dat de alimentatie voor de kinderen zelden voor problemen zorgt omdat ouders doorgaans best bereid zijn om voor kun kinderen te betalen.

Bepalen van de behoefte

Hoe bepaal je wat er per kind betaald moet worden? De eerste stap is uiteraard om een inschatting te maken van de kosten van een kind. Dit kan door een percentage te nemen van het gezinsinkomen plus de kinderbijslag. De Gier wijst erop dat het CBS tabellen heeft gemaakt waarmee aan de hand van het aantal kinderen en het gezinsinkomen kan worden bepaald wat kinderen kosten.

Maar, het staat ouders vrij om met een eigen (onderbouwde) berekening van de kosten van hun kind te komen. Vaak blijven de kinderen bij een ouder wonen en stort de ander dus een financiele bijdrage voor het onderhoud van de kinderen. Jonker wijst erop dat wanneer ouders precies kunnen aangeven welke kosten ze hebben, dit betekent dat ze over al deze kosten ruzie kunnen maken. Bijvoorbeeld over de precieze hoogte. “Kenmerkend is dat verschillende advocaten voor hetzelfde stel een berekening kan uitvoeren, maar dat er verschillende bedragen uitkomen.”

Wie betaalt wat?

Na het vaststellen van de kosten van je kind ben je er namelijk nog niet. Want wie neemt welk deel voor zijn rekening? De Gier legt uit dat om te bepalen wat er aan alimentatie voor de kinderen betaalt kan worden een draagkrachtberekening gemaakt wordt.

Deskundigen gebruiken hiervoor de zogenaamde Tremanormen voor. Voor de tabellen en meer informatie over tremanormen kunnen liefhebbers hier een kijkje nemen. Dit is een soort belastingformulier waarmee je inkomen wordt bepaald. Hier mogen redelijke lasten (woonlasten of studiekosten bijvoorbeeld) vanaf worden getrokken. Van het bedrag dat je overhoudt is volgens de regels 70 procent beschikbaar voor kinderalimentatie.

In het geval dat het kind bij één ouder woont en deze ouder vrijwel alle kosten voor het kind betaalt, is het simpel: de andere ouder betaalt de verzorgende ouder alimentatie voor het kind. Vaak is er echter sprake van een vorm van co-ouderschap waarbij het kind een deel van de tijd bij de één en een deel bij de andere ouder verblijft. De theoretische financiële behoefte van het kind kan dan nog wel vastgesteld worden, maar vervolgens moet worden meegenomen wat beide ouders al voor hun rekening nemen wanneer het kind bij hen is. Pas daarna kan bepaald worden hoeveel alimentatie de ene ouder schuldig is aan de ander voor kosten voor het kind.

Na het verbreken van een relatie kunnen ouders natuurlijk weer een nieuwe relatie aangaan en met een andere partner een nieuw gezin stichten. Ook stiefouders kunnen ouderhoudsplichtig zijn, weet de Gier. Bovendien zijn kinderen die uit een nieuwe relatie voortkomen weer van invloed op de draagkracht van de ouder.

Huidige regels op de schop?

Toch zijn de meningen van beide deskundigen verdeeld over de huidige systematiek rondom het bepalen van kinderalimentatie. De advocaat wijst erop dat mensen dat een echtscheiding sowieso door een rechter moet worden uitgesproken.

Wanneer er kinderen in het spel zijn, zal een alimentatieregeling onderdeel zijn van het proces. Bovendien zegt hij zelden te procederen om kinderalimentatie. In tegenstelling tot alimentatie voor de partner waarbij zich volgens de jurist veel meer problemen voordoen.

Jonker zou liever zien dat we in ons land bij de berekening van kinderalimentatie met minder kostenposten rekening zouden houden. Dit vereenvoudigt de berekening en zou zo de kansen op conflicten verkleinen. In haar kritiek dat de huidige systematiek om de alimentatie te betalen te
ingewikkeld is, krijgt Jonker bijval van de VVD en de PvdA. De partijen zinnen op vereenvoudiging van het systeem, en dienden hiertoe in september een nota in in bij staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl