Sinds 2005 zijn de zeeën 2,5 keer sneller gestegen dan in de hele 20e eeuw, voornamelijk als gevolg van smeltende ijskappen. Tegen het jaar 2100 zal dat waarschijnlijk verviervoudigen als de CO2-uitstoot onverminderd doorgaat. Daarvoor waarschuwt het VN-klimaatpanel IPCC in een woensdag gepubliceerd rapport.

Maar als de opwarming van de aarde op minder dan 2 graden Celsius blijft – de hoeksteen van het klimaatverdrag van Parijs – zou de stijgingssnelheid kunnen stabiliseren. De waterlijn zou dan op een meter boven het zeeniveau van nu kunnen blijven, zelfs twee eeuwen vanaf nu, zegt het Intergouvernementeel Panel voor Klimaatverandering.

Het bouwen van dijken en dammen in de komende 80 jaar zou het risico op overstromingen als gevolg van zeespiegelstijgingen en stormvloeden honderd- tot duizendvoudig verminderen. Maar dan gaat honderden miljarden dollars per jaar kosten, voegde de VN eraan toe.

Het rapport voorspelt verder dat veel grote steden tegen 2050 jaarlijks zullen worden getroffen door extreem weer. Veel kustplaatsen en kleine eilandstaten moeten rekening met zo’n jaarlijkse catastrofe, zelfs met een aanzienlijke vermindering van de uitstoot van broeikasgassen, stelt het rapport.

Tegen het midden van de eeuw zullen meer dan een miljard mensen in gebieden wonen die vatbaar zijn voor cyclonen, grootschalige overstromingen en andere extreme weersomstandigheden, voorspelt het klimaatpanel.

'Kabinet doet te weinig tegen klimaatverandering'

Milieuorganisaties reageren zeer verontrust op het rapport. "Een mokerslag voor Nederland", noemt Milieudefensie de bevindingen. "De zee stijgt sneller dan gedacht en ons land daalt, een zorgelijke combinatie. Als toekomstige generaties ook nog in de polders willen wonen, moet de CO2-uitstoot rap omlaag."

Greenpeace ziet in het rapport zijn "grootste angst" bevestigd. "De klimaatcrisis is ook een oceanencrisis", constateert directeur Joris Thijssen. "De gezondheid van onze oceanen en de toestand van ons klimaat zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden", aldus de organisatie.

Het verschijnen van het rapport valt samen met onderhandelingen over een zogeheten Noordzeeakkoord tussen overheid, industrie en de milieubeweging. In dat overleg pleit de milieuorganisatie ervoor om 30 procent van de Noordzee een beschermde status te geven. "Slechts 0,3 procent van de Noordzee is beschermd gebied, terwijl voor behoud van biodiversiteit een gezond ecosysteem hard nodig is", betoogt Thijssen.

Milieudefensie vindt dat het kabinet sowieso veel te weinig doet tegen klimaatverandering. "Nog deze kabinetsperiode is onder meer een CO2-belasting voor grote vervuilers nodig, zodat we onder de anderhalve graad opwarming van de aarde blijven."

In het Nederlandse Klimaatakkoord dat eind juni werd gesloten, is overigens voorzien in een CO2-heffing voor de industrie. Maar hoe die er exact uit komt te zien is nog onduidelijk. De milieubeweging vond de plannen onvoldoende en heeft het akkoord daarom niet getekend.

Lees meer: