China voert een ongekende oorlog tegen het geloof, welk geloof dan ook. De overheid heeft het voorzien op allerlei religies in het land.
Zo sloot de Chinese regering het afgelopen jaar elke moslim op die het waagde zijn geloof te belijden, dwong China boeddhisten om de eed af te leggen tegenover de Chinese Communistische Partij en moesten kerken het kruis van het dak halen of zelfs helemaal sluiten.
De ‘sinificatie’ van religie
Al decennia probeert de officieel atheïstische Communistische Partij zijn dominante positie te behouden met het onderdrukken van religieuze bewegingen.
Het in 1951 opgerichte Bureau voor Religieuze Zaken staat vijf religieuze organisaties toe die onder staatsparaplu opereren: door de Partij gecontroleerde vormen van boeddhisme, taoïsme, islam, protestantisme en katholicisme.
De staat ziet toe op het personeel van deze organisaties, wat ze publiceren en hun financiële huishouding. Technisch gezien zijn burgers vrij om hun geloof te belijden, zolang hun religie maar officieel door de Partij is goedgekeurd.
In 2015 voegde de Partij de term "sinificatie" toe aan het officiële overheidsjargon. Sinificatie betekent dat islamitische, boeddhistische en christelijke leiders hun religie in overeenstemming moeten brengen met het Chinese socialistische gedachtegoed.
Oud-secretaris Roderic Wye van de Britse ambassade in Beijing zei vorig jaar tegen Business Insider: "De Partij heeft altijd moeite gehad met religies omdat elk geloof een vorm van organisatie impliceert. En zodra iets een organisatie is, wil de Partij dat controleren."
Maar tijdens het presidentschap van Xi Jinping lijkt de vervolging door de overheid een alarmerend grote omvang te hebben aangenomen.
'Ze willen islam met wortel en tak uitroeien'
In de westelijke regio Xinjiang, waar de oorspronkelijke bewoners, de Oeigoeren, dankzij grootschalige transmigratieprojecten van etnische Han-Chinezen inmiddels een minderheid vormen, heeft de Chinese regering een goed geoliede politiestaat neergezet. Inmiddels zit naar schatting 1,5 miljoen inwoners van de regio in kampen opgesloten.
Veel gevangenen zeggen te zijn opgepakt omdat ze herkenbaar waren als moslim, bijvoorbeeld door het dragen van een baard of geen alcohol te drinken. Weliswaar claimde Beijing deze week dat het de meeste Oeigoeren had vrijgelaten, maar tot op heden is daar geen enkel geloofwaardig bewijs voor.
Ook moslims buiten Xinjiang zijn het doelwit van Chinese onderdrukking. De autoriteiten in Beijing hebben minstens elf halalrestaurants en eettentjes bevolen om de Arabische belettering en symbolen die met islam geassocieerd worden van de gevel te halen, meldde persbureau Reuters eind juli.
"Ze zeiden dat dit een vreemde cultuur was en dat we de Chinese cultuur meer moeten eren", zegt een restauranthouder die anoniem wenst te blijven tegen Reuters. Onduidelijk is of de Chinese oekaze voor alle halalrestaurants in de stad geldt.
De Communistische Partij, altijd alert op sabotage door buitenlandse krachten, associeert Arabische letters en symbolen uit de Koran als uitingen van loyaliteit aan iets anders dan aan de Chinese staat. "Ze willen dat de islam in China via de Chinese taal opereert", zegt Xinjiang-expert Darren Byler tegen Reuters.
Ook de islamitische Hui, een etnische bevolkingsgroep die door heel China verspreid leeft, is bang voor de toenemende onderdrukking.
In de noordelijke stad Yinchuan, waar de grootste concentratie Hui-moslims leeft, is de dagelijkse oproep tot gebed inmiddels verboden. Als reden werd geluidsoverlast gegeven, aldus de South China Morning Post in 2018.
Een anonieme imam in het centraal Chinese Linxia zei tegen Agence France-Presse: "Ze willen moslims seculariseren, met wortel en tak uitroeien. Kinderen mogen niet in God geloven, alleen in het communisme en de Partij."
Gecontroleerde diensten, gecensureerde preken
Niet alleen de islam moet het ontgelden. Ook christenen die buiten de door de staat gecontroleerde katholieke of protestantse instellingen opereren, staan bloot aan vervolging. De staat verbrandt bijbels, sluit kerken en dwingt mensen hun geloof af te zweren.
Sommige kerken die niet gesloten zijn, hebben camera's met gezichtsherkenning moeten installeren. Op straffe van sluiting uiteraard. Partijfunctionarissen censureren preken of voegen staatspropaganda toe, zei Bob Fu van het Amerikaanse ChinaAid vorig jaar tegen France24.
In september 2018 sloten China en het Vaticaan een overeenkomst waarin paus Franciscus officieel de zeven door Beijing benoemde bisschoppen erkent. Deze bisschoppen waren eerder door het Vaticaan geëxcommuniceerd. Critici veroordelen de overeenkomst als een knieval van het Vaticaan voor de Chinezen.
China telt ongeveer 9 miljoen katholieken, waarvan 5,7 miljoen actief zijn in de door de staat gerunde en gecontroleerde kerken en organisaties, zegt Radio Free Asia (RFA). Daarnaast telt China nog eens zo'n 68 miljoen protestanten. Daarvan bezoekt slechts 23 miljoen de staatskerken, aldus RFA.
Monniken die de communistische partijvlag hijsen
Ook typisch Aziatische religies als boeddhisme en taoïsme ontspringen de dans niet. Religieuze activiteiten in Tibet zijn aan strenge banden gelegd en de dalai lama blijft verbannen.
Volgens activisten worden de dagelijkse activiteiten van de belangrijkste Tibetaanse kloosters nauwlettend in de gaten gehouden, krijgen gelovigen reis- en communicatiebeperkingen opgelegd en worden monniken regelmatig vastgezet op beschuldiging van terrorisme - hetzelfde scenario als in Xinjiang dus.
Afgelopen zomer hees China's beroemde Shaolin-klooster, een oud-boeddhistisch klooster dat als de bakermat van kungfu wordt beschouwd, voor het eerst in 1.500 jaar de Chinese nationale vlag als onderdeel van een overheidscampagne om patriottisme te demonstreren.
'Geen andere morele of sociale autoriteit wordt getolereerd'
De Communistische Partij wil de macht behouden en wantrouwt elke grassroot-organisatie die zij als ondermijnend voor de interne stabiliteit beschouwt.
Volgens de Britse oud-secretaris Wye is de controle ook bedoeld om buitenlandse invloed te minimaliseren. "China heeft zich altijd zorgen gemaakt over de invloed die het buitenland mogelijk heeft op religieuze bewegingen en de manier waarop buitenlandse krachten mogelijk de samenleving manipuleren", aldus de oud-diplomaat tegen Business Insider.
"Dit is onderdeel van de 'Chinese Droom' die Xi heeft om China weer sterk en groot te maken. Welke weg China ook inslaat, de route wordt uitgestippeld door de Chinese Communistische Partij. Geen enkele andere morele of sociale autoriteit wordt getolereerd."