Door de coronacrisis moeten bedrijven het hoofd boven water houden, ze doen dat onder meer door een loonoffer van het personeel te vragen.

Uit onderzoek van vakorganisatie CNV blijkt dat vooral grote bedrijven met meer dan 250 werknemers een loonoffer van 10 procent tot 25 van werknemers verlangen.

Een loonoffer zorgt niet alleen voor een lager inkomen nu, maar kan ook een eventuele WW-uitkering lager doen uitvallen.

Business Insider keek naar de financiële gevolgen.

Sinds de coronacrisis is het woord ‘loonoffer’ in zwang. Bedrijven kunnen werknemers vragen een deel van hun loon in te leveren om het hoofd boven water te houden.

Bij veel bedrijven moest eerder al het vakantiegeld eraan geloven. Dit moet normaliter voor 1 juli worden uitbetaald, maar in de coronacrisis hebben veel werkgevers dit geld nodig voor betalingsverplichtingen op de korte termijn en keren ze het vakantiegeld later of gespreid uit. Dat kan overigens alleen als de werknemer daar toestemming voor heeft gegeven.

Lees in dit verband: Je werkgever wil het vakantiegeld niet of later uitbetalen in de coronacrisis, maar dat mag niet zomaar

Nu we zo’n vier maanden verder zijn in de coronacrisis en de economie nog lang niet terug is bij het oude normaal, moeten bedrijven mogelijk nieuwe stappen zetten om de crisis te overleven. Een loonoffer van het personeel is zo’n stap waarmee werkgevers weer wat lucht kunnen krijgen.

Bedrijven vragen loonoffer van 10% tot 25%

Bijna 4 procent van de leden van vakorganisatie CNV is inmiddels door de werkgever gevraagd een deel van het loon in te leveren, blijkt uit een peiling van CNV onder 1.600 leden.

Het gebeurt vooral bij grote bedrijven met meer dan 250 man personeel. "Als we dit doortrekken naar alle werkenden in de marktsector, zou dit betekenen dat vele tienduizenden werkenden nu om een loonoffer wordt gevraagd", zei CNV-voorzitter Piet Fortuin.

De hoogte van het loonoffer dat werknemers uit het onderzoek van CNV is gevraagd of medegedeeld, varieert van 10 procent tot 25 procent, laat CNV-woordvoerder Jolanda van Zwieten aan Business Insider weten.

Fortuin: "Het is natuurlijk mooi als werknemers zo loyaal zijn om een loonoffer te brengen. Maar het heeft grote consequenties voor je WW. Wie nu 20 procent van zijn loon inlevert, krijgt straks 20 procent minder WW als het bedrijf alsnog failliet gaat."

Dit is niet een heel lastige rekensom maar om een beeld te geven heeft Business Insider op een rij gezet wat je aan WW krijgt bij een modaal, anderhalf keer modaal en twee keer modaal inkomen, en wat daarmee gebeurt als je een loonoffer van 10 procent hebt gebracht.

Omdat het UWV de hoogte van de WW-uitkering berekent op basis van het sociale verzekeringsloon (sv-loon), gaan we er voor het gemak van uit dat de brutolonen gelijkstaan aan het sv-loon. Belangrijk om te weten is dat het sv-loon in werkelijkheid hoger of lager kan uitvallen dan het brutoloon en dus invloed heeft op de WW-uitkering.

Lees in dit verband: Voor de hoogte van je WW-uitkering kijkt het UWV naar je sv-loon, maar wat is dat eigenlijk?

Loonoffer: dit gebeurt er met WW-uitkering

Wij gaan nu uit lonen van 36.000 euro, 54.000 euro en 72.000 euro zonder loonoffer. Maandelijks komt dat neer op 3.000 euro, 4.500 euro en 6.000 euro.

De tabellen hieronder laat zien wat dat oplevert aan WW en wat je daarvan overhoudt als je een loonoffer brengt.

Dat wat je inlevert aan loon, krijg je ook minder aan WW, zei Fortuin van CNV al. Dat klopt, maar niet als je twee keer modaal verdient.

In de tabel is te zien dat je evenveel WW ontvangt met een maandsalaris van 6.000 euro als met een maandsalaris dat 10 procent minder bedraagt.

Dat komt omdat de WW-uitkering gemaximeerd is. De bovengrens voor het dagloon is 219,28 euro. Per maand komt dat neer op 4.769,34 euro. Dit bedrag is dus de basis voor het berekenen van de WW-uitkering, en niet de 6.000 euro of 5.400 euro die je aan salaris ontving.

Met een twee keer modaal inkomen loop je bij een loonoffer van 10 procent dus geen WW mis, omdat je over een deel van je loon al geen WW kreeg. Dat geldt niet voor een modaal inkomen en anderhalf keer modaal.

Om het beeld compleet te maken hebben we op een rij gezet hoeveel geld je misloopt bij een korte WW-uitkering (drie maanden) en een lange WW-uitkering (twee jaar), als je een loonoffer van 10 procent hebt gebracht.

Zoals je ziet kun je met een loonoffer van 10 procent al duizenden euro's mislopen, als je een modaal of anderhalf keer modaal verdient. "Bedenk je dus twee keer voor je zomaar tekent bij het kruisje. Het is een uiterst zwaar middel", zei CNV-voorzitter Piet Fortuin dan ook.

Opvallend is dat uit het onderzoek van CNV blijkt dat bij een groot deel van de werknemers (41 procent) dat te maken heeft met een loonoffer, de werkgever niet om een loonoffer heeft gevraagd maar dit doodleuk heeft aangekondigd.

Aanpassing arbeidsovereenkomst bij loonoffer

Het is daarom goed om te weten dat bedrijven de arbeidsovereenkomst niet zomaar mogen wijzigen.

"Als bedrijven overwegen om een loonoffer van hun werknemers te vragen, dan geldt als uitgangspunt dat de afspraken uit de arbeidsovereenkomst – en dus ook een loonafspraak – moeten worden nagekomen", laat arbeidsrechtadvocaat Manon van den Brand van AMS Advocaten aan Business Insider weten. "De werkgever mag deze loonafspraak niet eenzijdig wijzigen."

Het eenzijdig wijzigen van een arbeidsvoorwaarde kan op drie manieren, legt ze uit. "Met instemming van de werknemer, met behulp van een eenzijdige wijzigingsbeding of zonder eenzijdige wijzigingsbeding."

Hieronder legt Van den Brand de drie stappen uit die een werkgever kan nemen om een loonoffer van het personeel te vragen of af te dwingen.

Met instemming van de werknemer:

"Als de werkgever voorstelt dat de gemaakte loonafspraak wordt gewijzigd en de werknemer hiermee instemt, dan kan het loonoffer in principe eenzijdig worden doorgevoerd. “In principe”, omdat er in een CAO loonafspraken kunnen staan waarvan niet afgeweken mag worden. In zo’n situatie is het onvoldoende dat de werknemer akkoord gaat met de wijziging. De werkgever zal dan ook overeenstemming moeten bereiken met de CAO-partijen."

Met behulp van een eenzijdig wijzigingsbeding

"Als de werknemer niet vrijwillig akkoord gaat met de eenzijdige wijziging van de loonafspraak, dan zullen werkgevers overwegen om een gedwongen loonoffer door te voeren. De wet bepaalt dat als er een schriftelijk overeengekomen wijzigingsbeding in de arbeidsovereenkomst (of CAO) staat, de werkgever de arbeidsvoorwaarde eenzijdig mag wijzigen, mits de werkgever een zwaarwegend belang heeft bij de wijziging en het werknemersbelang daarvoor moet wijken."

Zonder eenzijdig wijzigingsbeding:

"Als er geen eenzijdig wijzigingsbeding in de arbeidsovereenkomst (of CAO) staat, dan mag een werkgever onder bepaalde omstandigheden toch een eenzijdige wijziging doorvoeren. Een werknemer mag namelijk een redelijk voorstel van de werkgever alleen afwijzen als in redelijkheid niet van de werknemer kan worden verwacht dat hij dit voorstel accepteert."

"Voor de beoordeling van de zaak kan dan van belang zijn of de ondernemingsraad betrokken geweest en heeft ingestemd met het voorgestelde loonoffer, en of de vakbonden zijn geraadpleegd, over welke periode de maatregel wordt doorgevoerd en hoe hoog het loonoffer is."

Lees meer over werknemers in de coronacrisis: