OPINIE – In 2008 pakte ik mijn beide koffers en reisde ik mijn liefde achterna van San Francisco naar Londen. Meer dan tien jaar later woon ik nog steeds in Europa.
In die tien jaar is er veel veranderd: ik ben getrouwd, kreeg een dochter, verhuisde naar Amsterdam en daarna naar Londen en Cyprus waar mijn echtgenoot vandaan komt.
In het buitenland wonen heeft me heel veel geleerd. Over mezelf. En over de landen waar ik geweest ben. Opmerkelijk genoeg heeft het me vooral veel geleerd over de Verenigde Staten.
En dan doel ik niet op de eindeloze en verhitte discussies over het Amerikaanse buitenlandbeleid – hoewel dat ook eye-openers waren. Het is vooral dat je dankzij de verschillen die je in het buitenland ervaart, een kijk krijgt op zaken waar je eerst nooit over nadacht of die je gewoon nooit eerder waren opgevallen.
Sommige van die ervaringen zijn positief en geven je waardering voor je moederland een boost, maar sommige zijn ook negatief. Ik ben nu meer dan tien jaar expat en er zijn verschillende dingen die ik echt niet mis aan Amerika.
Dit zijn de grootste:
Huiveringwekkend hoge zorgkosten
Lieve Amerikanen, jullie wordt een oor aangenaaid. En niet zo'n beetje ook.
Ik ben geen zorgeconoom, ik weet dus niet precies hoe de zorgdollars worden verkwist en wie daarvoor verantwoordelijk is, maar ik ben er voor 100 procent van overtuigd dat er iets vreselijk scheef zit in de Amerikaanse gezondheidszorg.
Waarom ik daar zo zeker van ben? Niet door de vier jaar dat ik een beroep deed op de door Brits belastinggeld betaalde National Health Service. Dat werkte prima voor mij voor m'n verplichte inentingen en periodieke controles, maar ik heb er geen dusdanig zwaar beroep op hebben hoeven doen dat ik een fatsoenlijke vergelijking met het Amerikaanse zorgsysteem kon maken.
Dat kwam pas toen ik op Cyprus was, dat een vrij 'kale' infrastructuur heeft voor gezondheidszorg, en ik het advies kreeg om een privéverzekering af te sluiten. We sloten daarvoor een internationale verzekering af.
Ons driekoppige gezin is hiervoor jaarlijks 3.500 dollar kwijt, omgerekend € 3.098.
Toen ik van mijn dochter beviel, deed ik dat in een moderne privékliniek waar ik na afloop twee dagen met mijn echtgenoot mocht verblijven. Daar hing een prijskaartje aan van €2.025. In de VS zou dat vijfmaal zo veel zijn. Gemiddeld. Onze kinderarts kwam tweemaal naar huis voor controle en om me te helpen met de borstvoeding – op de rekening stond €396.
Cyprus is geen Amerika en de kosten van het levensonderhoud liggen hier veel lager. Maar ook weer niet zo laag. Evenmin is Cyprus een soort centrum van medische innovatie, maar toch vind ik de verschillen schokkend.
Mensen vragen vaak of ik niet terug wil naar de VS. Ik zou best graag willen, maar als freelancer is het niet mogelijk om de kosten van een zorgverzekering op te brengen.
Hypocrisie van de zogeheten 'familiewaarden'
Voor wie dat nog niet wist: Cyprus is een Grieks sprekend eiland in de Egeïsche Zee. Regelmatig reis ik door Griekenland met mijn 4-jarige dochter.
Waar ik ook kom, en op welk tijdstip ook, van het luxe Kolonaki-restaurant tot de kleine barretjes aan zee, overal wordt mijn dochter door staf en andere gasten hartelijk onthaald.
Dat zegt iets over de cultuur hier: Grieken houden gewoon echt van kinderen. Maar het zegt ook iets over Amerika, iets dat me nu pas echt opvalt. Hoewel Amerikanen de mond vol hebben van familiewaarden, merk ik daar in de praktijk weinig van.
Natuurlijk houden Amerikanen net zo veel van hun eigen kinderen als iedere andere wereldburger. Maar het nemen van kinderen wordt gezien als een individuele beslissing, en alle lasten daarvan komen op de schouders van de ouders. Als je ergens in de VS met een kleuter binnenkomt, dan is de onuitgesproken boodschap die je krijgt de volgende: "Verhuis alsjeblieft naar een voorstad en lijd in stilte. Val ons niet lastig met je nageslacht."
Deze houding gaat verder dan hoe je in een restaurant wordt ontvangen. Het wordt ook weerspiegeld in Amerika's sneue steun voor ouders, ons niet bestaande ouderverlof, de torenhoge kosten van kinderopvang, slecht gesubsidieerde scholen en universiteiten. Amerikanen praten graag over familie, maar voor een buitenstaander lijken ze families te minachten.
Brood dat naar cupcakes smaakt
Kocht ik vroeger brood bij een Amerikaanse supermarkt, dan smaakte dat naar brood. Tot ik naar het buitenland verhuisde.
Als ik nu in de VS ben en brood eet, dan smaakt het naar cupcakes. Echt, het is zó zoet. En als je het vervolgens een week laat liggen, waarom is het dan niet beschimmeld? Brood blijft op Cyprus hooguit een paar dagen goed.
Amerikaans brood is echt verschillend.
Het zit barstensvol chemicaliën die in andere landen gewoon verboden zijn omdat ze slecht voor de gezondheid zijn.
Tijdens mijn laatste familiebezoek in New York controleerde ik etiketten. Of het nou saladedressing is of barbecuesaus of mosterd: een van de eerste ingrediënten is altijd dezelfde fructosestroop gevolgd door een hele trits chemicaliën. Het zou niet zo mogen zijn.
Knellende vakantieregelingen
Hier op Cyprus hebben fulltime werknemers recht op 20 dagen betaald verlof, en dat is exclusief officiële vakantiedagen (waar er best veel van zijn). In het Verenigd Koninkrijk krijgen werknemers er 28, in Nederland net zo veel als op Cyprus.
In Amerika is het wettelijk voorgeschreven aantal nul. Wat werknemers in de private sector gemiddeld krijgen is een miezerige 10 dagen. Gekkenwerk, onmenselijk en de kortste weg naar een burn-out. Ik kan me niet voorstellen dat ik ooit terug zou gaan.
Regulering die de consument benadeelt
Ik heb niet de illusie dat Europa een paradijs is wat betreft regulering. De EU heeft er genoeg wetten doorheen gejaagd die ondoordacht zijn of slecht voor bedrijven.
Maar de Europese regulering beschermt over het algemeen wél de consument tegen misleiding, manipulatie, intimidatie of oplichting. Het is prettig om op een plek te wonen waar luchtvaartmaatschappijen je niet willekeurig van je vlucht afhalen en waar dagelijks bankieren goedkoop, gemakkelijk en veelal elektronisch is (de gezondheid van de bancaire sector is ook weer zo'n ding).
Er zijn minder verborgen kosten, idioot hoge toeslagen en oplichterijen hier. Ik begrijp niet waarom Amerikanen hun regering niet vaker vragen om voor hen op te komen.