Banken treden strenger op na aanscherping witwascontroles. Dat mondt uit in rechtszaken tussen de klant en de bank, schrijft het Financieele Dagblad.

Klanten die onvoldoende informatie verstrekken aan hun bank lopen het risico dat hun bankrekening afgesloten wordt.

Banken gaan soms heel ver in de hoeveelheid informatie die ze eisen van hun klanten.

De Nederlandse grootbanken zijn de afgelopen tijd serieus aan de slag gegaan met hun antiwitwasbeleid. Een aantal klanten merkt dat aan een stortvloed aan vragen van de bank. Dat leidt in sommige gevallen tot conflicten.

De aangescherpte witwascontroles leiden er soms zelfs toe dat klanten de deur gewezen wordt. Ze verliezen dan hun bankrekening.

Sommigen laten het er niet bij zitten en stappen naar de rechter. Advocaten die zich met deze rechtszaken bezighouden, vertellen aan het Financieele Dagblad dat banken te makkelijk overgaan tot het sluiten van de bankrekeningen.

Banken anderzijds beweren dat ze alles volgens het boekje doen. Zij moeten tenslotte aan hun poortwachtersfunctie voldoen. Ze worden namelijk scherp in de gaten gehouden door de toezichthouders én de maatschappij.

Dat de Nederlandse banken zich op dat vlak moeten beteren, werd de laatste jaren overduidelijk. Zo schikte ING in 2018 voor 775 miljoen euro met het Openbaar Ministerie vanwege systematisch lakse witwascontroles.

Ook ABN Amro kan rekenen op een fikse boete. Daar doet het OM nog altijd onderzoek naar.

Banken schromen niet om rekening af te sluiten

Banken bevestigen dat in de afgelopen jaren vaker afscheid is genomen van klanten, vanwege de aangescherpte antiwitwasregels. Cijfers hierover geven ze niet vrij.

Volgens de advocaten stapten tal van bedrijven in de afgelopen 18 maanden naar de rechter om hun gesloten rekening aan te vechten. De ondernemingen waren afkomstig uit verschillende branches, van een internationale handelaar in vlees tot een saunaclub.

Banken wijzen hun klanten vaak de deur als ze geen bevredigende antwoorden krijgen op informatieverzoeken. De antiwitwasregels schrijven de financiële instellingen voor om veel informatie over hun klanten in te winnen.

De vragen van banken zijn soms erg uitgebreid

Banken kunnen volgens de advocaten soms wel erg uitgebreide vragen stellen. Een klant moet dan niet alleen een boekje opendoen over de geldstromen van zijn bedrijf of zijn aandeelhouders, maar ook de financiële transacties van zijn zakenpartners, afnemers en leveranciers kunnen uitleggen.

Marco Anink van RWV Advocaten ziet dat banken soms meer vragen van de klant dan ze volgens de wet verplicht zijn. Rabobank is daarvoor bijvoorbeeld vorig jaar op de vingers getikt door de rechter.

De bank vroeg zijn klant, een kleine handelaar in elektronica, om bewijs dat zijn zakenpartners geen witwasrisico vormden. Daarmee schoof Rabobank de onderzoeksplicht door naar de klant, terwijl die bij de bank ligt.

Bedrijven die vaak het doelwit worden in de strijd tegen witwassen en terrorismefinanciering zijn mkb'ers die veel handelen met het buitenland, vertelt advocaat Hendrik Jan Bos van Oomen & Sweep Advocaten.

Dat soort bedrijven doen vaak complexe transacties. Om die allemaal na te gaan is veel werk voor een bank, terwijl zo'n klant met enkel een bankrekening en geen krediet weinig oplevert. Banken ontkennen dat ze dit soort klanten liever kwijt dan rijk zijn en betwisten dat ze om economische redenen afscheid nemen.

Geen bankrekening, einde bedrijf

Verlies van een bankrekening heeft ingrijpende gevolgen voor een bedrijf. Heeft een bank de rekening eenmaal afgesloten, dan is de ondernemer ook niet meer welkom bij andere banken.

Zonder bankrekening is het lastig zakendoen, waardoor stoppen met het bedrijf al snel in zicht komt.

Een mogelijke uitweg voor bedrijven is om naar een minder betrouwbare bank over te stappen. Dat soort financiële instellingen zitten vaak in het buitenland, vertelt een advocaat.

Het grote nadeel voor het Nederlandse financiële stelsel is dat met zo'n overstap de geldstromen minder goed of helemaal niet meer gevolgd worden.

Lees meer over witwassen: