Er zijn voorzichtige signalen dat de mondiale economie aantrekt. Voor Nederland betekent dat perspectief op herstel. Koning Willem-Alexander heeft dat dinsdag gezegd in zijn eerste troonrede.

Hij wees er wel op dat de Nederlandse economie een aantal specifieke problemen kent, zoals een hoge schuldenlast bij huishoudens en de problemen bij banken.

Het kabinetsbeleid is gericht op economisch herstel. Daarbij zal de klassieke verzorgingsstaat plaats moeten maken voor een “participatiesamenleving”, zei de koning.

Vooral in de zorg en de sociale zekerheid zal dat merkbaar zijn. Maar niemand mag tussen wal en schip vallen en elke Nederlander moet de kans krijgen om de veranderingen in zijn eigen leven in te passen.

Klassieke verzorgingsstaat onhoudbaar

Volgens de koning wordt van iedereen die dat kan gevraagd om verantwoordelijkheid te nemen. Op die manier voegen mensen “niet alleen waarde toe aan hun eigen leven, maar ook aan de samenleving als geheel.”

De klassieke verzorgingsstaat heeft regelingen voortgebracht die in huidige vorm onhoudbaar zijn, stelde Willem-Alexander verder. De omslag naar een participatiesamenleving wordt daarnaast gestimuleerd doordat mensen graag zelf keuzes willen maken.

Overheidsschuld

Na een persoonlijke noot waarin de koning het parlement, de bevolking en zijn moeder bedankte, lichtte hij de kabinetsplannen voor het komend jaar op hoofdlijnen toe. Cruciaal noemde hij een "prudent niveau" van de overheidsschuld. Momenteel betalen alle Nederlanders samen 11 miljard euro aan rente op de staatsschuld. Als de rente groeit, gaat dat steeds zwaarder drukken op overheidsvoorzieningen de inkomens van de mensen, waarschuwde de koning.

Hij verwees ook naar de grote decentralisatie van overheidstaken naar de gemeenten. "In deze tijd willen mensen eigen keuzes maken, hun leven zelf inrichten en voor elkaar zorgen." De langdurige zorg wordt grondig hervormd de komende tijd. Dat is nodig omdat de uitgaven daarvoor explosief blijven stijgen. Nu is elke Nederlander daar gemiddeld al 2200 euro per jaar aan kwijt.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl