Dit jaar is er meer dan 1,5 miljard euro gestoken in de lancering van nieuwe cryptomunten, zogenoemde initial coin offerings.
Waar komt al dat geld vandaan?
Met die vraag ging ik op stap, toen Business Insider gevraagd werd voor een lunch in het trendy hotel The Hoxton in Londen. De gesprekspartners waren investeerder Jeremy Liew van Lightspeed Venture Partners en topman Peter Smith van softwarebedrijf Blockchain. Laatstgenoemde geeft onder meer zogenoemde ‘wallets’ uit waarmee je bitcoin en andere digimunten kunt kopen en verkopen.
De meer dan 1,5 miljard euro die dit jaar is gestoken in de lancering van nieuwe cryptomunten is veelal naar bedrijven gegaan waar je nog nooit van hebt gehoord. Zo heeft één partij met de uitgifte van een eigen cryptomunt financiering opgehaald om het grootste aquarium ter wereld te bouwen. Een andere nieuwe digimunt richt zich op prostitutie.
Doorgaans komt kapitaal voor startups van durfinvesteerders en partijen zoals banken en pensioenfondsen. Maar in het geval van cryptomunten zijn dit niet de partijen die geld stoppen in nieuwe virtuele munten met imaginaire waarden.
Hoog risico
Met initial coin offerings (ICO's) bieden de uitgevende partijen eenheden (tokens) van een nieuwe cryptomunt aan, waarbij ze doorgaans betaald worden in de belangrijkste cryptomunten: bitcoin en ethereum.
De transacties vinden plaats op computernetwerken buiten overheden om, en zijn verder niet gereguleerd. De ontvangers van de nieuwe digimunten kunnen hun 'token' weer doorverkopen aan andere beleggers, of in sommige gevallen inruilen voor een product bij het bedrijf dat de nieuwe digimunt heeft gelanceerd.
ICO's zijn dus spannend, maar ook extreem riskant. De vraag is daarom waar de kapitaalstroom voor de financiering van 'knotsgekke' nieuwe cryptomunten vandaan komt?
Bitcoinmiljonairs die iets anders willen
Liew en Smith stellen dat veel financiering afkomstig is van bitcoinmiljonairs die hun beleggingen in cryptomunten willen diversifiëren.
Wie een paar jaar geleden bitcoin kocht, kan nu extreem rijk zijn: in 2012 was een bitcoin 12 dollar waard. Als je toen voor 3.000 dollar bitcoin had gekocht, was je nu miljonair.
Er zijn geen harde cijfers over het aantal bitcoinmiljonairs, maar het zijn er behoorlijk wat. Bij Blockchain, het bedrijf van Smith, zijn alleen al 17 miljoen 'wallets' voor bitcoin geactiveerd. Natuurlijk is niet iedereen met een bitcoinportemonnee miljonair, maar er zitten wel flink wat vermogenden bij.
Lastig is natuurlijk dat de koers van bitcoin extreem bewegelijk is, waarbij schommelingen van rond 30 procent binnen enkele dagen mogelijk zijn: bekijk hier hoe dat eruitziet.
Pareltjes zoeken bij de cryptomunten
Als je bitcoinmiljonair bent en een bericht van de Chinese overheid kan binnen een paar dagen een vermogensdaling van 25 procent veroorzaken, wil je daar wellicht iets aan doen. Bijvoorbeeld door wat geld over te hevelen naar andere cryptomunten.
Maar de vraag is natuurlijk of je het verschuiven van bitcoinvermogen naar andere cryptovaluta echt het 'spreiden van risico's' kunt noemen. Want andere cryptomunten bewegen minstens zo heftig als bitcoin.
Hoe dan ook: de aantrekkingskracht van initial coin offerings is kennelijk enorm. Ik vroeg investeerder Liew van Lightspeed Venture Partners - de eerste partij die geld stak in Snapchat - hoe hij denkt over geld dat naar ICO's gaat.
Is dat niet knotsgek?
"Ja, wij vinden ook dat het er waanzinnig uitziet", antwoordde Liew. Maar toch zijn er bij alle gekte pareltjes te vinden, denkt Liew. Ondanks de hype zijn er cryptoprojecten waar goede ideeën achter zitten en die interessant zijn voor beleggers.
Liew noemt Filecoin als voorbeeld. Dat is een onlangs gelanceerde cryptomunt waarmee je opslagruimte voor computers kunt kopen op een decentraal netwerk van servers. Filecoin is simpelweg een vorm krediet, waarmee je een claim hebt op opslagruimte.
Tegelijk is Filecoin verhandelbaar, net zoals bitcoin. Dus in die zin kan de waarde fluctueren en kun je het als een belegging zien. Je kunt Filecoin ook inruilen voor bitcoin of regulier geld, als je ervan af wilt. Het is dus een vorm van digitaal krediet (met een claim op een dienst) en iets dat in waarde fluctueert zoals beleggingen.
"Als je er zo naar kijkt, kun het vergelijken met de mogelijkheid om in een zeer vroeg stadium te participeren in een nieuwe Google, Facebook of Amazon", stelde investeerder Fred Wilson van Union Square Ventures eerder.
Fiscus kan cryptovermogen moeilijk volgen
Voor bitcoinmiljonairs is er nog een ander aspect: belastingen. Vooralsnog hebben overheden grote moeite om vermogen dat in bitcoin zit effectief te belasten.
Aangezien je bitcoin min of meer anomiem kan aanhouden, moet de Belastingdienst extra moeite doen om bitcoinvermogen te traceren en te koppelen aan individuen die dit vermogen niet opgeven (wat officieel wel moet).
Echter, op het moment dat iemand bitcoin in regulier geld omwisselt en op een bankrekening zet, wordt het automatisch zichtbaar voor de Belastingdienst. Dan komt de fiscus langs om dit vermogen aan te slaan.
De lancering van nieuwe cryptomunten biedt de mogelijkheid om eenheden (tokens) van zo'n nieuwe digimunt te verwerven door te betalen met bitcoin. Zo blijft vermogen in de cryptosfeer hangen, zonder dat er een lichtje gaat branden bij de fiscus.
Topman Smith van Blockchain waarschuwt wel dat cryptospeculanten grote risico's nemen, zelfs al zijn ze bitcoinmiljonair: "Er komt een shakeout." Inhoudsloze cryptomunten worden weggevaagd, net zoals gebeurde tijdens het klappen van de internetzeepbel in het jaar 2000.
Smith denkt dat de markt voor ICO's daarna interessant wordt voor de financiering van kleine, waardevolle bedrijven die genegeerd worden door banken.
Maar tot het zover is, leeft de cryptowereld in het Wilde Westen.