Allereerst: wie bepaalt eigenlijk wie Opel mag kopen? Officieel is Opel een
dochter van de Amerikaanse autoproducent General Motors, maar dat bedrijf
balanceert op de rand van een faillissement. De Amerikaanse overheid houdt
het bedrijf met noodkredieten overeind. Hen maakt het echter niet zoveel uit
wie Opel zou kopen. De Duitse regering daarentegen volgt het proces met
argusogen. In Duitsland werken 26 duizend mensen bij Opel, en dat zijn een
boel potentiële werklozen.

Merkel stevige vinger in pap
Dus heeft Angela Merkel verklaart niet alleen garant te zullen staan voor de
miljardenkredieten die de nieuwe eigenaar nodig zal hebben, maar biedt de
regering bovendien een overbruggingskrediet aan van 1,5 miljard euro om de
eerste tijd te overleven. Dat geld is hard nodig, want op dit moment
voorspelt GM zelf dat Opel/Vauxhall zo’n 3,3 miljard euro verlies gaat
lijden dit jaar. En dat is zonder schulden, want GM belooft Opel
schuldenvrij aan de nieuwe eigenaar over te dragen.

Kortom, de Duitse regering heeft een stevige vinger in de pap als het gaat om
het kiezen van de nieuwe eigenaar van Opel. Dat was tegen het zere been van
de Vlaamse premier Kris Peeters en Lord Mandelson, de Britse
staatssecretaris van Handel. Ook in die twee landen staan namelijk
Opelfabrieken, die ineens met sluiting bedreigd werden, toen de Duitse
overheid allerlei kredieten aanbood in ruil voor het openhouden van de
Duitse Opelbouwplaatsen.

Op hoge poten stuurden Mandelson en Peeters brieven naar de Europese Commissie
in Brussel, dat de redding van Opel geen Duits feestje moest worden. Dat
hebben ze bereikt: alle potentiële nieuwe Opeleigenaren hebben toegezegd de
fabrieken in Groot-Brittannië en België grotendeels open te houden.

Maar wie mag nu van Merkel en GM Opel gaan kopen? Er zijn nog drie bieders in
de race: de Italiaanse automaker Fiat, die als eerste aanklopte, de
Oostenrijks-Canadese toeleverancier van auto-onderdelen Magna en de relatief
onbekende, Chinese autoproducent BAIC.

Fiat: geen geld, wel groeien
Allereerst Fiat. Fiattopman Sergio Marchionne is op koopjesjacht gegaan,
omdat volgens hem een autoproducent alleen kan overleven als die minstens
5,5 miljoen auto's per jaar verkoopt. Hij heeft al 20 procent van Chrysler
binnen weten te slepen zonder een cent te hoeven betalen en stelde eenzelfde
constructie voor bij Opel. Dat liep echter in de soep toen er kapers op de
kust verschenen. Met Chrysler en Opel/Vauxhall samen zou Fiat jaarlijks 3,9
miljoen auto's maken en verkopen. Dat is nog steeds niet de 5,5 miljoen waar
Marchionne op aast, maar hij is ook nog in gesprek met GM over GM Latin
America, een gebied waar Fiat nu al sterk aanwezig is.

Fiat wil groter groeien, maar het nadeel is dat Opel en Fiat al in dezelfde
vijver vissen. Zij maken beide kleine, betaalbare auto's. Dat betekent dat
er in Europa overcapaciteit ontstaat en dat betekent dat er banen verloren
gaan. Dat is voor vrijwel alle betrokken regeringen onbespreekbaar. Fiat
zegt nog geen 10 duizend banen te zullen schrappen in heel Europa, maar
vakbonden vrezen dat dat loze praat is. Als Fiat de synergievoordelen wil
halen die het bedrijf nu voorspiegelt, zullen ze toch echt mensen moeten
ontslaan.

Fiat is ook niet van plan om geld te steken in de overname van Opel. Het
bedrijf vraagt garantie van de Duitse staat ter waarde van 7 miljard euro en
wil het conglomeraat van Fiat, Opel en Chrysler daarna naar de beurs
brengen. Er staan al drie banken in de startblokken om dat voor elkaar te
krijgen. Maar mocht het niet lukken, dan niet getreurd, aldus Marchionne in
de Financial Times Deutschland: "Het is graag of niet, ik ga niet
bedelen."

Magna: Rusland veroveren, zonder pensioenlasten
Het Oostenrijks-Canadese Magna maakt auto-onderdelen. Opel en GM zijn grote
klanten van het bedrijf. Magna doet de overname niet alleen, maar vormt een
consortium met de Russische bank Sberbank. Na de overname hoopt het
consortium de Oost-Europese en Russische markt te veroveren. Om dat te
bereiken zal Opel gaan samenwerken met de Russische automaker GAZ.

Een saillant detail is dat GAZ in problemen verkeert en dat Sberbank de
grootste schuldeiser is. Hier spelen dus wellicht dubbele belangen: Sberbank
zou Opel kunnen gebruiken om GAZ te redden. Daar maakt de Duitse regering
zich zorgen over.

Anderszijds is er weinig overlap tussen Opel en Magna. De toeleverancier zegt
negenduizend banen te schrappen in heel Europa en dat lijkt een realistisch
aantal. De pijn zit in de plaatsen waar het gebeurt: Magna wilde een fabriek
in Duitsland sluiten, maar na Duitse protesten besloot het tot het
overhevelen van activiteiten van Antwerpen naar Duitsland. En dat leverde
weer boze brieven uit Vlaanderen op. Het is nu enigszins onduidelijk, net
als bij Fiat, waar Magna precies banen wil schrappen.

De financiering is wel helder. Magna steekt zelf maximaal 700 miljoen euro in
de overname. Zij vraagt de Duitse staat om garant te staan voor 4,5 miljard
euro en verwacht dat Opel over twee jaar weer rendabel is. Verder wil Magna
dat de bonden een deel van de pensioenlasten van 3 miljard euro overnemen -
Fiat heeft beloofd alle pensioenlasten en eventuele schulden zelf mee te
nemen in de overname.

BAIC: de grote onbekende
Het Chinese bedrijf is de grote onbekende in deze overnamestrijd. Terwijl
Fiat en Magna nu praten met GM en de Duitse overheid, komt BIAC pas later
aan de beurt. In eerste instantie lag er niet meer dan een brief waarin ze
hun interesse aankondigden maar nu is ook hun bod zeer serieus.

BAIC staat voor Beijing Automotive Industry Corporation en is ontstaan uit een
joint venture tussen Hyundai en Daimler-Benz. Het is niet de eerste keer dat
een Chinese automaker een Europees merk overneemt: eerder al kochteb de
Shanghai Automotive Industry Corporation en Nanjing Auto het Britse merk
Rover.

Over het bod of de strategie van BAIC is weinig bekend. Volgens
de Financial Times Deutschland wil de voorzitter Xu Heyi BAIC in de top
van de Chinese automakers mee laten doen. Experts vermoeden dat BAIC Opels
wil invoeren in China en de kennis en technologie van het bedrijf gebruiken
om Chinese auto's te bouwen. Moederbedrijf GM heeft toegezegd dat het
zelfstandige Opel ook toegang heeft tot alle patenten en technologieën die
bij het produceren van de modellen horen.

Wie is de winaar?
Vrijdag 29 mei wordt waarschijnlijk bekend gemaakt wie Opel mag kopen. Dat is
net op tijd, want op maandag 1 juni zal bekend worden of GM failliet gaat.
Het is zeer waarschijnlijk dat dat gebeurt en dan is Opel al verkocht en
hoeft het Duitse merk niet mee de mallemolen in.

De hamvraag is wie er dan wel met Opel vandoor gaat. Het lijkt erop dat het
Oostenrijks-Canadese Magna er met de buit vandoor gaat. Het bedrijf biedt
financieel gunstige voorwaarden, terwijl een groot deel van de banen
behouden blijft. Het bod van Fiat is riskant en vol onduidelijke haken en
ogen. Het financieren van een overname zonder eigen geld kan in de huidige
crisistijd op weinig bijval rekenen.

Consolidatie in autoland
Maar of dat een verstandige beslissing is, is een tweede. Want niet alleen
Marchionne zegt dat er een consolidatieslag moet plaats vinden op de
automarkt. Het aantal all round producenten die vrijwel elk type auto
aanbieden, zal krimpen van 7 naar vijf, voorspelt
het vooraanstaande adviesbureau A.T. Kearney. Dat zou betekenen dat een
overname door Magna niets anders is dan uitstel van executie.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl