- Westerse sancties tegen Rusland zorgen mogelijk voor de terugkeer ruilhandel, waarbij goederen direct tegen elkaar worden uitgewisseld zonder de tussenkomst van geld.
- Via ruilhandel met China kan Rusland westerse sancties omzeilen, maar dit brengt wel andere uitdagingen mee.
- Zo kunnen er gemakkelijk fouten in de boekhouding optreden als ruilhandel op grote schaal wordt toegepast.
- Lees ook: Een Indiase miljardair wil China’s ‘masterplan’ voor controle over belangrijke havens in de wereld dwarsbomen
Rusland en China zijn van plan om de eeuwenoude praktijk van ruilhandel nieuw leven in te blazen. Door geen gebruik te maken van elektronische betaalsystemen, kunnen westerse sancties tegen Rusland worden omzeild, meldt persbureau Reuters.
De deals voor goederenruil zouden betrekking kunnen hebben op landbouwproducten en zouden al dit najaar kunnen plaatsvinden, aldus het persbureau, dat anonieme handels- en betalingsbronnen citeert. Een bron bij een Russisch industrieel bedrijf vertelde Reuters dat Russische bedrijven ook praten over het ruilen van metalen tegen Chinese machines.
De optie van ruilhandel ligt op tafel, omdat de handel tussen China en Rusland steeds moeilijker is geworden door de verscherping van de westerse sancties tegen Rusland. Die zijn ingesteld na de grootschalige Russische invasie van Oekraïne in februari 2022.
Onlangs werd ongeveer 80 procent van de Russische internationale overschrijvingen in Chinese yuan zonder verklaring teruggestuurd door internationaal opererende banken. Dit gebeurde nadat de transacties wekenlang waren geblokkeerd. Banken moesten daarbij beslissen of ze de overschrijvingen konden toestaan, zo meldde de Russische krant Kommersant vorige maand.
Tot begin dit jaar omzeilden Rusland en zijn handelspartners westerse sancties door gebruik te maken van kleinere internationale banken en betalingen in andere valuta dan de Amerikaanse dollar. Op deze manier probeerde Rusland onder de blokkade van het internationale betalingssysteem SWIFT uit te komen, die voor enkele grote banken uit Rusland is ingesteld.
Deze strategie loopt echter vast doordat de VS secundaire sancties hebben ingesteld tegen financiële instellingen die Rusland hielpen. Deze beperkingen gelden voor internationale banken uit allerlei landen, van China tot de Verenigde Arabische Emiraten, Turkije en Oostenrijk. Banken uit die landen zijn onder druk gezet om hun transacties met Rusland te beperken.
Het alternatief voor Rusland is nu om z'n toevlucht te nemen tot ruilhandel, aangezien het daarvoor niet nodig is om van internationale betaalsystemen gebruik te maken.
Uitdagingen voor ruilhandel
Sinds de uitvinding van geld als betaalmiddel, wordt ruilhandel steeds minder toegepast in de wereld.
"Het ruilen van goederen tegen andere goederen moet handmatig worden bijgehouden in de boekhouding. Dat kan grote problemen geven voor technologisch geavanceerde bedrijven die geautomatiseerde boekhoudsystemen gebruiken", schreef analist Alexandra Prokopenko van het Carnegie Russia Eurasia Center in een blogpost van 2022 september.
Ruilhandel maakt het ook moeilijker om belasting te innen, aangezien de desbetreffende partijen geen monetaire transacties doen, waarbij geld van de rekening van koper wordt overgemaakt naar de rekening van de verkoper.
Rusland werkt al geruime tijd aan alternatieven om westerse systemen voor betalingssancties te omzeilen. Ook cryptovaluta kunnen hierbij een rol spelen.
