De schalie-olierevolutie zorgde voor oliekoorts in het Texaanse stadje Sweetwater. Maar nu de olieprijzen kelderen, trekken steeds meer investeerders zich terug.
Er staat niemand op de dansvloer van Buck’s Bar-B-Que in Sweetwater, een stadje met 11 duizend inwoners in de Amerikaanse staat Texas. “Bijna niemand komt hier meer”, zegt de barman tegenover persbureau AP.
Sweetwater dreigt leeg te lopen. En dat terwijl de toekomst er twee jaar geleden nog zo rooskleurig uitzag voor de regio. Het stadje ligt namelijk pal boven de Cline Shale, één van de grootste schalieformaties in de Verenigde Staten. Onder de zandige oppervlakte van Sweetwater en omgeving liggen naar schatting zo’n 30 miljard vaten olie te wachten.
Schalie-olierevolutie
De productie van olie uit schaliegesteente heeft de afgelopen jaren vooral in de Verenigde Staten een vlucht genomen. Met behulp van nieuwe technieken wordt olie gehaald uit aardlagen die voorheen niet aan te boren waren.
Die winning is niet onomstreden. Bij het losmaken van de grondstoffen uit kleisteen wordt onder hoge druk een mengsel van water, zand en chemicaliën in de grond gepompt, het zogenoemde fracking. Tegenstanders vrezen daarom voor aanzienlijke schade aan het milieu.
Dat heeft oliebedrijven er niet van weerhouden om deze kans met beide handen aan te grijpen. De totale Amerikaanse olieproductie is door de winning van schalie-olie met 65 procent gestegen in de afgelopen vijf jaar. Daardoor hoeft de VS dagelijks ruim 3 miljoen olievaten minder te importeren dan in het piekjaar 2005.
Daling olieprijs is domper
Sweetwater zat op de eerste rij om te profiteren van de nieuwe olieboom. De lokale politiek stak tientallen miljoenen dollars in het opknappen van het gerechtsgebouw en het ziekenhuis. De politie kreeg zelfs een geheel nieuw onderkomen. Hotels, truckstops en woningen moesten verrijzen om de verwachte toestroom van gelukszoekers aan te kunnen.
Maar de rappe daling van de olieprijs in het afgelopen halfjaar gooit roet in het eten. Tegen de huidige prijzen kan het niet uit om de olie uit de grond te halen, die in Sweetwater ook nog eens extra moeilijk te winnen is omdat het op ruim 3.000 meter diepte ligt.
Investeerders trekken zich terug, waardoor er geen geld meer is voor lucratieve projecten. De bouw van het politiekantoor en de hotels liggen stil. In plaats van rijkdom door oliewinning wacht Sweetwater nu een reeks ontslagen en bezuinigingen. Weg droom, zo lijkt het.
"Sweetwater en het Cline-schalieveld zijn de eerste dominostenen die omvallen", zegt energie-expert Karr Ingham tegenover AP. "De ontwikkeling van het schalieveld en alle welvaart die dat oplevert staan op het punt om onderbroken te worden."
Komt het ooit nog goed?
Lokale oliewerkers vragen zich af of het slechts een dipje van zes maanden is, of dat het schalieproject in Sweetwater gedoemd is te mislukken. "Groei in die regio van West-Texas is bijna helemaal gekoppeld aan olie en gas", aldus econoom Thomas Tunstall van de Universiteit van Texas. "Ik denk dat veel mensen te hoge verwachtingen hadden."
De bedrijven die schalie-olie mogen winnen rondom Sweetwater houden zich op de vlakte. De grootste licentiehouder Devon wil alleen kwijt dat schalie "geen focus meer is" voor de firma. Een andere licentiehouder, Apache, noemt het Cline-veld niet eens in zijn kwartaalverslag, terwijl het bedrijf eerder sprak over het mogelijk grootste olieveld in de VS.
Als olie niet duurder wordt, gaat de schalierijkdom voorlopig aan Sweetwater voorbij. Maar het stadje is wel gewend aan de grillen van de olie-industrie. Daarom werd er in 2001 besloten om in te zetten op windenergie. Nu staat één van de grootste windparken ter wereld in de regio, en dat levert de lokale autoriteiten miljoenen aan belastingvoordelen op.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl