Je eerste huis kopen, is waarschijnlijk één van de grootste financiële beslissingen die je neemt in je leven.
Zeker in de huidige huizenmarkt met rap stijgende prijzen, kan het moeilijk zijn een woning te vinden die aan je eisen voldoet en bij je budget past.
Maar bij de keuze voor een koopwoning is het verstandig om verder te kijken dan de waan van de dag. Er zijn een aantal zaken waar je op moet letten om te bepalen wat voor jou het beste moment is om een huis te kopen. We nemen vier belangrijke overwegingen door.
Koop wanneer je er klaar voor bent
Wanneer je een huis koopt, is het belangrijk daar voldoende geld voor te hebben. Maar hoeveel is voldoende? Om dat uit te vogelen, moet je rekening houden met de aanschafprijs en de maandlasten.
Bedenk dat je bij de aanschaf eigen (spaar)geld moet meenemen om de kosten koper te betalen. Dit zijn onder meer de overdrachtsbelasting (2 procent van de koopsom) en de kosten voor het hypotheekadvies, de taxatie, makelaar, notaris en eventueel de kosten voor de Nationale Hypotheek Garantie (1 procent van de koopsom).
De kosten koper kunnen al snel uitkomen op zo'n 2,5 tot 3 procent van de koopsom. De gemiddelde transactieprijs was in augustus ongeveer 294.000 euro. Zou je een woning kopen voor dat bedrag, dan ben je dus 7.350 euro tot 8.820 euro kwijt.
Vóór de crisis van 2008 kon je dit bedrag meenemen in je hypotheeklening, maar dat is tegenwoordig niet meer mogelijk. Je mag maximaal 100 procent van de woningwaarde lenen, wat betekent dat je die 7.000 tot 8.000 euro zelf moet kunnen financieren.
Wat betreft de maandlasten, is het handig om niet meer dan een kwart van je netto-inkomen aan hypotheek- of huurlasten te besteden, adviseert Budgetvoorlichtingsinstantie Nibud. Voor de totale woonlasten (gas en licht, Vereniging van Eigenaren) wordt een maximum van 33 procent van het inkomen geadviseerd.
Vroeger drukten huizenkopers de maandlasten door een aflossingsvrije hypotheek te nemen. Omdat je niet afloste en alleen rente betaalde, waren ook de maandlasten lager. Een van de maatregelen na de crisis was dat je alleen nog in aanmerking kunt komen voor hypotheekrente-aftrek als je binnen 30 jaar aflost. Daarom zijn nu de annuïtaire en lineaire hypotheken populair met hogere maandlasten.
Bij de lineaire hypotheek zijn de maandlasten hoger omdat je bij deze vorm sneller aflost. Dat kan een reden zijn om voor de annuïtaire hypotheek te kiezen. Bedenk dan wel dat de lineaire hypotheek aan het einde van rit goedkoper is.
Om een idee te krijgen van je maandlasten, kun je rekentools op internet invullen. Die werken niet allemaal even goed, dus vul meerdere tools in.
Wacht niet op de ware om een huis mee te kopen
Hoe de omstandigheden ook zijn, neem zelfstandig een beslissing over de koop van een eigen woning, zegt Holden Lewis, een Amerikaanse hypotheekanalist van Nerdwallet.
Volgens Lewis hebben veel mensen er een handje van pas een huis te kopen als ze de ware hebben gevonden. "Maar ik denk dat single zijn geen reden is om de aankoop van een woning uit te stellen", zegt hij. "Hoe eerder je een huis koopt, des te sneller je vermogen opbouwt."
Voor de Nederlandse huizenmarkt geldt zeker dat als de huidige prijsstijgingen doorzetten, het voordeel van relatief vroeg instappen op de huizenmarkt groot kan zijn. Het vermogen dat je daarmee opbouwt, kun je wellicht aanwenden voor een nieuw huis dat je samen met je dan gevonden geliefde gaat betrekken.
Laat het koopmoment niet afhangen van stijgende of dalende hypotheekrentes
Staar je niet blind op hypotheekrentes. Foto: Shutterstock
Op dit moment kunnen huizenkopers in Nederland een hypotheek afsluiten tegen een historisch lage rente. Voor de populairste rentevaste periode van 20 jaar betaal je nu gemiddeld 2,41 procent met Nationale Hypotheekgarantie. De rente 10 jaar vast bedraagt 1,83 procent met Nationale Hypotheekgarantie.
In het verleden zijn hypotheekrentes veel hoger geweest. In 2010 lag de hypotheekrente voor 10 jaar vast nog 5,5 procent. Daar zijn we nu nog ver van verwijderd, al houden adviseurs wel rekening met een lichte stijging van de rente, als de Europese Centrale Bank in december stopt met het opkopen van leningen van bedrijven en banken. Dit heeft invloed op de hypotheekrente.
Maar hypotheekanalist Lewis raadt niet aan je door de rente te laten pushen om een huis te kopen, of dit juist uit te stellen. "Je hebt altijd 50 procent kans dat de voorspelling over ontwikkeling van de hypotheekrente niet klopt", zegt hij. "Laat andere belangrijke overwegingen om een huis te kopen niet ondersneeuwen door je blind te staren op de rente."
Bekijk op welke manieren je de woning kunt financieren
Uiteraard klop je aan bij de bank voor een hypotheeklening. Maar misschien zijn meer mogelijkheden om een koopwoning te financieren. We noemen er een paar:
- Starterslening: Het kan zijn dat je bij de bank niet genoeg kunt lenen voor je huis. In zo'n 200 gemeenten in Nederland kun je dan een starterslening aanvragen. Daarmee kun je het verschil overbruggen tussen de koopprijs en de maximale hypotheek die je bij de bank kunt krijgen. Bij een starterslening betaal je de eerste 3 jaar geen aflossing en rente. Je maandlasten gaan dus na die periode omhoog. Let wel, je moet aan veel voorwaarden voldoen om in aanmerking te komen voor een starterslening. Zo moet je een hypotheek hebben afgesloten met Nationale Hypotheek Garantie, mag je niet te veel vermogen hebben en stellen veel gemeenten een maximale koopsom.
- Schenken: Misschien heb je ouders of andere familieleden die vermogender zijn dan jij. In dat geval kun je wellicht gebruikmaken van belastingvrij schenken. Ouders of een andere gulle gever mogen onder voorwaarden eenmalig 100.000 euro belastingvrij schenken. Stel dat je een huis koopt van drie ton tegen 2 procent rente, dan betaal je maandelijks 500 euro aan hypotheekrente (hypotheekrenteaftrek niet meegenomen). Neem je de ton van bijvoorbeeld je ouders mee, dan slinken de bruto maandlasten naar ongeveer 300 euro. Overigens kan een constructie waarbij je ouders je het geld lenen, voordeliger zijn. Lees hier meer over belastingvrij schenken, ook in combinatie met lenen.
- Crowdfunding: Sinds kort is het mogelijk om anderen te laten investeren in jouw woning via crowdfunding. Jungo is de eerste partij die van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) een vergunning heeft gekregen om crowdfunding hypotheken aan te bieden. Het is niet zo dat je bij Jungo kunt aankloppen voor een aanvullende investering via de crowd, als je al een hypotheek hebt afgesloten bij een andere bank. Je sluit de hele hypotheek af bij Jungo via eenzelfde acceptatiebeleid als bij reguliere geldverstrekkers, tegen een rente die vergelijkbaar is met die van andere aanbieders.Vervolgens zet je met Jungo een campagne op touw om een deel van de hypotheek (maximaal 20 procent) gefinancierd te krijgen via de crowd. Dat deel moet je binnen 8 jaar aflossen. Ondertussen profiteren investeerders van de rente, terwijl jij de totale rentekosten omlaag brengt met hun inleg. Jungo richt zich op hypotheken boven de NHG-grens van 265.000 euro (vanaf 1 januari 290.000 euro). Volgens een woordvoerder is in het weekend van 21 september de eerste crowdfunding-campagne gestart.
Ben je ondernemer, dan kun je niet bij Jungo terecht, wellicht wel bij andere geldverstrekkers. Banken hebben hun acceptatiebeleid ten aanzien van zzp'ers en andere ondernemers versoepeld.
Vroeger kon je veelal pas een hypotheek afsluiten als je langer dan drie jaar ondernemer was. Nu is het vaak mogelijk om al na een jaar een hypotheek aan te vragen. Bij sommige geldverstrekkers kun je als ondernemer minder lenen. Bekijk hier een overzicht van geldverstrekkers en hun voorwaarden voor ondernemers.