De Waalse minister-president Paul Magnette (PS) weigert de federale regering een mandaat te geven voor ondertekening van het Europese vrijhandelsverdrag met Canada, CETA. Hij verklaarde dat vrijdag voor het Waalse parlement in Namen, nadat het parlement zich via een motie tegen CETA had gekeerd.
Door de blokkering staat het al in 2014 gesloten handelsakkoord op losse schroeven. Hoewel het juridisch niet vereist is, hebben de EU-lidstaten namelijk afgesproken dat ondertekening van het verdrag om unanimiteit vraagt. In België is buitenlandse handel een bevoegdheid van de deelstaten. Premier Charles Michel kan zonder hun toestemming dus niet tekenen.
In CETA wordt alles geregeld, van afschaffing van exporttarieven tot intellectueel eigendom en gezamenlijke normen voor landbouwproducten. Het zou op 27 oktober in Brussel met de Canadese premier Justin Trudeau worden ondertekend. Het verdrag moet door het Europees Parlement en alle nationale en relevante regionale parlementen in de EU worden geratificeerd.
Door de staatsstructuur van België is buitenlandse handel een bevoegdheid van de regio’s. De Walen maken zich zorgen over landbouwafspraken en de manier waarop conflicten over investeringen moeten worden opgelost. Een ‘bindende’ verklaring die aan het akkoord zou worden gehecht om de onrust weg te nemen die ook in andere EU-landen heerst, vindt Magnette onvoldoende.
“Laat ons er opnieuw over discussiëren. Verschillende andere Europese landen hebben ook bedenkingen en zullen ons steunen”, zei hij vrijdag.
Pikant is dat oud-premier Elio Di Rupo, nu voorzitter van Magnette's Parti Socialiste (PS), akkoord ging met CETA toen de onderhandelingen in 2014 werden afgerond.
Imago van België
De Belgische werkgevers- en ondernemersorganisaties noemen de actie "onbegrijpelijk en onverantwoord." "Een Belgische blokkering van de ondertekening van CETA is rampzalig voor het internationale imago en de geloofwaardigheid van België ten aanzien van zijn Canadese, Europese en internationale partners", schrijven ze in een gezamenlijke reactie.
"Daarbij komt nog dat de geloofwaardigheid van het Europese handelsbeleid een zware deuk zal krijgen, terwijl de EU tegelijkertijd onderhandelingen voert met andere internationale partners zoals de VS, Japan en China."
Tweede Kamer steunt CETA
Een meerderheid in de Tweede Kamer steunt het vrijhandelsverdrag CETA, bleek eerder deze week tijdens een debat.
Tegenstanders zeggen dat CETA - net als het handelsverdrag tussen de EU en VS (TTIP) - de Europese standaarden gaat aantasten. Het zou ten koste gaan van Europese normen op het gebied van onder meer dierenwelzijn en voedselveiligheid.
Onder meer vakbonden FNV en CNV, Greenpeace, de Consumentenbond en Milieudefensie riepen de Tweede Kamer eerder op het verdrag niet te steunen. Volgens de organisaties is CETA in de huidige vorm mogelijk "een ernstige bedreiging voor milieu, publieke diensten, arbeidsnormen en de veiligheid van consumenten".
Dinsdag komen de EU-ministers van Handel in Luxemburg in een spoedzitting bijeen. Ze beslissen dan ook over een 'bindende verklaring' met allerlei garanties die de EU-commissaris voor Handel, Cecilia Malmström, aan het verdrag wil hechten om bepaalde zorgen weg te nemen.