Roep jij regelmatig tegen je collega’s dat ze ‘het beste uit zichzelf moeten halen’, ze vooral ‘zelfgestuurd’ en ‘agile’ moeten werken? Kun jij op vrijdag tevreden naar huis, omdat je je problemen zo lekker hebt ‘omgedacht’?
Dan is de kans groot dat je je schuldig maakt aan kantoorclichés. Volgens NRC-columnist Japke-d Bouma kunnen we maar beter stoppen met dit soort ‘jeukwoorden’. Ze schreef er een boek over, met de veelzeggende titel: Ga lekker zélf in je kracht staan.
Business Insider sprak met Bouma over verwarrend taalgebruik. Japke-d vertelt lachend over een bericht dat ze onlangs nog via Twitter kreeg van een lezer. “Er stond: ‘Oh help, ik word de laatste tijd omgeven door dingen die ‘geframed’ moeten worden volgens mij baas.’ Ze begreep niet wat daarmee bedoeld werd.”
Natuurlijk staan managementboeken er vol mee. Maar misschien is het niet verkeerd om ook eens te denken aan je collega’s die geen benul hebben van ‘scrummen’ en ‘roadmaps’, is de boodschap van Bouma.
Kantoorclichés
Kun jij onderstaande zin ontleden?
“Ik krijg een aankondiging hoe je met agile transformatie als aanjager je cultuur, mindset en governance kunt transformeren.”
Net als de ultieme kantoorklerk Storm uit de Jiskefet-serie Debiteuren/Crediteuren weet jij nu natuurlijk precies waar het over gaat. Of toch niet?
Bouma merkt op dat het woord 'agile' te pas en te onpas wordt gebruikt: "Soms denk ik wel eens dat niet iedereen weet wat het betekent.”
"Wat ik het vaakst tegenkom als ik op de managementblogs kijk, is dat agile een nieuwe manier van wendbaar werken is. Bijvoorbeeld: als je ineens het werk van andere mensen moet gaan doen, omdat ze zijn ontslagen. Of dat je ineens andere taken moet gaan uitvoeren omdat de markt daarom vraagt. Agile: wendbaar inspringen op de omstandigheden. Tot zover het makkelijkste deel. Maar is dat zo nieuw? Moesten we dat niet altijd al?”
En dan moet je iets gaan transformeren, namelijk je cultuur, je mindset en je governance. Bouma: “Dan denk ik al meteen governance? Wat is governance? Het kan toezicht betekenen, maar ook de manier van aansturen, dus wat is het hier? Dat weten heel veel mensen niet. En dan het woord ‘cultuur’. Kan iemand dat uitleggen? En wie bepaalt de cultuur? En je mindset, is dat hoe je denkt? En is dat dan iets anders dan cultuur?”
Belangrijker en minder saai
Als Bouma dit soort ‘jeukwoorden’ beschrijft voor NRC krijgt ze ook regelmatig reacties van onbegrip. “Ja, je weet toch wel wat governance is?” Als ze vervolgens de lezers om een antwoord vraagt, krijgt ze al snel tien verschillende antwoorden. “Er zijn natuurlijk mensen die precies weten wat governance is, maar ja: weten hun collega’s het ook?”
De meeste mensen gebruiken volgens Bouma jeukwoorden en kantoorclichés om zichzelf en hun werk belangrijker te maken, of om het werk minder saai te laten lijken. "Omdat ze vaak niet precies weten hoe het zit, gaan ze er in vage termen omheen praten."
Dit is volgens Bouma ook de reden waarom er jeukwoorden gebruikt worden: mensen weten het niet precies en houden het vaag. “Maar ik denk dat het leuker wordt om ergens te werken als iedereen weet waar het over gaat.”
Bouma’s idee zou dan ook zijn: “Probeer liever je eigen woorden te vinden voor wat je wilt zeggen, anders blijven we met zijn allen hangen in dit soort kantoorclichés.”