• Japan houdt al jaren de rente zeer laag om de inflatie aan te wakkeren.
  • Als dat lukt, neemt de kans toe dat rentes in Japan voor het eerst in lange tijd serieus gaan stijgen, waardoor de yen aan kracht wint.
  • Dat kan een alarmsignaal zijn voor financiële markten, legt valuta-expert Joost Derks van iBanFirst uit.

ANALYSE – De Japanse yen is de afgelopen jaren uitgegroeid tot zorgenkindje in de valutawereld. Toegegeven: de situatie van de yen komt niet in de buurt van bijvoorbeeld de Turkse lira en de Argentijnse peso. Die hebben in de afgelopen vijf jaar respectievelijk 78 en 88 procent van hun waarde verloren ten opzichte van de euro. Bij de yen gaat het om een van 27 procent in 3,5 jaar.

Een flinke daling van een munt wordt maar al te vaak veroorzaakt doordat een land er onvoldoende in slaagt om de inflatie onder controle te krijgen. Dat is bijvoorbeeld ook het geval in Turkije en Argentinië, waar de inflatie is opgelopen tot meer dan 60 procent.

In Japan is de situatie eerder omgekeerd. Het lukte de centrale bank van Japan (Bank of Japan) jarenlang niet om het inflatievuurtje een beetje op te stoken.

Enorm renteverschil: Japan versus Europa en de VS

De centrale bank van Japan houdt al jarenlang de beleidsrente heel erg laag. Hierdoor is er een flink verschil ontstaan met Europa en de Verenigde Staten, waar de beleidsrente van centrale banken is opgelopen tot ruim boven de 4 procent.

Hierdoor is voor partijen veel aantrekkelijker om hun vermogen aan te houden in euro’s of dollars. Er speelt echter nog iets anders in de Japanse rentewereld. De Bank of Japan houdt namelijk ook de rente op kapitaalmarkten extreem laag, via het massaal opkopen van staatsobligaties

Het klinkt raar, maar meer dan de helft van alle uitstaande Japanse staatsleningen staat inmiddels op de balans van de Japanse centrale bank Een bijkomend effect van dit beleid is dat het voor grote beleggers heel aantrekkelijk is om goedkoop geld te lenen in Japan en dit tegen een hoger rendement ergens anders uit te zetten.

Deze zogenoemde ‘carry trade’, zoals het in de financiële wereld wordt genoemd, leidt tot een enorme kapitaaluitstroom.

Japanse carry trade kan twee kanten opstromen

Omdat beleggers geld lenen in yen en dit omzetten naar andere valuta, staat de yen al jarenlang onder druk. Het lijkt echter een kwestie van tijd voordat deze beweging straks de andere kant op werkt. Want de noodzaak om de Japanse rente heel hard omlaag te duwen, lijkt langzaam maar zeker te verdwijnen.

Bij de huidige inflatie van ruim 3 procent in Japan zijn dit soort extreme maatregelen niet meer nodig. Als de Japanse rente stijgt, wordt de carry trade een stuk minder lucratief. In dat geval stromen er tientallen of zelfs honderden miljarden uit westerse aandelen- en andere markten terug naar Japan.

Dit alles verklaart waarom financiële wereld de capriolen van de yen scherp in de gaten houdt. Want als de munt plotseling aan kracht wint, voorspelt dat weinig goeds voor beleggingsmarkten.

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld. Bekijk de video’s over ontwikkelingen binnen de valutawereld op het YouTube-kanaal van iBanFirst.