Bij een Grieks bankroet zou zo ongeveer de financiële pleuris uitbreken, zo
viel een jaar geleden te beluisteren. Europese banken, de Duitse en de
Franse banken voorop, zouden omvallen als ze met hun Griekse
staatsobligaties het schip in zouden gaan.
Inmiddels wordt er openlijk gesproken – onder meer door eurocommissaris Neelie
Kroes – over een Grieks faillissement als een hanteerbare optie voor de
eurozone. Wat is er sindsdien veranderd?
Om te beginnen is inmiddels een groot deel van de pijn door de banken genomen.
Banken hebben een deel van hun Griekse staatsobligaties verkocht en op het
Griekse schuldpapier dat ze nog hebben, is in de loop van 2011 al veel
afgeschreven. Hierdoor zal de klap van een eventueel faillissement van de
Grieken nu een stuk minder hard aankomen voor de banken dan een jaar
geleden.
Met andere woorden: Griekenland is steeds meer in quarantaine geplaatst.
Hierdoor is de uitstraling van een dergelijke schok naar de rest van het
eurogebied danig verminderd.
Besmettingsgevaar Spanje en Italië geweken
Een gevaar waar een jaar geleden nog voor werd gewaarschuwd, was de
besmetting van andere landen. Met name de angst dat Griekenland Spanje en
Italië zou meezuigen, zat er toen nog goed in. In beide landen staat er
inmiddels een andere regering aan het roer die voortvarend aan de slag is
met de noodzakelijke hervormingen om de Spaanse en Italiaanse
overheidsfinanciën in het gareel te krijgen.
De financiële markten lijken in ieder geval fiducie te hebben in de nieuwe
regeringen. In Italië is de rente op 10-jarige staatsobligaties gedaald naar
ongeveer 5,5 procent. (na een hoogtepunt van 7,2 procent dit najaar). Ook de
rente die Madrid betaalt op zijn leningen is de laatste tijd aardig gedaald.
(Voor de fijnproevers staat hierover meer in dit
artikel)
Ierland
In Ierland gaat een bezoek van de 'troika', die de voortgang van de
economische hervormingen in de gaten houdt, iedere keer gepaard met de
nodige stress. Maar de vertegenwoordigers van de Europese Commissie, de
Europese Centrale Bank en het IMF zijn nog steeds positief over de
maatregelen die de Ierse regering neemt om het huishoudboekje op orde te
krijgen.
De rente die de Ieren betalen de afgelopen maanden dan ook flink gekelderd
dankzij het doortastende optreden van de regering.
Portugal
Portugal blijft wel een zorgenkind. Ook al benadrukte de baas van het Europese
noodfonds Klaus Regling deze week nog dat Portugal op schema ligt met het de
noodzakelijke hervormingen, beleggers lijken er niet gerust op.
Lenen is nog altijd zeer duur voor de Portugese overheid en zakenbank Goldman
Sachs denkt dat het land nog eens 30 miljard euro zal moeten tappen uit het
Europese noodfonds. Het zit er dik in dat speculanten hun pijlen op Lissabon
zullen richten na een eventueel bankroet van Griekenland.
Kredietverzekeringen
Een ander punt van zorg rondom een Grieks bankroet was dat de
kredietverzekeringen (CDS'en) die zijn afgesloten op Griekse
staatsobligaties zouden moeten uitkeren.
Wie die verzekeringen hebben verkocht en dus zouden moeten betalen, weten we
niet precies. Naar verluidt zouden met name Amerikaanse grootbanken deze
derivaten hebben verkocht en dus moeten bloeden. Om er maar voor te zorgen
dat die hele gevreesde cds-carousel niet op gang komt, hameren de Europese
leiders op een vrijwillige kwijtschelding van Griekse schuld door de banken.
Helaas zijn de banken en de Grieken er nog niet uit samen en begint de tijd te
dringen. Mocht er straks alsnog sprake zijn van enige dwang jegens
financiële instellingen om af te schrijven of minder gunstige voorwaarden te
accepteren, dan moeten de kredietverzekeringen alsnog uitkeren volgens de
regels van de Credit
Derivatives Determinations Committee. Kortom: dat die gevreesde
cds-carousel gaat draaien is wellicht toch niet te voorkomen. Lichtpuntje is
dat het voor de partijen die zullen moeten betalen niet meer als een
verrassing zal komen en ze hier hopelijk geld voor hebben gereserveerd.
Het gaat ons hoe dan ook meer geld kosten
Het lijkt ook niet meer te voorkomen dat de Eurolanden en de ECB sowieso
moeten helpen om de Griekse staatsschuld omlaag te brengen. Met andere
woorden: ze moeten ook een deel afschrijven op hun uitstaande vorderingen op
Griekenland.
Eurocommissaris Rehn hintte
hier vorige maand al op. Bovendien zou nu ook de ECB
overstag zijn en een bijdrage leveren. Alleen een haircut van de banken is
immers niet meer genoeg. Extra verliezen lijden we in Europa dus sowieso. Of
de Grieken nu officieel failliet gaan of niet.
De vraag is wat meer kost: de Grieken met veel geld buiten een officieel
bankroet houden, of de boel laten klappen. Achter de schermen is het
ministerie van Financiën al bezig geweest met het in kaart brengen van de
kosten van een Grieks faillissement.
Athene overeind houden heeft voor de andere Eurolanden alleen maar zin als de
Grieken daadwerkelijk hun pijnlijke maatregelen doorvoeren om uiteindelijk
een gezonde economie te creëren.
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl