Waarom beleggers houden van bedrijven met netwerkeffecten

COLUMN – Beeld je in: een klein idyllisch dorp, zo’n veertig jaar geleden. Eens per week, op donderdagmiddag, is er de wekelijkse markt op het Dorpsplein.

Je woont al je hele leven in dit dorp, naar volle tevredenheid. En wekelijks ga je naar de markt… op donderdagmiddag, naar het Dorpsplein. Het komt niet in je op om dinsdagavond naar de markt in de Kerkstraat te gaan. Die is er namelijk niet.

En net als voor de inwoners is het ook voor de marktkooplieden gesneden koek: in dit dorp is het donderdagmiddag op het Dorpsplein markt, en niet op een ander moment of op een andere locatie.

Het dorp groeit en zo ook het marktbezoek. En met de groei van het aantal bezoekers groeit de omvang van de markt, want voor nieuwe marktverkopers wordt het aantrekkelijk om óók op deze markt te gaan staan.

Dat kan zo hard gaan, dat het loont om de markt uit te breiden naar een tweede locatie in de Kerkstraat, of een extra marktdag in te voeren...

Waar ik het hier over heb zijn zogeheten netwerkeffecten, een krachtig economisch principe, dat zichzelf versterkt.

Voor beleggers zijn dergelijke aloude economische krachten een interessant verschijnsel. Vaak kunnen bedrijven die weten te profiteren van netwerkeffecten namelijk een structureel hoge winstgevendheid laten zien.

Netwerkeffecten bij bedrijven: Booking en YouTube

Een voorbeeld van een bedrijf dat duidelijk van netwerkeffecten geniet is reserveringsplatform Booking. Wie op zoek is naar een hotelkamer, gaat dikwijls naar Booking vanwege het aanbod daar, en aanbieders van hotelkamers staan graag op het platform vermeld vanwege de vraag. 

Booking is erop gebrand het boekingsproces zo gemakkelijk mogelijk te maken. En als het aan Booking ligt, wordt gelijk ook een vlucht geboekt, een auto gehuurd en een restaurant gereserveerd. Alles om het de reiziger zo makkelijk mogelijk te maken.

Bij YouTube - onderdeel van Alphabet - spelen dezelfde netwerkeffecten. Voor het bekijken van video's gaan de meeste mensen naar YouTube, omdat daar het grootste aanbod is. En makers van video's plaatsen die op YouTube, omdat daar de meeste kijkers zijn.

YouTube tracht dit netwerkeffect te versterken, bijvoorbeeld door advertentie-inkomsten te delen met de makers van de video's.

Met het toevoegen van andere reisgerelateerde boekingsopties (Booking) en het extra belonen van uploaders van video's (YouTube) wordt het concurrentievoordeel van het platform verder versterkt. Dat maakt het voor concurrenten nog lastiger om marktaandeel af te snoepen en zodoende omzet en winst weg te nemen.

Afgelopen week maakte moederbedrijf Alphabet overigens bekend dat de advertentie-inkomsten bij YouTube weer verder zijn toegenomen en wel met 21 procent. En het aantal geboekte nachten bij Booking lag afgelopen jaar op iets meer dan een miljard, een record.

Hendrik Oude Nijhuis is medeoprichter van beleggingsfonds ValueMachinesFund en heeft zich jarenlang verdiept in de strategieën van ‘s werelds beste beleggers. Zijn bestseller over Warren Buffett is gratis beschikbaar. De auteur heeft voor eigen rekening aandelen Alphabet en Booking Holdings in bezit.