- De Russische president Vladimir Poetin houdt de wereld in de bank, nu Rusland een oorlog is gestart met Oekraïne.
- Poetin begon zijn carrière bij de Russische geheime dienst, de KGB, en werd in het jaar 2000 president van het land.
- Business Insider verzamelde 18 wetenswaardige zaken over de machtigste Russische leider in decennia.
- Lees ook: Dit moet je weten over Volodimir Zelenski, de komiek die president in oorlogstijd werd en Oekraïne leidt tijdens de Russische invasie
De Russische president Vladimir Poetin houdt de wereld al wekenlang in zijn greep, nu Rusland na een troepenopbouw van maanden Oekraïne is binnengevallen vanuit verschillende richtingen. Er wordt zwaar gevochten om steden als Charkiv, Marioepol en de hoofdstad Kiev.
De VS, de EU en bondgenoten als Australië en Japan hebben zeer zware sancties afgekondigd tegen Rusland, de naasten van de president en Vladimir Poetin zelf. Zijn tegoeden in het buitenland zijn bevroren.
De autoritaire Russische leider heeft het westen al vaker tegen zich in het harnas gejaagd met onder meer de inname van de Krim in 2014, het genadeloos uitschakelen van politieke tegenstanders, antihomowetgeving en keiharde ingrijpen in buurlanden als Georgië en Tsjetsjenië.
De 69-jarige Poetin begon zijn carrière als spion voor de geheime inlichtingendienst KGB. Hij volgde in het jaar 2000 Boris Jeltsin als president van Rusland op en is inmiddels niet meer weg te denken als machtige speler op het wereldtoneel.
Dit zijn 18 dingen wetenswaardige dingen over de Russische leider, die vorig jaar een wet ondertekende die hem tot 2036 aan de macht kan houden.
Hij is al de hele 21e eeuw aan de macht
Vladimir Vladimirovitsj Poetin volgde op 31 december 1999 Boris Jeltsin op als president van Rusland. Sindsdien is hij de grote leider van het land, ook al was Dimitri Medvedev tussen 2008 en 2012 president omdat Poetin die rol volgens de grondwet niet drie termijnen achter elkaar mocht vervullen. In die jaren was Poetin premier en trok zo alsnog aan de touwtjes.
Sinds 2012 is Poetin, na twee verkiezingen waar critici veel op aan te merken hadden, weer president. In april vorig jaar ondertekende hij een wet waardoor hij tot 2036 staatshoofd kan blijven als hij blijft worden herkozen.
Hij is een voormalige KGB-spion
Poetin begon zijn professionele loopbaan in 1975 bij de inlichtingendienst KGB, bij de tak die gespecialiseerd was in internationale spionage. Hij moest politieke, technische en wetenschappelijke informatie verzamelen voor de Sovjet-Unie.
Van 1985 tot 1990 was hij gestationeerd in de DDR en zou daar onder meer verantwoordelijk zijn geweest voor het verhoren en interneren van dissidenten. Veel van zijn voormalige KGB-collega's bekleden nu sleutelposities bij de overheid en in het bedrijfsleven.
Hij is steenrijk, maar zijn exacte vermogen is moeilijk te bepalen
Poetin is na al die jaren aan de macht puissant rijk, maar niemand weet precies hoe groot zijn vermogen is. Als president ontvangt hij een jaarsalaris van omgerekend 150.000 euro, maar hij zou ook flinke belangen hebben in olie- en gasbedrijven als Gazprom, Surgutneftegas en Guvnor.
Een voormalige adviseur van de Russische overheid, Stanislav Belkovski, schatte het vermogen van Poetin in 2018 op een zo'n 70 miljard dollar (56 miljard euro), terwijl de bekende Amerikaanse investeerder en Poetin-criticus Bill Browder uitging van 200 miljard dollar.
Oppositieleider Aleksej Navalny zette vorig jaar een twee uur durende video op YouTube waarin een gigantisch en zeer decadent ingericht paleis aan de Zwarte Zee te zien is dat van Poetin zou zijn.
Hij schakelt politieke tegenstanders genadeloos uit
Volgens Amnesty International is er steeds minder plaats voor fundamentele vrijheden in het Rusland van Poetin. Om aan de macht te blijven legt hij politieke tegenstanders, journalisten en mensenrechtenactivisten het zwijgen op. Zo wordt oppositiepartijen en -kandidaten verboden deel te nemen aan verkiezingen.
Ook zijn er in het verleden tegenstanders op basis van twijfelachtige aanklachten achter de tralies beland; verder zijn critici van Poetin vergiftigd (oppositieleider Aleksej Navalny en dissident Aleksandr Litvinenko in 2006) of doodgeschoten (journaliste Anna Politkovskaya in 2006). Er is hierbij overigens nooit een direct verband vastgesteld met Poetin.
Hij is een fanatieke sporter
Poetin laat zich graag van zijn sportieve kant zien. Hij is fanatiek judoka, won in het verleden enkele kampioenschappen en heeft de rood/witte band, die staat voor meestertitel.
Volgens de Britse historicus en auteur Mark Galeotti, die een boek over hem schreef ,gedraagt Poetin zich ook als politicus als judoka, omdat hij altijd op zoek is naar de zwakke plek van een tegenstander.
Poetin mag zich ook grootmeester in de taekwando noemen, houdt van ijshockey, skiën en tennis en zwemt volgens Newsweek elke dag twee uur na de lunch.
Hij nationaliseerde Gazprom en heeft daar een machtig politiek wapen mee
Het Russische Gazprom is het grootste aardgasbedrijf ter wereld en daarmee een machtig wapen in handen van Poetin. Na de val van het communisme werd het bedrijf geprivatiseerd, maar na een reeks schandalen nationaliseerde Poetin het in 2005 weer.
Verschillende Europese landen zijn afhankelijk van Russisch gas en vrezen dan ook dat Poetin de gaskraan dicht gaat draaien als het conflict rond Oekraïne escaleert.
Nederland zou "binnen enkele weken" in de problemen komen en over moeten gaan tot gedwongen productieverlagingen voor grote industriële gasverbruikers, waarschuwt minister Rob Jetten van Klimaat. Het Kremlin ontkent plannen te hebben om te stoppen met gasleveringen, ook als er harde sancties tegen Rusland worden ingesteld.
Hij heeft een dochter die met een Nederlander getrouwd is
Poetin heeft twee dochters met zijn ex-vrouw Ljoedmila en er gaan geruchten dat hij in 2015 ook nog een derde dochter gekregen met een minnares. Zijn oudste dochter Maria is getrouwd met de Nederlander Jorrit Faassen. Het stel woonde jarenlang in een penthouse in Voorschoten, maar heeft Nederland naar verluidt in 2014 verlaten na de ramp met de MH17.
Poetin zou zelf ooit eens hebben gewinkeld in een Albert Heijn in Voorschoten. Hij laat zelden iets los over zijn privéleven en zijn dochters, maar zijn jongste dochter Katerina verscheen in 2018 plotseling op tv om te praten over technologie voor het controleren van elektrische impulsen in het brein.
Hij grijpt keihard in als de gang van zaken in buurlanden hem niet bevalt
Poetin schroomt niet met keihard ingrijpen in buurlanden als ontwikkelingen hem daar niet bevallen. Zijn harde optreden tegen onafhankelijkheidsstrijders in Tsjetsjenië eind 1999 en begin 2000 vormden zelfs zijn springplank naar de macht, omdat hij daar op veel Russen indruk mee maakte.
In 2008 voerde hij oorlog tegen Georgië dat onder president Micheil Saakasjvili toenadering zocht tot het Westen en in 2014 annexeerde hij het tot Oekraïne toebehorende schiereiland de Krim, naar eigen zeggen om Russische staatsburgers in het gebied en zijn Zwarte Zee-vloot te beschermen.
Gezien die voorgeschiedenis vrezen de VS en Europa dat Poetin ook nu niet terug zal deinzen en Oekraïne mogelijk gaat binnenvallen.
Hij was de trotse gastheer van de Olympische Spelen en het WK Voetbal
Poetin wilde met de Olympische Winterspelen van 2014 in de badplaats Sotsji en het WK Voetbal van 2018 zijn internationale visitekaartje afgeven en had daar vele miljarden voor over.
Ondanks kritiek vooraf op antihomowetgeving en het weinige democratische gehalte van zijn regering werden het door miljarden mensen wereldwijd bekeken sportfeesten.
Bij de Spelen van Sotsji kwam koning Willem-Alexander onder vuur te liggen, omdat hij vrolijk een biertje dronk met Poetin die een spontaan bezoek bracht aan het Holland Heineken House.
Hij kluste na de val van de Sovjet-Unie bij als taxichauffeur
In een eind vorig jaar verschenen documentaire beschrijft Poetin de val van het communistische systeem als "een tragedie voor het Russische volk" en zei hij daar zelf ook de gevolgen van te hebben ondervonden. “Soms moest ik bijklussen”, vertelde de president op het YouTube-kanaal Rusland 24. “Ik bedoel, extra geld verdienen als chauffeur. Ik vind het niet prettig om het hier over te hebben, om eerlijk te zijn. Maar dit was wel het geval.”
Hij ontkent dat Rusland verantwoordelijk is voor het neerhalen van de MH17
Bij het neerhalen van vlucht MH17 boven Oekraïens grondgebied in 2014 kwamen 298 mensen om het leven onder wie 193 Nederlanders. Rusland wilde geen medewerking verlenen aan het internationale onderzoeksteam JIT dat de toedracht van het ongeluk onderzocht.
Het JIT zegt onomstotelijk bewijs te hebben dat het toestel werd neergeschoten door Boek-raket en dat de installatie vanaf Russisch grondgebied is getransporteerd naar de afvuurlocatie. De hoofdverdachten zijn drie Russen en een pro-Russische Oekraïner. Volgens Poetin is Rusland niet verantwoordelijk voor het neerschieten van de MH17 en is het onderzoek partijdig.
Hij is gescheiden van zijn vrouw Ljoedmila
Vladimir Poetin was van 1983 tot 2014 getrouwd met de voormalige stewardess Ljoedmila Poetina, geboren als Ljoedmila Sjkrebneva. Ze trouwden alleen voor de wet, want een KGB-er mocht niet kerkelijk trouwen. Ljoedmila bleef net als hun twee dochters altijd buiten de schijnwerpers. Het stel woonde al een tijd apart van elkaar toen ze in 2013 officieel hun scheiding aankondigden.
Volgens Ljoedmila ging het om een "gezamenlijke beslissing" en was hun huwelijk voorbij "als gevolg van het feit dat we elkaar amper zien." Sindsdien doen vele geruchten de ronde over vermeende vriendinnen van Poetin, en zelfs een nieuwe baby, maar er is nooit meer sprake geweest van een officiële relatie.
Poetin maakte vijf Amerikaanse presidenten mee
Met Bill Clinton, George W. Bush, Barack Obama, Donald Trump en nu Joe Biden heeft Poetin maar liefst vijf Amerikaanse presidenten meegemaakt. De beste band had hij naar verluid met Trump.
Er loopt nog steeds een onderzoek naar mogelijke inmenging door Rusland in aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2016. Servers van de Democratische kandidaat Hillary Clinton werden gehackt en er werden massale desinformatiecampagnes op touw gezet om Clinton te beschadigen. Amerikaanse inlichtingendiensten wezen naar Rusland, Poetin ontkende alles.
De ongebruikelijk warme band tussen Trump en Poetin is nog steeds voer voor analisten, proberen te begrijpen wat hieraan ten grondslag ligt. Sommige experts geloven dat Poetin belastend materiaal over Trump heeft, anderen zeggen dat het Kremlin Trump hielp toen hij in financiële nood zat.
Nauwe banden met dictators
De Venezolaanse president Nicolás Maduro, de Iraanse leider Khamenei, het Cubaanse regime, de Nicaraguaanse dictator Daniel Ortega: het zijn leiders en regimes die bij veel landen op de sanctielijsten staan vanwege grove mensenrechtenschendingen, maar bij Poetin zijn ze welkom.
Door de vele sancties die zijn opgelegd tegen Rusland en Poetin vanwege de oorlog in Oekraïne wordt gevreesd dat Rusland zich binnenkort definitief bij dit blok van autoritaire "paria-staten" zal voegen.
Een andere dictator waar Poetin een bijzondere band mee heeft is de leider van Syrië, Bashar al-Assad.
Poetin redde Assad - een opmaat voor Oekraïne?
In 2015, vlak na een beroemde speech bij de VN, waarin Poetin Rusland herintroduceerde als wereldmacht, viel Rusland Syrië binnen. Niet om het regime daar te bestrijden, maar om het in het zadel te houden.
Gewapende groeperingen die vochten tegen de dictatuur van Bashar al-Assad, kregen ineens het Russische leger tegenover zich. Ook werd het Syrische leger bewapend met nieuwe, moderne Russische wapens en werden burgerdoelen het doelwit van Russische bombardementen.
Dankzij Poetin, wordt wel gezegd, bleef Assad aan de macht. Wie als autoritair leider moeite heeft zijn volk in het gareel te houden, kan zich altijd naar Poetin wenden voor hulp.
In een bunker tijdens de pandemie
Nadat het coronavirus om zich heen greep in Rusland, zou Poetin hebben besloten zich volledig terug te trekken in een bunker. Zelfs zijn naasten moesten twee weken in isolatie voordat ze de Russische president mochten bezoeken.
Iedereen die een persoonlijke ontmoeting had met Poetin, werd uitgebreid getest. Dit verklaart ook waarom de Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz moest plaatsnemen aan een enorm lange tafel, op meters afstand van Poetin, tijdens de onderhandelingen voorafgaand aan de oorlog in Oekraïne.
Het Kremlin heeft de verhalen over de bunker altijd ontkend. Rusland-watchers zeggen dat Poetin zelf niet gevaccineerd is, en daarom zo bang is.
Isolatie heeft Poetin paranoïde gemaakt
De lange periode die Poetin tijdens de pandemie in isolatie doorbracht zou de president "paranoïde” hebben gemaakt. Experts zeggen, volgens The Times, dat hij zo weinig contact met mensen heeft gehad in de afgelopen jaren dat hij in al zijn eigen angsten is gaan geloven.
De oorlog in Oekraïne is volgens Kremlin-watchers het bewijs dat de president geen rationele beslissingen meer neemt.
De Amerikaanse Senator Marco Rubio schreef er op Twitter over. Rubio, die toegang heeft tot zeer geheime inlichtingen, schreef: “Ik wou dat ik meer kon delen, maar voor nu kan ik zeggen dat het voor velen vrij duidelijk is dat er iets mis is met Poetin.”
Zwarte band Poetin inmiddels afgepakt
Zoals eerder gezegd, was Poetin grootmeester in taekwondo. Hij kreeg zelf een ere-zwarte band in 2013 van de internationale taekwondofederatie. Maar helaas: deze zwarte band is hem afgenomen.
Op maandag 28 februari 2022 maakte de federatie bekend dat de “de brute aanvallen op onschuldige levens in Oekraïne” ingaan tegen de waarden van respect en tolerantie die zo belangrijk zijn voor de vechtsport.
Net zoals veel andere internationale sportbonden, worden vlaggen, volksliederen en deelnemers uit Rusland geweerd van sportwedstrijden. “De gedachten van de taekwondobond zijn bij het Oekraïense volk en we hopen op een vreedzaam en onmiddellijk einde van deze oorlog.”, staat in een verklaring.