- De Russiche president Vladimir Poetin verwachtte naar verluidt aan het begin van de invasie van Oekraïne, dat Oekraïners de Russische inval zouden toejuichen.
- Deskundigen denken dat deze misrekening te wijten is aan een selectieve nieuwsconsumptie, die wordt versterkt door het toenemende isolement van Poetin.
- “Iedereen die de moeite neemt om zich te informeren, begrijpt dat Oekraïne een onafhankelijk land is”, zegt een deskundige.
- Lees ook: Deze tv-presentatrice is het boegbeeld van de Russische staatspropaganda: Olga Skabejeva heeft als bijnaam de ‘helleveeg van Poetin TV’ en grossiert in radicale taal
De Russische president Vladimir Poetin heeft sinds de start van de oorlog in Oekraïne systematisch de mogelijkheden van gewone Russen beperkt om toegang te krijgen tot onafhankelijk nieuws, geverifieerde informatie en social media posts over het conflict. Maar deskundigen zeggen dat het erop lijkt dat de Russische president zelf net zo weinig weet over wat er werkelijk gebeurt in Oekraïne, als zijn eigen volk.
Terwijl internationale media de oorlog in Oekraïne uitvoerig behandelen – en verslag doen van de mislukte Russische strategie, de toenemende militaire verliezen en de onrust binnen het Kremlin – vertellen deskundigen aan Insider dat dergelijke verhalen waarschijnlijk niet op het bureau van Poetin terechtkomen.
“Ik denk niet dat Poetin geniet van een rijk media-aanbod”, zegt historicus Simon Miles, hoogleraar aan de Duke University in de VS en specialist op het gebied van de Sovjet-Unie. “Poetin klikt niet simpelweg op CNN of wat voor nieuws dan ook om te zien wat de Amerikanen zeggen.”
De beperkte mediaconsumptie van Poetin is waarschijnlijk deels te wijten aan zijn sociale omgeving, zegt Miles. De Russische president raakte gedurende zijn ambtstermijn steeds meer geïsoleerd. Dat werd erger toen de coronapandemie in 2020 begon.
"Toen hij net president was geworden in het jaar 2000, had hij een breed scala van adviseurs met verschillende standpunten", zegt Daniel Treisman, een hoogleraar aan de Universiteit van Californië die zich op de Russische politiek en economie. "Nu is dat beperkt tot de harde kern van Russische nationalistische vrienden en adviseurs."
Poetin krijgt waarschijnlijk sterk gefilterde informatie
Als zodanig krijgt Poetin een "zeer gefilterde" stroom informatie, zegt Miles. Zijn vertrouwde adviseurs zullen hem waarschijnlijk geen "slecht" nieuws of kritische verhalen voorschotelen uit angst om gestraft te worden.
De misrekeningen van Poetin zouden een gevolg kunnen zijn van overmatig selectieve informatievoorziening. Toen de Russische troepen Oekraïne binnenvielen op 24 februari, rekende de Russische president, volgens vele verslagen op een snelle overwinning.
Poetin rechtvaardigde de invasie door te beweren dat hij op een missie was om vermeend neonazisme uit te roeien in Oekraïne - een land geleid door een Joodse president.
Poetin leefde in de veronderstelling dat er een zwijgende meerderheid van Oekraïners was die op "Oom Vladimir" wachtte om ze te bevrijden van pro-NAVO leiders. Dat stelt Robert English, een hoogleraar aan de Universiteit van Zuid-Californië die Rusland, die de Sovjet-Unie, en Oost-Europa bestudeert.
Maar het idee dat de Oekraïners zaten te wachten op een bevrijding door Rusland, was een waanidee dat Poetin gemakkelijk als zodanig had kunnen herkennen, aldus English. "Iedereen die enige moeite doet, begrijpt dat Oekraïne een onafhankelijk land is met een zeer sterk gevoel van identiteit en loyaliteit onder de meerderheid van de bevolking", zegt hij. "Als Poetin zich een uurtje in de materie zou verdiepen, had hij kunnen begrijpen dat zijn beeld van Oekraïne verkeerd is."
Deskundigen geven tegenover Insider aan dat Poetins autocratische regime als een krachtige echokamer werkt. Vertrouwde adviseurs zijn te bang om moeilijk nieuws of noodzakelijke reality checks te leveren.
Treisman en English zeggen dat Poetin in sommige opzichten zelfs geïsoleerder is dan een typische leider uit de dagen van de Sovjet-Unie. Dit ondanks het feit dat hij internet heeft en gemakkelijker toegang kan krijgen tot de internationale pers. dan mogelijk was ten tijde van de Sovjet-Unie.