Vijf jaar geleden vroeg Griekenland hulp van het IMF en de eurozone. Analist Arne Petimezas van beursmakelaar AFS Group maakt de balans op.
1. Happy birthday Griekse bailout nummer 1! Precise vijf jaar geleden ‘vroeg’ Griekenland om een bailout omdat het de toegang tot de kapitaalmarkt was kwijtgeraakt vanwege kapitaalvlucht. Griekenland kreeg 110 miljard euro aan noodleningen van het IMF en de eurozone in de maag gespitst.
Griekenland gebruikte dat geld grotendeels om buitenlandse schuldeisers af te lossen. Buitenlandse banken, verzekeraars, pensioenfondsen en andere beleggers waren namelijk zo slim geweest om een corrupt land dat nog niet eens een centraal kadaster heeft tussen 2001 en 2009 ruwweg 175 miljard euro te lenen (dat is tegenwoordig gelijk aan het Griekse bbp).
De netto schuld van de Griekse staat, bedrijven en huishouden aan het buitenland verdubbelde hierdoor in deze periode naar 100 procent van het bbp in 2010 – de gehele Griekse economie (niet alleen de staat) was op dat moment al insolvent. Sindsdien is de netto buitenlandse schuld opgelopen naar 130 procent van het bbp (een schuldenlast die Griekenland nooit kan aflossen noch een normale rente over kan betalen) omdat de economie met een kwart is gekrompen.
Griekenland werd namelijk de bailout aangesmeerd met de smoes dat de economie na een milde recessie in een redelijk tempo zo groeien. In de grafiek, die afkomstig zijn van het blog van econoom Paul Krugman, kunt u zien dat dat heel anders is gelopen. De economie is sinds 2010 met een vijfde gekrompen.
Omdat de economie de afgrond in tuimelde werd de regering gedwongen de uitgaven met meer dan 20 procent te verlagen (tweede grafiek).
Dat is de reden waarom de regering van premier Tsipras terecht zegt dat het wel welletjes is geweest en dat het nu alleen nog maar om groei draait. Helaas is de stuntelende regering er niet in geslaagd die boodschap aan Europa te verkopen.
2. Duitsland heeft sinds 2008 94 miljard euro aan rente bespaard vanwege de lage rentestanden. Dat heeft het ministerie van Financiën laten weten na navraag door een volksvertegenwoordiger, meldt persbureau Bloomberg. Dat is een leuk bedrag, maar uitgesmeerd over zeven jaar niet schokkend veel. Per jaar komt het neer op een besparing van een half procent van het bbp.
3. De Franse private sector heeft aan het begin van het tweede kwartaal nauwelijks groei laten zien. De inkoopmanagersindex voor de bedrijvigheid in de Franse industrie en dienstensector daalde in april naar 50,2 van 51,5 in maart. Een indexstand van minder dan 50 wijst op economische krimp, meer dan 50 betekent groei. Economen gepolst door persbureau Bloomberg waren uitgegaan van een lichte stijging naar 50,8. Volgens Markit Economics, die de index publiceert, kampen Franse bedrijven met zwakke vraag. De groei van nieuwe orders zakte in en bedrijven zagen genoodzaakt daarom hun prijzen te verlagen.
4. En ook de inkoopmaangersindex voor de gehele eurozone was een domper. De index zakte deze maand naar 53,5 van 54,0 in maart. De markt had gerekend op een lichte stijging naar 54,4. Desondanks was er ook een beetje goed nieuws. Volgens Markit kwam de daling volledig voor rekening van Duitsland en Frankrijk. In de rest van de Eurozone groeide de economie in april in het sterkste tempo sinds augustus 2007. En ECB-president Draghi zal opgelucht zijn dat dienstverleners en producenten de prijzen minder sterk hoefden te verlagen in april.
5. Voor ECB-directielid Benoit Coeure bevestigen de macrocijfers uit de eurozone dat het herstel pril en kwetsbaar is. Coeure, die verantwoordelijk is voor de obligatieaankopen bij de ECB, zei tegen persbureau AFP dat het herstel “duidelijk zichtbaar is”, maar gaf aan tevens bezorgd te zijn dat het herstel “cyclisch” is en “als een nachtkaars kan gaan uitdoven.” Punt van zorg voor Coeure is dat de groei afhankelijk is van tijdelijke stimulering door de ECB’s obligatieaankopen en lage olieprijzen.
Analist Arne Petimezas van AFS Group houdt je dagelijks op de hoogte van de dingen die je moet weten.
6. Coeures collega, ECB-hoofdeconoom Peter Praet, was juist een stuk optimistischer. Praet zei dat het herstel in de loop van het jaar aan kracht zal winnen. Praet baseert zijn vooruitzichten waarschijnlijk op de aantrekkende kredietverlening in de eurozone en de erg sterke monetaire cijfers. De groei van de geldhoeveelheid M1, die historisch gezien erg sterk correleert met de economische groei over 12 maanden, wijst er momenteel op dat de groei van het bbp van de eurozone kan gaan aantrekken naar 3 procent komende winter. De eurozone heeft sinds de crisis van 2008 niet dergelijke groeicijfers laten zien. Daarom zijn de zwakke inkoopmanagersindexen van vanochtend waarschijnlijk tijdelijk.
7. Bondskanselier Angela Merkel wordt niet voor niets ook wel de keizerin van Europa genoemd. Merkel gaf woensdag in een toespraak in Berlijn crisislanden Portugal en Spanje ‘toestemming’ om een iets minder streng begrotingsbeleid te voeren. "Een aantal eurolidstaten hebben een zwaar programma moeten doorstaan en hebben wat armslag verdient – ik denk dan aan Spanje en Portugal", aldus Merkel. Het is tamelijk cynisch dat Merkel zich zo bemoeit met het begrotingsbeleid van de twee Zuid-Europese landen. Aan het einde van het jaar zijn er namelijk verkiezingen in zowel Portugal als Spanje, en Merkel heeft er alle baat bij dat de zittende en Duitsland betrekkelijk goed gezinde regeringen worden herkozen.
8. Pure capitulatie vanochtend in de koers van de Duitse bouwer Bilfinger (juist, Bilfinger), dat donderdagochtend met winstwaarschuwing nummer zoveel kwam. Om precies te zijn was Bilfinger vanochtend gedwongen voor de vierde keer in 12 maanden tijd de winstvooruitzichten te verlagen. Zelfs Nederlandse beursgenoteerde bouwers hebben het niet zo bont gemaakt met het schaden van het vertrouwen van beleggers. Schrale troost voor beleggers is dat een nieuwe CEO is gevonden. De Noor Per Utnegaard mag de schopstoel mag overnemen van de 67 jaar oude interim CEO Herbert Bodner. Aan het einde van de ochtendhandel liep er heel wat lucht uit de koers van Bilfinger, dat zo’n 15 procent lager stond.
Arne Petimezas is analist bij financiële dienstverlener AFS Group. Deze bijdrage is niet bedoeld als advies tot het doen van individuele beleggingen.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl