De vermogensbelasting in box 3 heeft tot een juridisch slagveld geleid rond het gebruik van fictieve rendementen door de fiscus. Door uitspraken van de Hoge Raad moet de staat miljarden compensatie bieden aan spaarders en beleggers die lagere reële rendementen hebben behaald dan het veronderstelde fictieve rendement. Dat smaakt bij belastingadviseurs naar meer. Zij zien kansen om ook de zogenoemde ‘villabelasting’ voor miljonairs aan te vechten.

Het gaat hier niet om spaargeld, beleggingen of beleggingspanden in box 3 van de inkomstenbelasting, maar om de eigen woning die in box 1 is belast. Daar wordt belasting geheven over het zogenoemde eigenwoningforfait.

Het eigenwoningforfait wordt vastgesteld op basis van de WOZ-waarde van huizen, die door de gemeente wordt getaxeerd. De bepaling van het eigenwoningforfait gaat volgens een getrapt systeem.

Heeft een woning een waarde tussen de 75.000 euro en 1,31 miljoen euro, dan geldt dit jaar een eigenwoningforfait van 0,35 procent van de WOZ-waarde. Dus voor een huis van 500.000 euro gaat het om 1.750 euro. Dit bedrag moet opgeteld worden bij het belastbare inkomen in box 1 en afhankelijk van de hoogte van het inkomen betaal je daar dan 49,5 procent of ongeveer 37 procent belasting over.

Betaalde hypotheekrente mag overigens worden afgetrokken van het eigenwoningforfait. Voor huiseigenaren met een kleine of geen hypotheek gold lang dat ze geen eigenwoningforfait hoefden te rekenen. Maar dat voordeel wordt stapsgewijs afgebouwd.

Voor huizen met een WOZ-waarde vanaf 1,31 miljoen euro geldt dat de belastingdruk hoger is. Hierbij wordt in 2024 een vast bedrag van 4.585 euro plus 2,35 procent van de WOZ-waarde boven de 1,31 miljoen euro gerekend.

Dit betekent bijvoorbeeld dat een huis van 1,4 miljoen euro een eigenwoningforfait van 6.700 euro heeft. Dit bedrag moet dus opgeteld worden bij het belastbare inkomen. Als dat in de hoogste belastingschijf valt, is de belasting 3.317 euro.

Bezwaar tegen villabelasting

Naar aanleiding van de uitspraken van de Hoge Raad in box 3 denken belastingadviseurs dat huiseigenaren met miljonairswoningen de 'villabelasting' kunnen aanvechten met een beroep op het Europees eigendomsrecht, zo meldt het Financieele Dagblad maandag.

Belastingadviseur Mient Klooster van vhm/accountants & belastingadviseurs geeft tegenover de krant aan namens 28 klanten bezwaarschriften te hebben ingediend tegen de villataks.

De redenatie achter het aanvechten van het hogere eigenwoningforfait is dat dit te sterk zou afwijken van de heffing voor woningen tussen de 75.000 euro en 1,31 miljoen euro. Daar geldt het percentage van 0,35 procent. Als je bijvoorbeeld de 6.700 euro eigenwoningforfait van het huis van 1,4 miljoen als percentage neemt, gaat het om een percentage van 0,48 procent van de WOZ-waarde.

Volgens marktonderzoeker Calcasa waren er eind 2023 bijna 200.000 miljoenenwoningen in Nederland. Door de stijging van de huizenprijzen is het aantal miljoenenwoningen fors toegenomen. In 2018 lag het aantal miljoenenwoningen in Nederland nog rond de 50.000.

LEES OOK: Hoge Raad geeft beleggers die hoog rendement halen in box 3 fiscale bonus: gaat kabinet Schoof die rekening laten betalen door modale burger?