Een werknemer tegen zijn zin in met vakantie sturen, kan in principe alleen
als schriftelijk is overeengekomen dat dit mag of hier in de cao iets over
is afgesproken.

"DAF valt onder de cao voor de Metalektro", vertelt
bestuurder Felix Alejandro van FNV Bondgenoten. "Volgens die cao kan er
met instemming van de ondernemingsraad heel veel."

In deze overeenkomst staat dat de werkgever naast de aaneengesloten vakantie
in de zomer, na overleg met de ondernemingsraad één collectieve vrije dag
kan instellen. Alejandro: "Een mededeling aan de ondernemingsraad dat
een bepaalde dag een vrije dag is, volstaat in dit geval."

Met instemming van de ondernemingsraad kan de werkgever vervolgens nog
twee collectieve vrije dagen aanwijzen. Voor iedere volgende collectieve
vrije dag is overeenstemming met de ondernemingsraad nodig, zo staat in de
cao. Naarmate het om meer dagen gaat, heeft de ondernemingsraad dus steeds
iets meer te zeggen.

Werknemers bij DAF hebben per jaar 25 vrije dagen. Daarnaast bouwen werknemers
ook ATV-dagen op. DAF heeft naast de cao, eigen regels over hoe wordt
omgegaan met de atv-dagen. Ook die kunnen collectief worden vastgesteld.
Beide is gebeurd.

Met de ondernemingsraad van DAF is afgestemd dat werknemers de komende
tijd vier verplichte vrije dagen moeten opnemen en zeven verplichte
atv-dagen. Het gaat om de periode rondom 11 november, een Belgische
feestdag, en rond kerst en oud en nieuw.

Hebben werknemers al hun vakantiedagen al opgebruikt, dan is daar volgens
Alejandro niks aan te doen: "Dan geeft de werkgever hen maar een bezem
of zo. Er moet altijd wel iets gebeuren. Ook al ligt het productieproces
stil."

Heeft een DAF-werknemer geen atv-dagen meer over, dan geeft dat niet, omdat je
daarmee ook in de min mag komen te staan, legt Alejandro uit. Dan neemt de
werknemer dus gewoon verplicht een voorschot op zijn atv-dagen van volgend
jaar.

Wat als een werknemer al andere vakanties gepland heeft, waardoor hij
in principe onvoldoende dagen over houdt om daarnaast de verplichte dagen op
te nemen? Dan heeft de werkgever het recht te zeggen: 'sorry, maar je kunt
even niet op vakantie', aldus vakbondsbestuurder Alejandro. In de cao voor
de Metalektro staat wel dat de baas in zo'n geval al door de medewerker
gemaakte kosten moet vergoeden.

Is er niks afgesproken over wanneer een werkgever zijn medewerkers verplicht
met vakantie kan sturen, dan nog kan het zo zijn dat een rechter hier mee
akkoord gaat. Het is namelijk mogelijk dat de rechter vindt dat het niet
getuigt van goed werknemerschap wanneer de medewerker hier niet mee akkoord
gaat, vertelt arbeidsrecht-advocaat Femke Hut van GMW advocaten in Den Haag. "Dit
is een uitzondering op de wet", legt ze uit.

Of aan dit criteria is voldaan, hangt helemaal af van de specifieke
omstandigheden. In het geval van DAF zou het volgens Hut goed kunnen
dat een rechter ook akkoord zou gaan met de verplichte vrije dagen, als het
bedrijf niks in zijn cao had staan. Het bedrijf heeft het immers moeilijk
vanwege de kredietcrisis en dit soort maatregelen kunnen verder ontslag van
werknemers voorkomen.

Hut wijst er echter wel op dat er ook in de wet staat, dat werknemers
voldoende tijd moeten hebben om zich voor te bereiden op een verplichte
vakantie. Omdat het in het geval van DAF om dagen in november en december
gaat, lijkt die tijd vrij kort.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl