- Op woensdag 15 maart gaan we naar de stembus voor de verkiezingen van de Provinciale Staten en de waterschappen.
- De leden van de Provinciale Staten kiezen op hun beurt op 30 mei de leden van de Eerste Kamer.
- Business Insider legt uit waar we precies voor stemmen en hoe het kiessysteem werkt.
- Lees ook: Algemene Waterschapspartij wil zich bij Provinciale Verkiezingen dit keer wel politiek profileren
BBB-leider Caroline van der Plas is deze dagen niet van de televisie af te slaan. En ook andere landelijke politici zoals D66-fractievoorzitter Jan Paternotte, GroenLinks-leider Jesse Klaver, premier Mark Rutte van de VVD en Joost Eerdmans en Annabel Nanninga van JA21 zien we overal opduiken in de media.
Maar niemand van die landelijke kopstukken staat op het stembiljet voor de verkiezingen van woensdag 15 maart. We kiezen dan de Provinciale Staten en de waterschappen, en indirect ook de Eerste Kamer.
Business Insider zet op een rij waar we precies voor stemmen en hoe het kiessysteem werkt.
Provinciale Staten
De leden van de Provinciale Staten zijn de volksvertegenwoordigers in de provincie en vormen samen dus het ‘provinciale parlement’. Ze worden voor vier jaar gekozen en kiezen op hun beurt de Gedeputeerde Staten, het dagelijks bestuur van de provincie.
De Provinciale Staten bepalen en controleren vervolgens het beleid van de Gedeputeerde Staten en beslissen mee over bijvoorbeeld de aanleg van woonwijken, bedrijventerreinen, natuurgebieden en doorgaande wegen en verlenen milieuvergunningen voor bedrijven.
Nederland telt in totaal 12 provincies. De omvang van de Provinciale Staten hangt af van het aantal inwoners van de provincie. In de kleinste provincies telt het orgaan 39 zetels en in de grootste 55 zetels.
Als het goed is, heb je thuis een kandidatenlijst en een stempas ontvangen voor de Provinciale Statenverkiezingen van 15 maart. Heb je deze niet ontvangen of ben je ze kwijt, dan kun je ze aanvragen bij je gemeente.
Eerste Kamer
De belangrijkste taak van de Eerste Kamer is het goedkeuren en verwerpen van wetten die eerder door de Tweede Kamer zijn aangenomen. Ook controleert de Eerste Kamer de regering.
We kunnen de leden voor de Eerste Kamer niet direct kiezen, dat gebeurt eens in de vier jaar door de leden van de Provinciale Staten. Dit jaar vindt de verkiezing voor de Eerste Kamer plaats op 30 mei.
De leden van de Provinciale Staten en de kiescolleges in Caribisch Nederland en van in het buitenland wonende Nederlanders kiezen dan de 75 leden van de Eerste Kamer. Hun stemmen worden gewogen, omdat niet iedere provincie evenveel inwoners heeft. Zo telt de stem van een Statenlid uit Zuid-Holland zwaarder dan van een Statenlid uit Drenthe.
Dat we in aanloop naar de provinciale verkiezingen zoveel landelijke kopstukken in de media zien verschijnen, komt mede omdat de samenstelling van de Eerste Kamer erg bepalend is voor het beleid van het kabinet Rutte IV. De regeringscoalitie van VVD, D66, CDA en ChristenUnie heeft namelijk geen meerderheid in de Eerste Kamer en zal dat na de verkiezingen vrijwel zeker ook niet hebben.
Daarom moet het kabinet ofwel aan aan de linker- ofwel aan de rechterkant van het politieke spectrum op zoek naar partijen die wetsvoorstellen aan een meerderheid kunnen helpen. Zo kan je met een stem bij de Provinciale Statenverkiezingen ook invloed uitoefenen op het landelijk beleid.
Waterschappen
Bij de waterschappen stem je voor het algemeen bestuur van een waterschap. Nederland telt in totaal 21 waterschappen. De waterschappen zijn verantwoordelijk voor het waterbeheer en moeten zorgen dat we droge voeten houden en schoon water hebben.
Maar soms botsen de belangen op het gebied van waterveiligheid, natuur, recreatie, gezondheid, landbouw en ruimtelijke ordening met elkaar. Door te stemmen hebben we invloed op de keuzes die het waterschapsbestuur maakt over het waterbeheer en het geld dat daarvoor uitgegeven wordt.
Het algemeen bestuur bestaat uit 18 tot 30 leden en staat onder leiding van de dijkgraaf of de watergraaf. We kiezen 15 maart het grootste gedeelte van het algemeen bestuur, maar er zijn ook geborgde zetels. Die zijn bestemd voor vertegenwoordigers van boeren en beheerders van natuurterreinen en worden aangewezen door de LTO en de VBNE (Vereniging van Bos- en Natuureigenaren).
Ook voor de verkiezingen van de waterschappen heb je als het goed is een stempas ontvangen.