De economische groei valt in de volgende kabinetsperiode terug naar 1,1 procent per jaar. De koopkracht groeit tussen 2022 en 2025 helemaal niet. Dat verwacht het Centraal Planbureau. Voor de periode tot 2021 rekent het CPB nog op een jaarlijkse koopkrachtstijging van 1,1 procent.
De terugval komt vooral door de vergrijzing. Die leidt er toe dat de bevolking in de leeftijdscategorie 15-74 jaar voor het eerst afneemt, stelt het CPB vooruitblikkend in zijn zogeheten Middellangetermijnverkenning. Daardoor krimpt de beroepsbevolking en stijgen de zorgkosten. Dat kost groei en koopkracht.
De stijging van de arbeidsproductiviteit is hoger dan in de voorgaande periode maar blijft onder het langjarig gemiddelde.
Zorgkosten in 2025 boven de 100 miljard euro, voorspelt CPB
De ‘nieuwe’ ouderen hebben ook meer gezondheidszorg nodig. Op de arbeidskrachten die de komende jaren aantreden, wordt daardoor vooral door de zorg een beroep gedaan. Lukt het niet om mensen aan te trekken, dan dreigen daar wachtlijsten en mogelijk nog hogere kosten.
Naar verwachting stijgen de zorgkosten van 68 miljard euro in 2019 naar 84 miljard euro in 2021. In 2025 voorspelt het CPB dat de zorgkosten boven de 100 miljard euro uitkomen.
De lonen stijgen tussen 2022 en 2025 wel wat, verwacht het planbureau. Maar dat extraatje zijn mensen weer kwijt aan hogere zorgpremies en een hoger eigen risico. Ook gaan ze meer afdragen aan hun pensioen en verliezen ze wat aftrekposten voor de belasting.
De werkloosheid loopt weer op, naar 4,3 procent in 2025. Dit jaar is die nog 3,4 procent.
Vanaf 2022 kunnen de eerste pensioenen weer meestijgen met de inflatie, verwacht het CPB. Dat is al jaren niet gebeurd, waardoor gepensioneerden flink hebben ingeleverd. De pensioenfondsen zitten krap omdat hun beleggingen door de lage rente weinig opbrengen.
Het Rijk hield de afgelopen jaren geld over, maar daaraan komt een eind. Aan het eind van deze kabinetsperiode ontstaat weer een tekort op de begroting en dat houdt de komende jaren aan. Volgend jaar wordt een plus op de begroting verwacht van 0,3 procent van het bruto binnenlands product, in 2021 wordt dat een tekort van 0,4 procent.
'Binnen een jaar oplossing voor de stikstofcrisis'
Economen speculeren de laatste tijd steeds vaker over een krimp van de economie die aanstaande zou kunnen zijn. Daar rekent het CPB nog niet op, al loopt de groei wel terug.
Het CPB heeft de afgesproken klimaatmaatregelen en hervorming van het pensioenstelsel meegenomen in zijn berekeningen. Ook rekent het planbureau erop dat er binnen een jaar een oplossing ligt voor de stikstofcrisis, en dat die de economie niet verder remt.