Den Haag moet er in Brussel harder op aandringen dat wetgeving die de marktmacht van techplatforms inperkt, wordt nageleefd.

Dat schrijven de Nederlandse vergelijkingssites Vergelijk.nl, Kieskeurig.nl en Beslist.nl woensdag in een via LinkedIn gedeelde brief aan minister van Economische Zaken Dirk Beljaarts.

De Europese Unie (EU) laat zich door de Amerikaanse president Donald Trump “kleineren”, denkt CEO Joris Verwater van Vergelijk.nl. “We moeten juist alles aanpakken om niet toe te geven aan Trump.”

‘We krijgen nog amper verkeer vanuit Google’

Googelde je rond 2015 naar de nieuwste iPhone, dan was de kans groot dat je een bericht van een Nederlandse vergelijkingssite in je zoekresultaten zag, zegt Verwater. “Je kwam dan bijvoorbeeld een bericht van ons tegen over de twintig goedkoopste aanbieders van iPhones. Zoek je nu naar de iPhone 16, dan zie je ons nergens meer, omdat Google alle prijsvergelijkingssites ver naar achteren op de zoekpagina’s heeft geduwd. Daar komt nóóit iemand.”

"We krijgen nog amper verkeer vanuit Google", zegt Verwater. "We zijn hierdoor 90 procent van ons bezoek kwijtgeraakt. Voordat Google hiermee begon, hadden we zo'n negentig tot honderd mensen in dienst. Nu zijn dan er nog maar dertig, terwijl de e-commercemarkt gigantisch groeide. Wij hadden mee moeten groeien."

Met zijn bedrijf velen. Verwater stelt in Europa dan ook samen te werken met "twintig tot dertig" branchegenoten, die dezelfde problemen ondervinden. Samen met het Nederlandse Beslist.nl en Kieskeurig.nl stuurt hij woensdag een brief naar minister van Economische Zaken Dirk Beljaarts.

De drie bedrijven vragen de minister er in Europa op aan te dringen werk te maken van de naleving van de zogenoemde Digital Markets Act (DMA). Deze wet moet de marktmacht van - veelal Amerikaanse - techgiganten inperken. Minister Beljaarts zou volgens de bedrijven in Brussel moeten pleiten "voor een daadkrachtige en consequente handhaving van de DMA".

Google 'wist tijd te rekken met kleine wijzigingen'

Google kreeg in 2017 van de Europese Commissie een boete opgelegd van 2,4 miljard euro wegens machtsmisbruik. Het bedrijf trok zijn eigen dienst Google Shopping voor in de zoekresultaten naar producten. Vergelijkingssites zoals het Nederlandse Beslist.nl en Vergelijk.nl werden, zoals Verwater al aangaf, naar achteren in de resultaten gedrukt.

Na een lange periode van procederen bepaalde het Europese Hof van Justitie afgelopen najaar dat de boete terecht is. Google kwam in de tussenjaren met maatregelen om zijn beleid te verbeteren, maar dat leverde volgens Verwater te weinig op.

"De wijzigingen waren zo minimaal, dat het niets veranderde", zegt Verwater. "Google liet ons dan bijvoorbeeld wel adverteren, maar slechts beperkt. Google wist met kleine wijzigingen steeds tijd te rekken, maar voor je het weet ben je zeven jaar verder. Dat is gigantisch veel tijd in e-commerceland."

Grote techbedrijven moeten sinds afgelopen voorjaar voldoen aan de DMA. De Europese Commissie stelde in maart 2024 een onderzoek in om uit te zoeken of Google wel aan de regels van de DMA voldeed. "Dat onderzoek zou ongeveer een jaar duren en wij waren intensief in contact met de Europese Commissie en Google. Ik woonde nog nét niet in Brussel."

"Google heeft afgelopen jaar meerdere keren voorstellen mogen doen om te voldoen aan de DMA", zegt Verwater. "Alle betrokken partijen mochten daar dan feedback op geven. Ze hebben daar in onze ogen niets mee gedaan."

Trump dreigt 'roet in het eten' te gooien

De terugkeer van Donald Trump in het Witte Huis dreigt echter "roet in het eten te gooien", meent Verwater. Trump is niet blij met de Europese techwetgeving, die in zijn ogen Amerikaanse bedrijven tegenwerkt.

Voldoen bedrijven namelijk niet aan de wetgeving, dan dreigen forse boetes tot wel 10 procent van de wereldwijde jaaromzet. "Hij dreigt met tegenmaatregelen als Brussel doorzet, wat ertoe leidt dat ze in Brussel op de rem zijn gaan staan."

Persbureau Reuters meldde eind februari echter op basis van drie ingewijden dat de EU wel degelijk zinspeelt op het aanklagen van Google vanwege het niet nakomen van de wetgeving. "Wij kunnen dat alleen niet staven met onze ervaringen", zegt Verwater. "Wij overleggen al tijden heel intensief met de Europese Commissie en Google over de DMA. Na de herverkiezing van Trump werd het vanuit hun kant opeens doodstil. Het is alsof ze van de aardboden zijn verdwenen."

De nieuwe Eurocommissaris voor mededinging Teresa Ribera gaat - samen met Eurocommissaris Henna Virkkunen - over het naleven van de DMA. Ribera heeft volgens de vergelijkingssites in tegenstelling tot haar voorganger "nog geen duidelijke prioriteit gegeven" aan de handhaving van de DMA. Verwater: "Het heeft ons het gevoel gegeven dat er niets meer gebeurt en dat we ons door Trump laten kleineren. Het gaat niet de goede kant op."

Naast het feit dat Europa volgens Verwater werk van de wet moet maken, ziet hij ook mogelijkheden voor de Nederlandse Autoriteit Consument en Markt (ACM). "Zij hebben sinds kort ook de bevoegdheid om te kijken of bedrijven voldoen aan de DMA. Ook al kunnen zij geen straffen uitschrijven, ze kunnen het wel onderzoeken."

Bedrijven overwegen nieuwe claim tegen Google

Wat als er voorlopig weinig verandert? Verwater gaat er niet vanuit, maar "dan is het enige wat kunnen doen de druk opvoeren in Brussel. We doen dit samen met alle Europese vergelijkingssites, waardoor we een vuist kunnen maken."

Ook overweegt Verwater in dat geval in Nederland een schadeclaim in te dienen tegen Google. "Maar we hebben er ook al een lopen, die al een jaar of zes duurt. Zoiets levert je dus niet al volgende maand een oplossing op."

Gevraagd om een reactie, houdt een woordvoerder van het Ministerie van Economische Zaken het erbij "dat dit bij de Europese Commissie ligt" in samenwerking met "de nationale toezichthouders". De Europese Commissie onthoudt zich van een reactie. Toezichthouder ACM kan "geen uitspraken doen over eventueel lopende onderzoeken".

Een woordvoerder van Google stelt "niet direct" op de brief te kunnen reageren. Hij verwijst door naar een LinkedIn-bericht van Google, waarin het bedrijf aangeeft tegen een "agressievere implementatie van de DMA" te zijn, onder meer omdat het zou leiden tot minder goede zoekresultaten op Google.

Lees ook: Stortvloed aan Europese regels voor techbedrijven: vooral MKB dreigt kind van de rekening te worden, volgens brancheclub NLdigital