Krijg je het ook Spaans benauwd als je naar de foto rechts kijkt? Je geniet met volle teugen van je zwemvakantie, tot die donkere schaduw onder je steeds groter wordt en je toch niet de enige zwemmer blijkt te zijn…
Toch is de kans klein dat je ooit op vakantie aangevallen zult worden door een haai. Sterker nog, er is niets om je druk over te maken – het is 75 keer waarschijnlijker dat je door de bliksem wordt getroffen dan dat een haai jouw been of arm eraf scheurt.
Maar dit betekent niet dat je in het water gevrijwaard bent van ellende en gevaar. Allerminst! Het water herbergt tal van gevaren waar je banger voor moet zijn dan voor welke haai dan ook. Business Insider noemt 7 voorbeelden. Goed om te weten nu de lente aanbreekt en de zomer niet ver weg is.
Cryptosporidium
Deze kleine eencellige parasieten komen vaker voor dan haaien, en je ziet ze niet eens aankomen. Cryptosporidia worden overgedragen via mondcontact en dan met name via water en levensmiddelen zoals besmet vlees.
En helaas is het bijna onvermijdelijk om af en toe water in te slikken in het zwembad, een plek waar Cryptosporidia graag verkeren - niet in de laatste plaats omdat de meeste cryptosporidiasoorten (er zijn er 6) immuun zijn voor de meeste desinfecterende middelen waaronder chloor.
Sterker nog, zwembaden zijn echte reservoirs voor ziektekiemen, en wee degenen die cryptosporidia z'n mond binnen laat zwemmen! Enkele jaren geleden werden twee buitenzwembaden in het Duitse Halle gesloten omdat een opmerkelijk groot aantal zwemmers ziek was geworden.
Een infectie met Cryptosporidium kan leiden tot diarree, hoofdpijn, misselijkheid en braken. Hebben de slachtoffers een slecht functionerend immuunsysteem, dan is besmetting dodelijk. In 1993 beleefde Milwauki de bedenkelijke primeur van de grootste en meest dodelijke uitbraak ooit. Binnen 2 weken raakten 403.000 mensen besmet, ruim 100 kwamen om het leven.
Naegleria fowleri
Naegleria fowleri is een amoebesoort die even zeldzaam als gevaarlijk is en die voorkomt in warme zoetwatermeren en -rivieren. De amoeben komen het lichaam binnen via het neusslijmvlies en de zenuwbanen naar de hersenen. En daar voeden ze zich met de zenuwcellen van je grijze hersenmassa.
De bijnaam "hersenetende amoeben" is dan ook een adequate bijnaam voor de Naegleria fowleri. Dit is echter niet waar je aan sterft, vreemd genoeg is het je eigen immuunreactie in de hersenen die je de das omdoet - de hersenen worden door zoveel immuuncellen overspoeld dat ze gaan opzwellen en gaan ontsteken. Klaar ben je.
Ben je eenmaal besmet, dan ontsteken je hersenen en hersenvliezen na ongeveer 3 tot 9 dagen. Met alle ongemakken van dien zoals koorts, misselijkheid, braken, hoofdpijn, verwarring, evenwichtsproblemen, hallucinaties of zelfs coma. Er bestaat geen behandeling, het sterftecijfer bij geïnfecteerde patiënten bedraagt 97 procent.
De amoebe komt overigens vooral voor in tropische landen.
Onderstromen
Onderstromen: zelfs in schijnbaar kalm water kunnen ze opeens een gevaar worden, zelfs voor ervaren zwemmers en surfers. Ze ontstaan bij muien (diepere gedeelten aan de kustlijn tussen twee zandbanken in), die vooral aan de kusten van de Oostzee en de Noordzee voorkomen.
Onderstromen vormen zich bij een sterke aanlandige wind die vanuit zee landinwaarts waait en grote hoeveelheden water naar het strand stuwt.
Wanneer dit water weer terugvloeit via zandbanken of rotsen, ontstaan gevaarlijke en snelle stromingen. Kom je terecht in een zo'n snel stromend beekje, dan ben je in een mum van tijd op open zee.
Kom je ooit in zo'n situatie, probeer dan niet tegen de stroom in te zwemmen: dit lukt je niet en je verspilt al je kracht. Laat je in plaats daarvan meevoeren en probeer parallel aan het strand te komen.
Blauwalg
De Blauwalg. Synoniem voor koekje van eigen deeg of eigen schuld dikke bult. De explosieve verspreiding van cyanobacteriën is namelijk onze eigen schuld. Door de vervuiling van rivieren met kunstmest groeit de alg explosief en groeien de bacteriën uit tot een groene, algenachtige massa.
Kom je ermee in contact, dan veroorzaakt de bacterie irritaties aan huid, ogen en keel. En alsof dat nog niet genoeg is, de bacterie veroorzaakt ook hoofdpijn, braken, leverschade, ernstige zwelling van de oogleden, slijmvliesschade, diarree en zelfs langetermijnschade aan het zenuwstelsel. En o ja, de alg kan ook massale vissterfte en stank veroorzaken.
Legionella
Veteranen opgelet! Een type bacteriën dat zich heel erg senang voelt in een waterrijke omgeving is de legionella. En in tegenstelling tot de meeste andere bacteriën hebben deze echter geen effect op je darmen, maar op je luchtwegen.
Besmetting met legionella kan twee soorten ziekten veroorzaken:
De veteranenziekte is een infectie die overgebracht wordt door het inademen van de bacterie in zeer kleine druppeltjes water die verspreid worden in de lucht - via verneveling in de douche bijvoorbeeld. De veteranenziekte veroorzaakt longontsteking die gepaard gaat met ernstige hoest, koorts, rillingen en kortademigheid. Het is een ernstige ziekte die levensbedreigend kan worden en met antibiotica moet worden behandeld. De veteranenziekte werd in 1976 ontdekt toen na een reünie van oud-strijders in Philadelphia de meeste deelnemers longontsteking kregen: 221 veteranen die in hetzelfde hotel verbleven, werden ziek, 34 overleden aan longontsteking.
De Pontiac-koorts werd ontdekt in 1968 in, jawel, Pontiac. Deze variant is veel minder gevaarlijk dan de veteranenziekte, maar komt veel vaker voor. In 90 procent van de gevallen is er sprake van Pontiac en niet van veteranenziekte. De symptomen komen overeen met die van een flinke griep: koorts en spierpijn, die meestal zonder behandeling verdwijnen.
Ziekte van Weil
Wat vindt men in sloot en plas? Kikkers, salamanders en natuurlijk de Ziekte van Weil. En weer zijn bacteriën de boosdoener. Ditmaal de leptospirosen die via wondjes, neus, mond en ogen het lichaam binnendringen. De bacterie wordt gedragen door ratten en komt via rattenurine terecht in het oppervlaktewater. De ziekte komt wereldwijd voor, maar is in Nederland zeldzaam.
Symptomen? Je krijgt plotseling hoge koorts, buikpijn, last van braken, spierpijn en hevige hoofdpijn. Daarnaast kunnen je huid en oogwit geel gaan zien, krijg je last van disfunctionele nieren, huidbloedingen en rode vlekken op de benen. Er bestaat geen inenting tegen, wel is medicatie mogelijk, soms moet je opgenomen worden.
Clostridium botulinium
In lekentaal noemen we dit botulisme, een ziekte die we vooral associëren met eenden en ander watergevogelte, maar die ook heel schadelijk voor de mens kan zijn. Het is een vergiftiging met botuline waar, inderdaad, vooral vogels en vissen aan sterven. Er zijn zo'n 7 verschillende typen botuline waarvan 3 gevaarlijk zijn voor ons.
Het is overigens niet de bacterie zelf die schadelijk is, maar de botuline die het afscheidt en de signaaloverdracht van zenuw naar spier blokkeert. Je krijgt de ziekte onder meer wanneer besmet water in een wondje komt. En dan zijn de rapen gaar: misselijkheid, braken, moeheid, duizeligheid en algehele zwakte. Andere symptomen zijn dubbelzien, moeite met spreken, spierverslapping, slecht verdragen van licht en ademhalingsproblemen.
Is de verlamming zeer ernstig, dan treedt uiteindelijk de dood in door verlamming van de ademhalingsspieren. Als de bliksem naar het ziekenhuis dus. En niet zwemmen in water waar dode eenden in drijven.