Vliegen is één van de meest veilige manieren om te reizen. Toch zijn er verschillen in het track record van vliegmaatschappijen wat betreft de veiligheid.
Welke vliegmaatschappijen gelden als zeer veilig, en welke maatschappijen hebben relatief vaak met incidenten te maken?
Om te beginnen: het jaar 2019 was één van de veiligste jaren in de geschiedenis van de commerciële luchtvaart – ondanks de fatale crash met de onfortuinlijke Boeing 737 MAX van Ethiopian Airlines in dat jaar. Enkele maanden eerder, eind 2018, was ook een 737 Max in Indonesië neergestort.
Uit cijfers van het Aviation Safety Network, een Nederlandse organisatie die het aantal vliegtuigongelukken bijhoudt, blijkt dat vorig jaar bij twintig ongelukken 283 mensen om het leven kwamen.
Dat betekent dat met om en nabij de 39 miljoen commerciële vluchten, de kans op een dodelijke ongeluk met een vliegtuig bijna één op de twee miljoen vluchten is. Te verwaarlozen dus.
De 20 veiligste vliegmaatschappijen
En toch wil niemand het lot tarten. Daarom bekijken we wat volgens de meest recente inventarisaties de twintig veiligste en minst veilige vliegtuigmaatschappijen zijn.
Daartoe nemen we twee lijstjes mee van onderzoeksbureaus die zulke statistieken bijhouden: het in Hamburg gevestigde onderzoeksbureau JACDEC en het Australische AirlineRatings.
We beginnen met JACDEC dat deze maand de honderd grootste luchtvaartmaatschappijen tegen het licht hield. Om te bepalen hoe veilig een maatschappij is, maakt JACDEC gebruik van een risico-index. Voor die index zijn een aantal factoren van belang:
- de historie van het aantal (fatale) ongelukken of incidenten van de maatschappij;
- externe omstandigheden zoals de mate waarin de autoriteiten transparant rapporteren over incidenten;
- heeft de maatschappij de juiste licenties;
- de kwaliteit van de luchthaveninfrastructuur;
- factoren zoals de gemiddelde leeftijd van de vloot;
- het profiel van de vliegroutes en de mate waarin de maatschappij periodiek bepaalde audits ondergaat.
De 20 veiligste luchtvaartmaatschappijen van 2019 zijn volgens JACDEC:
- Emirates (Verenigde Arabische Emiraten)
- Etihad Airways (Verenigde Arabische Emiraten)
- Air Europe (Spanje)
- Finnair (Finland)
- Scoot Tigerair (Singapore)
- Norwegian Air Shuttle (Noorwegen)
- Transavia (Nederland)
- Jetstar Airways (Australië)
- EVA Air (Taiwan)
- Vueling Airline (Spanje)
- Jetblue Airways (Verenigde Staten)
- Virgin Atlantic Airways (Verenigd Koninkrijk)
- KLM - Royal Dutch Airlines (Nederland)
- Easyjet (Verenigd Koninkrijk)
- Cathay Pacific (Hong Kong)
- Jet2.com (Verenigd Koninkrijk)
- Virgin Australia (Australië)
- Oman Air (Oman)
- Air Canada (Canada)
- Aer Lingus (Ierland)
Tegenover de lijst van JADEC, die is gepubliceerd in het tijdschrift Aero International, zetten we die van AirlineRatings.
De 20 veiligste luchtvaartmaatschappijen zijn volgens AirlineRatings:
- Qantas (Australië)
- Air New Zealand (Nieuw Zeeland)
- EVA Air (Taiwan)
- Etihad (Verenigde Arabische Emiraten)
- Qatar Airways (Quatar)
- Singapore Airlines (Singapore)
- Emirates (Verenigde Arabische Emiraten)
- Alaska Airlines (Verenigde Staten)
- Cathay Pacific Airways (Hong Kong)
- Virgin Australia (Australië)
- Hawaiian Airlines (Verenigde Staten)
- Virgin Atlantic Airlines (Verenigd Koninkrijk)
- TAP Portugal (Portugal)
- SAS (Scandinavië)
- Royal Jordanian (Jordanië)
- Swiss (Zwitserland)
- Finnair (Finland)
- Lufthansa (Duitsland)
- Aer Lingus (Ierland)
- KLM (Nederland)
Opmerkelijk: de lijsten verschillen enorm. Zo is Quantas, de nummer één bij AirlineRatings,, bij JACDEC pas op plaats 26 terug te vinden, dus buiten de top 20.
Positief voor Nederland is in ieder geval dat KLM zowel bij JADEC als Airlineratings in de top voorkomt, respectievelijk op positie 13 en 20. En bij JACDEC staat Transavia apart vermeld op plaats 7.
Naast KLM halen ook Emirates, Etihad, Finnair, EVA Air, Virgin Atlantic en Virgin Australia, en Cathay Pacific in beide lijsten de top 20.
De onderlinge verschillen hebben alles te maken met sommige criteria die gehanteerd worden. Zo kijkt JACDEC voor vliegtuigongelukken met fatale afloop terug tot 1990, terwijl AirlineRatings alleen naar de afgelopen tien jaar kijkt. Daar tegenover staat weer dat JADEC ongelukken die langer geleden plaatsvonden, minder zwaar laat meewegen.
Voor het overige hanteert AirlineRatings criteria die vergelijkbaar zijn met die van JACDEC, zoals certificatie door verschillende internationale luchtvaartorganisaties en -autoriteiten, en of de maatschappij wel of niet op de zwarte lijst van de EU staat. Bij AirlineRatings krijg je puntenaftrek als je in je vloot nog toestellen hebt die in de Sovjet-Unie zijn gebouwd.
Dan gaan we over naar de onveiligste luchtvaartmaatschappijen. We nemen hier bij JACDEC de twintig maatschappijen op de laagste posities in de lijst van 100 vliegmaatschappijen. Daarbij tellen we twintig plaatsen terug vanaf de laatste positie (100).
De 20 minst veilige luchtvaartmaatschappijen van 2019 zijn volgens JACDEC:
- Garuda Indonesia (Indonesië)
- Lion Air (Indonesië)
- UTAir (Rusland)
- Ethiopian Airlines (Ethiopië)
- S7 Airlines (Rusland)
- Cebu Pacific Air (Filipijnen)
- China Airlines (Taiwan)
- Malaysia Airlines (Maleisië)
- Turkish Airlines (Turkije)
- Air India (India)
- Aeroflot (Rusland)
- Ural Airlines (Rusland)
- Thai Airways International (Thailand)
- Latam Brasil (Brazilië)
- Asiana Airlines (Zuid-Korea)
- SAS Scandinavian Airlines (Scandinavië)
- Vietnam Airlines (Vietnam)
- Vietjet Air (Vietnam)
- Saudia (Saoedi-Arabië)
- Philippine Airlines (Filipijnen)
En AirlineRatings? Dat is nou jammer, AirlineRatings publiceert geen lijst van minst veilige vliegmaatschappijen.
Wat we wél kunnen doen, is kijken welke rating de twintig minst veilige luchtvaartmaatschappijen van JACDEC krijgen bij AirlineRatings. Want daar krijgen luchtvaartmaatschappijen een veiligheidsbeoordeling op basis van sterren, waarbij 7 het maximum aantal te behalen sterren is.
Hieronder hebben we de top 20 van minst veilige luchtvaartmaatschappijen bij JACDEC opnieuw gerangschikt, op basis van het aantal sterren bij AirlineRatings. Dat ziet er zo uit:
- Lion Air (Indonesië) (ranking is opgeschort, 0 sterren)
- Ethiopian Airlines (Ethiopië) 3
- Malaysia Airlines (Maleisië) 5
- Thai Airways International (Thailand) 5
- UTAir (Rusland) 6
- Air India (India) 6
- Aeroflot (Rusland) 6
- Asiana Airlines (Zuid-Korea)
- Garuda Indonesia (Indonesië) 7
- S7 Airlines (Rusland) 7
- Cebu Pacific Air (Filipijnen) 7
- China Airlines (Taiwan) 7
- Ural Airlines (Rusland) 7
- Latam Brasil (Brazilië) 7
- SAS Scandinavian Airlines (Scandinavië) 7
- Vietnam Airlines (Vietnam) 7
- Vietjet Air (Vietnam) 7
- Saudia (Saudi-Arabië) 7
- Philippine Airlines (Filipijnen) 7
- Turkish Airlines (Turkije) 7
Wanneer we naar deze lijsten kijken, dan valt ook weer op hoezeer ze van elkaar verschillen. En ook hier zie je weer terug dat JACDEC en AirlineRatings verschillende maatstaven hanteren bij het beoordelen van de luchtvaartmaatschappijen.
Zo beoordeelt JACDEC de Indonesische luchtvaartmaatschappij Garuda als minst veilige, op plaats 100, terwijl de maatschappij van AirlineRatings maar liefst 7 sterren krijgt! Dat heeft ermee te maken dat Garuda de afgelopen tien jaar geen fatale ongelukken heeft gehad.
Waar JACDEC en AirlineRatings elkaar weer wél vinden is bij de top 10 van minst veilige maatschappijen.
Wat in elk geval als een paal boven water staat: het Indonesische Lion Air en Ethiopian Airlines, bekend van de ongevallen met de 737 MAX, scoren in beide gevallen zwak. Ook Malaysia Airlines en Thai Airways International bevinden zich unaniem in de lagere regionen.