De meeste bedrijven keren in mei of juni vakantiegeld uit. Maar wat als je als ondernemer daar het geld niet voor hebt?

Directeur Anneke Wieling van adviesbureau Protiviti legt in een noodscenario van zes stappen uit hoe zij hun onderneming kunnen redden.

Stap 1: ga een open gesprek aan met het personeel

“Ondernemingen die het vakantiegeld niet kunnen betalen, zitten over het algemeen behoorlijk diep in de problemen. Een open gesprek met het personeel is daarom de enige optie om de benodigde tijd te kopen. Hierin moet duidelijk aan worden gegeven dat het niet goed gaat met het bedrijf en dat daarom het vakantiegeld niet kan worden betaald.

Het is belangrijk om aan te geven dat je zelf ook een offer brengt. Bijvoorbeeld door de managementvergoeding te verlagen. Want blijft die onveranderd hoog, dan wordt het natuurlijk heel moeilijk om het personeel over te halen om mee te werken aan de redding van het bedrijf. Zeg aan het einde van het gesprek toe dat je binnen één of twee weken met een voorstel komt. Doe hierbij geen toezeggingen die je niet waar kan maken.”

Stap 2: Breng de financiën van de onderneming in kaart

"Is het gelukt om het personeel gerust te stellen, dan moet de financiële situatie van het bedrijf zo snel mogelijk in kaart worden gebracht. Dat is nodig om vast te kunnen stellen welke financiële speelruimte je hebt. Hiervoor moeten de cijfers verzameld worden van de crediteuren- en debiteurenstand, de bankleningen en de omzetprognoses.  Met behulp van bijvoorbeeld een eenvoudig Excel-bestand  kun je vervolgens uitrekenen hoe de onderneming ervoor staat. In de praktijk blijkt dat veel ondernemers hun financiële situatie niet goed kennen. En dat gebrek aan inzicht zal waarschijnlijk nog iets groter zijn bij ondernemers die er pas begin juni achter komen dat zij het vakantiegeld niet kunnen betalen."

Stap 3: Sluit een deal  met personeel en crediteuren

"Heb je zicht op hoeveel geld er in kas is en hoeveel geld er de komende zes maanden binnenkomt, dan kun je proberen een deal te sluiten met het personeel. Bijvoorbeeld door af te spreken dat het vakantiegeld gespreid zal worden betaald in zeg drie termijnen; nu een deel, over twee maanden een deel en na de zomer het laatste deel.

Ga ook hier transparant en open te werk. En bedenk hierbij dat het personeel niet gek is en de afgelopen maanden ook wel heeft gezien dat het niet goed gaat. Daarbij komt dat het personeel vooral belang heeft bij continuïteit en behoud van werkgelegenheid. Eisen zij directe betaling, dan zal het bedrijf zeer waarschijnlijk failliet gaan. En dan zijn de medewerkers hun vakantiegeld en hun baan kwijt. Naast een deal met het personeel, moeten ook de leveranciers betrokken worden bij het treffen van een noodoplossing door langere betalingstermijnen vast te leggen.  Die moeten dan wel worden nagekomen. Kom je de afspraken niet na, dan is een faillissement algauw niet meer te voorkomen. Met name omdat de betalingstermijnen in de praktijk toch al behoorlijk zijn opgerekt."

Stap 4: Vraag de bank om een seizoenskrediet of opschorting van aflossingen

"Is het niet gelukt om met het personeel en de crediteuren een betalingsregeling te treffen voor het vakantiegeld of levert dit onvoldoende op, dan is de bank de meest logische volgende partij om mee te gaan praten. Ga echter wel tot het uiterste om met het personeel een deal te sluiten. Want als die partij niet meedoet, dan zijn voor de korte termijn de geldproblemen eigenlijk nog niet opgelost.  En dat is hard nodig om de tijd te kopen voor het organiseren van extra financiering.  De bank zou te hulp kunnen schieten met een seizoenskrediet, om de stille zomertijd te overbruggen. Of de aflossing van een lening tijdelijk op kunnen schorten.

Zet voor je naar de bank gaat een heel goed financieel plan in elkaar. Baseer je hierbij op realistische omzetprognoses. Kom dus niet met verhalen over een omzetgroei van 25 procent, want dat maak je de bank in de huidige economische tijd natuurlijk niet wijs. De bank zal bovendien aan de ondernemer vragen of hij of zij ook financieel bij wil dragen aan de redding van de onderneming."

Stap 5: Praat met de Belastingdienst

"Verkeer je echt in grote financiële nood, dan kun je met de Belastingdienst gaan praten. Huur hiervoor wel een fiscalist in, want het is ingewikkelde materie. Zo moet je bij de Belastingdienst aannemelijk maken dat er sprake is van 'betalingsonmacht'. En dat is niet eenvoudig. Daarbij komt dat de Belastingdienst relatief weinig van het bedrijf weet, in ieder geval veel minder dan de bank. Dat maakt de kans op een regeling klein."

Stap 6: Bereid een herstructurering voor

"Is de acute financiële nood opgelost, dan is de voorbereiding van een herstructurering de volgende stap. Om dat goed te doen moeten eerst de prestaties van de verschillende activiteiten van het bedrijf in kaart worden gebracht. Vervolgens wordt een plan opgesteld waarin verliesgevende bedrijfsonderdelen worden afgestoten of gesaneerd. Bedenk hierbij wel dat de meeste ingrepen in verband met lopende contracten en afspraken pas na een maand of zes effect hebben. Je zult die periode dus financieel moeten kunnen overbruggen."