- Oekraïne en Rusland hebben een akkoord gesloten over het vervoer van graan over de Zwarte Zee.
- Turkije en de VN gaan optreden als toezichthouders bij het graantransport.
- De export van graan uit Oekraïne en Rusland is erg belangrijk voor een aantal landen in Azië en Afrika.
- Lees ook: Poetin wil ‘continu paniek’ zaaien in Europa met onzekere gasstroom, zegt analist
Oekraïne en Rusland hebben in de Turkse stad Istanbul met Turkije en de Verenigde Naties akkoorden gesloten, waarmee ze de uitvoer van graan van Oekraïense havens over de Zwarte Zee ondanks hun oorlog garanderen. VN-baas Guterres maakte het akkoord bekend.
De secretaris-generaal van de VN zei dat vooral ontwikkelingslanden en de “kwetsbaarste mensen op de rand van hongersnood” zullen profiteren. De graandeal zal voorkomen dat miljarden mensen met honger worden geconfronteerd, meende de Turkse president Erdogan als gastheer en bemiddelaar. Volgens hem zal ook de oorlog “aan de onderhandelingstafel” eindigen. Hij uitte de hoop dat de overeenkomst over de graanexport het “keerpunt” blijkt.
Bij de ceremonie in Istanbul zaten de afvaardigingen van Oekraïne en Rusland evenwel niet aan dezelfde tafel. De Oekraïners hadden kort voor ondertekening nog benadrukt geen overeenkomst met de agressor te sluiten, maar met de Turken en de VN.
De internationale organisatie gaat de operaties die nodig zijn om het akkoord uit te voeren en de vaarroutes veilig te maken, vanuit Istanbul coördineren.
Een belangrijke rol zal volgens waarnemers de Turkse marine gaan spelen bij de beveiliging van de vaarroutes en het inspecteren van vrachtschepen. Mogelijk worden andere landen benaderd door de VN om mee te helpen. Nederland heeft eerder mijnenvegers aangeboden.
De oorlog tussen Oekraïne en Rusland is een strijd tussen twee van de grootste graanproducenten ter wereld. Oekraïne kan geen graan uitvoeren door de oorlog en Rusland heeft door sancties problemen met het handelsverkeer.
De prijzen van onder meer tarwe zijn omhooggeschoten en er dreigen voedseltekorten in grote delen van de wereld. Eritrea bijvoorbeeld importeert ruim de helft van zijn behoefte aan graan uit Rusland en de rest uit Oekraïne. Turkije voert bijna 86 procent van zijn graan uit die twee landen in, Egypte 74 procent, Pakistan ruim 72 procent en Tanzania twee derde van zijn behoefte aan graan.