De Amerikaanse president Donald Trump twitterde afgelopen vrijdag een satellietfoto uit een geheime inlichtingenbriefing om Iran te tarten. Nu denken experts dat de foto is genomen door een van Amerika’s meest geavanceerde spionagesatellieten, die dus vooral heimelijk hun werk moeten doen.

De opname is waarschijnlijk gemaakt door een US KH-11 spionagesatelliet, genaamd USA-224.

“Dit zijn optische satellieten met een hoge resolutie. Ze zijn vergelijkbaar met ruimtetelescoop Hubble, maar kijken naar de aarde in plaats van naar de hemel”, schreef Marco Langbroek, een Nederlandse expert die satellieten in kaart brengt.

Trumps tweet kwam een dag nadat een Iraanse raket, ontworpen om satellieten de ruimte in te brengen, explodeerde tijdens de lancering afgelopen donderdag, zo berichtte de Amerikaanse radio-omroep NPR.

Na het incident zijn beelden vrijgegeven van commerciële satellieten waarop de ontploffing te zien is, maar de foto in Trumps tweet heeft een veel hogere resolutie en is van betere kwaliteit. Experts waren ‘flabbergasted’ toen ze de scherpe satellietopname onder ogen kregen.

"Ik heb nog nooit zoiets gezien", zei Dave Schmerler, een vooraanstaand expert op het gebied van open-source-beeldanalyse, die ook de beelden van de aarde analyseert die dagelijks worden gemaakt. "Ik ken de enorme capaciteit (van het Amerikaanse leger, red.), maar ik weet niet wat dit is."

Lees meer: Trump heeft mogelijk een geheime satellietfoto van het Amerikaanse leger getweet (Engels)

Een van de eersten die suggereerde dat de opname is gemaakt door de USA-224, is Cees Bassa, een professioneel astronoom die voor het Nederlands Instituut voor Radio Astronomie ASTRON werkt. Dat deed hij op basis van de kenmerken van het lanceerplatform op de foto en de positie van de camera.

Satellieten als de USA-224 worden ook wel sleutelgatsatellieten genoemd, aangezien ze activiteiten die niet voor ieders ogen bestemd zijn, relatief scherp kunnen volgen, legde Bassa uit. "Verondersteld wordt dat ze de scherpste beelden van het aardoppervlak kunnen maken."

Ook Michael Thompson, een Amerikaanse student astrodynamica en ruimtevaartnavigatie, concludeert op basis van openbare data dat de USA-224 het Iraanse ruimtestation in het vizier heeft genomen afgelopen donderdag, zo berichtte Spaceflight Now.

Naast Bassa en Thompson concludeert ook Langbroek dat de foto van de ontploffing is genomen door de USA-224. De Nederlandse expert kon het uitzicht van de spionagesatelliet simuleren, dat matcht met de foto die Trump twitterde. "Het is een heel goede match. Dit beeld is zonder twijfel genomen door de USA-224", twitterde hij.

Lees meer: Inlichtingenveteranen trekken de haren uit hun hoofd vanwege Trump's 'schandalige' en 'idiote' actie om een geheime satellietfoto te twitteren (Engels)

"Toen ik het beeld zag was het zo kristalhelder en van zo'n hoge resolutie dat ik niet geloofde dat het van een satelliet kon komen", zei Melissa Hanham, een expert op gebied van satellietbeelden, tegen NPR. Na een analyse komt ook zij tot de conclusie dat de foto "zeer waarschijnlijk" is genomen door de USA-224.

Met zijn tweet heeft de president potentiële vijanden mogelijk een handje geholpen, zelfs als het getwitterde beeld een foto van een foto is, denken oud-inlichtingenmedewerkers.

Robert Deitz, een voormalig topadvocaat van de CIA, dreunt het als een gebod op: "Je moet geen inlichtingen gebruiken om landje te pesten. De Russen en Chinezen zullen deze foto met liefde bestuderen."

Tegen NPR zei hij: "Ik kan me voorstellen dat ze er eens goed naar kijken en de foto reverse-engineeren." (Oftewel zo bestuderen dat ze eruit kunnen afleiden hoe de foto is opgebouwd en welke materialen en andere vereisten daarvoor nodig zijn.)

Trump heeft zijn actie om de foto te twitteren inmiddels verdedigd. "We hadden een foto en ik heb hem vrijgegeven, ik heb absoluut het recht om dat te doen", zei hij tegen verslaggevers.

Hoewel de president de autoriteit heeft om alle geheime informatie vrij te geven die hij maar wil, wordt er wel van hem verwacht dat hij hier uiterst discreet mee omgaat, benadrukken de voormalig inlichtingenambtenaren.

Trumps "publicatie van de foto is in lijn met zijn minachting voor het buitenlandbeleid en de expertise van inlichtingendiensten", zei John Sipher, een voormalig CIA-agent die 28 jaar bij de inlichtingendienst werkte, tegen Insider. "Zodra hij ergens persoonlijk of politiek voordeel uit kan halen, voelt hij zich niet geroepen om regels, verordeningen, protocollen of zelfs wetten te volgen", schetst hij de president.

"Ik kan me nog goed herinneren dat we werden gewaarschuwd om zorgvuldig om te gaan met topgeheime informatie. Die zou kunnen leiden tot uitzonderlijk groot gevaar voor het land als deze zonder toestemming zou worden vrijgegeven, en tot straffen omdat we dan onze verantwoordelijkheid niet zijn nagekomen", twitterde Bruce Kliner, een voormalig beeldanalist van inlichtingendiensten CIA (Central Intelligence Agency) en DIA (Defense Intelligence Agency).

De precieze mogelijkheden en de werking van KH-11 spionagesatellieten zijn zorgvuldig bewaarde geheimen. Mensen die deze geheimen hebben gelekt, hebben daarvoor moeten boeten.

Zo werd in de jaren zeventig de voormalig CIA-medewerker Willliam Kampiles veroordeeld tot een gevangenisstraf van 40 jaar voor spionage, nadat hij een gebruiksaanwijzing van de KH-11-satelliet had gestolen en verkocht aan de Sovjets. In de jaren tachtig kreeg Samuel L. Morison, een inlichtingenanalist bij de Amerikaanse marine, twee jaar gevangenisstraf voor het lekken van geheime KH-11-satellietfoto's naar de pers.

Lees meer over Donald Trump: