- Dinsdag begint het tweede impeachmentproces van Donald Trump, naar aanleiding van de bestorming van het Capitool op 6 januari.
- Het unieke proces vormt een historisch dieptepunt voor de oud-president, die geen tweede termijn wist te winnen en nu wordt geweerd van sociale media.
- De kans is echter groot dat hij wordt vrijgesproken, wat hem een kans zou bieden om zijn steun op te schroeven en zijn greep op de Republikeinse partij te verstevigen.
ANALYSE – Op papier vormt het tweede impeachmentproces van Donald Trump een historisch dieptepunt voor de voormalige Amerikaanse president.
Hij is de enige president uit de geschiedenis van de Verenigde Staten die wordt onderworpen aan de vernedering van twee impeachmentprocessen in de Senaat.
Tijdens het proces, dat waarschijnlijk tot begin volgende week zal duren, zullen de Democraten met kracht betogen dat het gedrag van Trump tijdens zijn laatste maanden als president een onuitwisbare vlek vormt op de Amerikaanse democratie.
Uit documenten ter voorbereiding van het proces blijkt dat ze willen aantonen dat Trump zijn aanhangers aanzette tot het gewelddadige oproer rond het Capitool op 6 januari, door eerst de leugen te verspreiden dat hij zou zijn beroofd van een verkiezingszege, en een opruiende toespraak te geven tegenover aanhangers in Washington.
De ex-president is volgens ingewijden van plan het proces te volgen vanuit zijn resort Mar-a-Lago in Florida. Een verzoek om zelf te getuigen heeft hij afgewezen.
Trump verkeert niet in een sterke positie. Hij is de eerste president in bijna dertig jaar die er niet in is geslaagd een tweede termijn te winnen. En hij kijkt toe terwijl hem de mond is gesnoerd, nadat zijn accounts op sociale media hem na de bestorming zijn afgenomen. Die vormden zijn favoriete spreekbuis.
In plaats van te beoordelen wat hij als president heeft bereikt, kijken waarnemers naar het rampzalige einde van zijn presidentschap en het diep verdeelde land dat hij overdroeg aan zijn opvolger, Joe Biden.
Nieuwe impuls voor Trump
Ondanks dat alles kan het proces toch een nieuwe impuls betekenen voor Trump, die zich sinds zijn vertrek uit het Witte Huis heeft ingezet om zijn greep op de Republikeinse Partij te behouden en zelfs te verstevigen.
Sommige Republikeinen, onder wie Mitch McConnell, de leider van de partij in de Senaat, zagen de impeachment als een unieke kans om de partij te bevrijden van de invloed van de oud-president.
Tijdens zijn regeertermijn prezen veel Republikeinen Trump in het openbaar, maar verguisden ze hem achter de schermen wegens zijn vurige retoriek en zijn gebrek aan respect voor democratische instellingen. Traditionele Republikeinen als McConnell vinden volgens betrokkenen dat Trump gematigde kiezers afschrikt. Die zou de partij juist nodig hebben om weer aan de macht te komen.
Hun pogingen om met Trump te breken zijn echter gestrand op zijn populariteit onder Republikeinen in het land die hem al jarenlang verafgoden.
Uit een peiling van de Washington Post en ABC News kort na de beëdiging van Biden bleek dat zeven op de tien Republikeinen geloven dat Biden niet rechtmatig is gekozen. Dat toont aan dat de leugens van Trump over verkiezingsfraude een sterk effect hebben gehad op zijn aanhangers.
Veroordeling van Trump onwaarschijnlijk
Nu het impeachmentproces is begonnen, lijkt het zeer onwaarschijnlijk dat genoeg Republikeinse senatoren zullen meestemmen met de Democraten om Trump te veroordelen. Daarvoor is een twee derde meerderheid nodig in de honderd leden tellende Senaat. Als alle vijftig Democraten voor veroordeling stemmen, zijn nog zeventien Republikeinen nodig.
Bij een recente stemming in de Senaat over de vraag of het impeachmentproces tegen een ex-president grondwettig is, stemden bijna alle Republikeinen tegen. Slechts vijf Republikeinen stemden mee met de Democraten om het proces door te laten gaan.
Ook bondgenoten bij de zender Fox News zijn Trump trouw gebleven - hoewel Trump er zelf van overtuigd was dat ze hem na zijn verkiezingsnederlaag lieten vallen.
Fox-presentator Tucker Carlson, een vriend van Trump, heeft mediaverslaggeving van de bestorming van het Capitool afgedaan als overdreven. Ook heeft hij de belofte van president Biden om geweld door extreemrechtse nationalisten aan te pakken, afgeschilderd als een oorlog tegen gewone conservatieven.
Trump blijft actief
Hoewel het publiek de laatste tijd weinig van hem hoort, heeft Trump zijn politieke activiteiten zeker niet gestaakt.
De oud-president heeft zijn steun betuigd aan bondgenoten in de extreemrechtse hoek van de Republikeinen, onder wie de Afgevaardigde Marjorie Taylor Greene, die onder vuur ligt sinds haar steun voor een reeks complottheorieën is onthuld.
Volgens ingewijden is Trump bovendien vastbesloten om de politieke carrière te verwoesten van Republikeinen die zich tegen hem hebben gekeerd, zoals de Afgevaardigde Liz Cheney. Cheney, de op twee na hoogste Republikein in het Huis van Afgevaardigden, stemde op 13 januari voor de impeachment van Trump.
Het feit dat de bestorming van het Capitool weinig schade heeft berokkend aan zijn politieke merk onder miljoenen Republikeinen, betekent dat Trump nog steeds groot potentieel heeft op het gebied van fondsenwerving.
Het gegeven dat voormalige rivalen zoals de senatoren Marco Rubio en Ted Cruz staan te dringen om zichzelf te profileren als erfgenamen van het Trumpisme, geeft bovendien aan dat de oud-president een onmiskenbaar stempel heeft gedrukt op de partij.
Het tweede impeachmentproces markeert dan ook niet het einde van de politieke loopbaan van Trump, maar het begin van een nieuwe fase.