De Democratische kandidaat voor het Amerikaanse presidentschap Joe Biden ligt ver voor op president Donald Trump in nationale peilingen.

Ook in belangrijke ‘swing states’ lijkt de voorsprong van Biden voldoende voor een verkiezingszege.

Trump heeft dringend behoefte aan iets dat de verkiezingsrace kan doen kantelen.

Tijdens het slotdebat tussen Trump en Biden kreeg de president onvoldoende vat op zijn rivaal.

ANALYSE – President Donald Trump en zijn Democratische rivaal Joe Biden voerden donderdag hun tweede en laatste grote debat op televisie. Je kunt lang nakaarten over het optreden van beide kandidaten, maar eigenlijk zijn er maar een paar vragen die ertoe doen.

Heeft Biden iets gezegd dat zijn voorsprong in de peilingen in gevaar kan brengen? Heeft Trump iets gedaan waarmee hij twijfelaars kan overhalen om op hem te stemmen? Was dit debat zo belangrijk dat het een kantelpunt in de verkiezingsrace kan worden?

Als je deze vragen niet ondubbelzinnig met ‘ja’ kan beantwoorden, dan heeft Trump een probleem. Want Trump voert geen strijd meer tegen Joe Biden, de president vecht tegen de klok. 

Niet onbelangrijk is bijvoorbeeld dat er op 22 oktober al 47 miljoen Amerikanen waren die hun stem hadden uitgebracht voor de presidentiële verkiezingen van 2020.

Kijk je naar de belangrijke 'swing states' waar de verkiezingen worden beslist, dan lag Trump voorafgaand aan het debat gemiddeld 4,9 procentpunt achter in Pennsylvania, 4,6 procentpunt in Wisconsin, 2,1 procentpunt in Florida en 3,2 procentpunt in Arizona.

Intussen zijn er nog elf dagen te gaan tot de verkiezingsdag van 3 november.

Trump weet debatten niet in zijn voordeel te benutten

Trump moet een flinke weg afleggen om zijn achterstand goed te maken, terwijl hij steeds minder tijd heeft. Elke dag dat hij er niet in slaagt om extra punten te scoren, maakt de uitdaging voor de president groter. 

Tegen deze achtergrond is de manier waarop Trump de debatten met Biden heeft aangepakt lastig te begrijpen. Het gaat om tv-uitzendingen waar tientallen miljoenen Amerikanen naar kijken. De debatten zijn bij uitstek momenten om indruk te maken op grote groepen kiezers.

Het eerste debat verliep ronduit chaotisch en Trump kreeg veel kritiek op zijn lompe interventies. Maar wat je er ook van vond, de aandacht voor dit debat raakte volledig ondergesneeuwd toen enkele dagen later bleek dat de president besmet was geraakt met het coronavirus.

Covid-19 werd gedurende meer dan een week het dominante nieuwsthema. De ziekte van de president vestigde ook de aandacht op een thema waar Trump relatief zwak op scoort onder kiezers: zijn aanpak van de coronapandemie.

Toen de organisatoren van het tweede verkiezingsdebat na Trumps besmetting besloten daar een virtuele versie van te maken, trok Trump zich terug.

De president koos voor een tv-uitzending waarbij kiezers hem vragen konden stellen. Die uitzending trok slechts een fractie van de kijkers vergeleken met het publiek dat aanhaakt bij een directe confrontatie tussen de twee kandidaten.

Het debat van afgelopen donderdag trok weer fors meer kijkers, maar Trump slaagde er niet in om Biden serieus in het nauw te drijven en voerde geen beslissende argumenten aan om twijfelende kiezers te overtuigen.

Toen er een vraag kwam over het buitenlands beleid, waarop de president redelijk scoort bij kiezers, verlegde Trump de discussie naar de controverse rond de zoon van Biden in plaats van zijn eigen beleid te onderstrepen.

Biden moet op eieren lopen met opmerkingen over olie-industrie

Aan het eind van het debat was er een moment waar Biden bij de beschrijving van zijn klimaatbeleid aangaf dat hij in 2050 lagere CO2-emissies wil zien in de olie- en gasindustrie.

Trump greep die opmerking aan om specifiek te verwijzen naar Pennysylvania en Texas, waar Biden zich minder populair zal maken met een strenger emissiebeleid. In Pennsylvania zijn schalie-olieproducenten actief en Texas is altijd een grote oliestaat geweest.

Hier kan Trump dus punten hebben gescoord, maar het lijkt er niet op dat zijn aanval sterk genoeg was om een gamechanger te zijn.

Bidens klimaatplan zet een stip aan de horizon over dertig jaar met mogelijke impact op de schalie-olieindustrie in Pennysylvania. Dertig jaar is echter zo ver weg dat kiezers niet meteen de indruk kregen dat een grote verandering op til is. Daar komt bij dat de winning van schalie-olie in Pennsylvania toch een niche-industrie is.

En Texas dan? Het zou een enorme stunt zijn als Biden een overwinning haalt in de 'Lone Star State'. Maar hij heeft die staat niet per se nodig voor een verkiezingszege. Volgens de statistische website FiveThirtyEight is de kans dat Texas een beslissende invloed heeft op de verkiezingsuitslag minder dan 2 procent.

Als je de balans opmaakt, dan had Trump begin september een serieuze kans om kiezers te overtuigen van zijn verhaal en de zwaktes van zijn tegenstander uit te lichten. Maar in tegenstelling tot vier jaar geleden heeft hij niet zijn stempel kunnen drukken op de grote verkiezingdsdebatten.

Trumps optreden in het slotdebat heeft, naar het zich laat aanzien, geen doorbraak geforceerd in een zestal cruciale staten waar hij moet scoren om de verkiezingen te winnen.

Lees meer over de Amerikaanse verkiezingen: