Zelfs de nauwste bondgenoten van de VS kunnen niet voorkomen dat ze getroffen worden door het protectionistische streven van president Donald Trump.
Handelsminister Wilbur Ross heeft aangekondigd dat de Europese Unie, Canada en Mexico niet langer uitgezonderd worden van het betalen van importheffingen op staal en aluminium. Vanaf vrijdag geldt er voor deze landen een heffing van 25 procent op staal en 10 procent op aluminium.
De Verenigde Staten hadden na de eerste aankondiging van de importheffingen in maart een uitzondering gemaakt voor hun trouwste bondgenoten, maar die waren tijdelijk.
Onderhandelingen hebben nergens toe geleid en dus heeft Trump besloten de heffingen daadwerkelijk op te leggen.
De Nederlandse technologische industrie is “woedend” over de beslissing. Volgens ondernemersorganisatie FME zal Trumps staalstrijd tot een “economische schroothoop” leiden.
De importheffingen hebben waarschijnlijk een "zeer nadelig effect'' op de industrie in Nederland, stelt de organisatie. "Heffingen op Nederlands staal invoeren is absurd. De Nederlandse staalproducten zijn gemaakt van hoogwaardig staal, dat de VS zelf niet heeft. Nederland heeft geen handelsoverschot op staal met Amerika en Trumps veiligheidsargument is natuurlijk ook onzin."
De situatie kent waarschijnlijk alleen maar verliezers, denkt de branche. "De importheffingen leiden tot hogere staalprijzen, die doorberekend zullen worden aan de Amerikaanse consument, waardoor uiteindelijk de concurrentiepositie van Amerikaanse bedrijven aangetast zal worden."
Ross: 'Piepjes op een radarscherm'
De Franse minister Bruno Le Maire van Financiën zei na een ontmoeting met Ross dat het opleggen van staal- en aluminiumheffingen een stap is op gevaarlijk terrein. "De verantwoordelijkheid ligt geheel bij de Amerikaanse autoriteiten", zegt Le Maire. "Alleen zij kunnen bepalen of ze echt een handelsoorlog willen beginnen met hun beste partners."
Ross zei in een interview met CNBC dat het allemaal wel mee viel met de meningsverschillen en dat het veranderende beleid niet meer dan een tijdelijk deukje is in de relaties tussen de VS en Europa.
"Dit zijn piepjes op een radarscherm. Ik denk niet dat de fundamenten van het partnerschap hierdoor worden aangetast", zei Ross. "Iedereen kibbelt zo nu en dan wel eens, dat gebeurt in elke familie en ook tussen landen. Daar is niks geks aan. Ik denk dat iedereen hier te zijner tijd wel overheen komt."
Tegenmaatregelen van de EU, Mexico en Canada
De Europese Unie, Mexico en Canada hebben al tegenmaatregelen aangekondigd. Dit is een overzicht van de tegenmaatregelen van zijn bondgenoten waar Trump mee te maken krijgt:
- De EU: Juncker heeft gezegd dat de Unie de heffingen met gelijke munt gaat terugbetalen. De EU heeft eerder een lijst vrijgegeven van Amerikaanse producten waarop importbelasting zal worden geheven als de metaalheffingen door zouden gaan. Op die lijst staan onder meer spijkerbroeken, motorfietsen, boten, whiskey, rijst, speelkaarten en staal.
- Mexico: De regering heeft gezegd "vergelijkbare maatregelen" te nemen voor Amerikaanse producten - daaronder platstaal, lampen, varkensvlees, worsten, appels, druiven, bosbessen en kazen
- Canada: Minister Chrystia Freeland van Buitenlandse Zaken zei tegen journalisten dat Canada 'vergeldingsheffingen' op Amerikaans staal, aluminium en andere producten gaat opleggen ter waarde van maximaal 6 miljard dollar. Volgens Freeland zijn die heffingen “de zwaarste actie van Canada sinds de Tweede Wereldoorlog". Naast de importbelasting op metalen zullen en ook Canadese heffingen komen op consumentengoederen zoals esdoornsiroop, pizza en wc-papier.
'Een behoorlijk intens handelsconflict'
Edward Alden, een vooraanstaand lid van de Amerikaanse onderzoeksorganisatie voor buitenlands beleid CFR, zegt tegen Business Insider dat de beslissing van Trump misschien technisch gezien niet de start is van een handelsoorlog, maar dat het niet veel scheelt.
"Het staat buiten kijf dat dit een forse escalatie is van het handelsconflict", stelt Alden.
Simon Lester, een handelsanalist bij Cato Institute, vindt ook dat de VS zich op gevaarlijk terrein begeeft door de op escalatie gerichte houding van de president. "Ik weet niet of het al officieel een 'oorlog' is, maar het wordt in elk geval een behoorlijk intens handelsconflict", zegt Lester tegen Business Insider.
Hoe je het ook precies noemt, de beslissing om heffingen op te leggen zal volgens Alden de economie van Europa en Noord-Amerika flink ontregelen. "De EU, Canada en Mexico zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor ongeveer de helft van de Amerikaanse staalimport, dus het economische effect van deze heffingen zal veel verstrekkender zijn dan alles wat we tot nu toe hebben gezien", zegt hij.
Door de hogere kosten van geïmporteerd staal en aluminium moeten Amerikaanse bedrijven die afhankelijk zijn van metaal, ofwel hogere kosten en daardoor lagere winsten accepteren, ofwel de prijsverhoging doorberekenen aan hun klanten.
Zo heeft The Beer Institute - een branchevereniging van Amerikaanse bierbrouwers - al gewaarschuwd dat de importheffingen de kostprijs van een blikje bier zullen opdrijven. De branche-organisatie vreest dat Amerikaanse brouwers zich gedwongen voelen elders kosten te besparen door bijvoorbeeld mensen te ontslaan of verkoopprijzen omhoog te gooien.
Uit meerdere onderzoeken blijkt dat de staal- en aluminiumheffingen per saldo voor verlies van Amerikaanse banen zullen zorgen en de economie zullen beschadigen.
Analist Alden zegt dat oplopende handelsspanningen uiteindelijk grote gevolgen krijgen, als Trump met weer nieuwe heffingen komt: "Op een gegeven moment zullen financiële markten wakker worden en zich realiseren dat dit een treinongeluk in slow-motion is."