- De Amerikaanse president Donald Trump pauzeert alle militaire hulp voor Oekraïne, melden diverse Amerikaanse media.
- De beslissing volgt op een uit de hand gelopen ontmoeting van Trump met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky afgelopen vrijdag.
- Trump houdt dinsdag een toespraak voor het Amerikaanse Congres.
- Lees ook: Gasprijzen fors hoger op groothandelsmarkt na botsing tussen Trump en Zelensky
De Amerikaanse president Donald Trump pauzeert alle militaire hulp aan Oekraïne, melden bronnen aan tal van Amerikaanse media. De beslissing volgt op een ruzie tussen Trump en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky in het Oval Office vorige week.
Het Witte Huis en het Pentagon kunnen niets zeggen over de hoeveelheid steun die wordt tegengehouden. Ook over de duur van de pauze is niets bekend.
Persbureau Bloomberg meldt dat militair materieel dat al onderweg is naar Oekraïne ook wordt gestopt. Zo gaan wapens aan boord van schepen of materieel dat al aanwezig is in Polen niet langer naar Oekraïne, aldus het persbureau. The New York Times spreekt van een “ongekende” beslissing en meldt dat Oekraïne door de stap voorlopig voor honderden miljoenen aan materieel misloopt.
Trump zou hebben aangekondigd dat de pauze duurt totdat de leider van Oekraïne “zich te goeder trouw inzet voor vrede”, aldus een ingewijde tegenover de Amerikaanse media. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken meldde maandagnacht op X dat het hoopt Rusland terug te krijgen aan de onderhandelingstafel.
Trump verweet Zelensky vorige week "ondankbaar en respectloos" te zijn. Uitspraken van de Oekraïense president maandag dat een einde van de oorlog met Rusland nog "heel ver weg" is, zorgden voor woede bij Trump. "Amerika zal dit niet veel langer pikken!", schreef hij op zijn platform Truth Social.
Trump zei echter ook dat een deal met Oekraïne over kostbare mineralen toch nog mogelijk is. De overeenkomst had vorige week getekend moeten worden, maar eindigde met de ruzie in het Witte Huis.
Het Amerikaanse Congres heeft in de afgelopen drie jaar voor 175 miljard dollar (ruim 166 miljard euro) aan steun voor Oekraïne goedgekeurd sinds de oorlog met Rusland begon. Kort voor zijn vertrek maakte oud-president Joe Biden nog 5,9 miljard dollar vrij.
Europese leiders kwamen afgelopen weekend bijeen in een poging een vredesplan voor Oekraïne op te stellen. Daar is wel de steun van Amerika voor nodig, zei de Britse premier Keir Starmer.
Trump lijkt Oekraïne te willen dwingen om verlies grondgebied te accepteren
Het stilleggen van de Amerikaanse militaire steun aan Oekraïne leidt in Europa tot bezorgde reacties. "Op het eerste gezicht ziet dit er heel slecht uit. Het lijkt erop dat hij ons richting capitulatie duwt", zegt voorzitter Oleksandr Merezjko van de Oekraïense parlementscommissie voor Buitenlandse Zaken over de Amerikaanse president Donald Trump. Merezjko zei met capitulatie te bedoelen dat zijn land Russische eisen zou moeten accepteren.
Merezjko sprak over een psychologische klap voor Oekraïne. Hij vergeleek het stoppen van de hulp tegenover persbureau Reuters met het Verdrag van München uit 1938. Nazi-Duitsland kon toen een deel van Tsjechoslowakije annexeren. "Dit is erger dan München, want daar probeerden ze in ieder geval niet Tsjechoslowakije als de agressor af te schilderen, maar hier proberen ze het slachtoffer van agressie te beschuldigen. Dat is extreem gevaarlijk."
Ook Europese bondgenoten reageren bezorgd. De Poolse onderminister van Defensie Cezary Tomczyk noemde het besluit van Trump op de radio "slecht nieuws". De Franse onderminister van Europese Zaken Benjamin Haddad zei tegen France 2 dat de positie van Rusland zo wordt versterkt en dat vrede daarmee nog verder weg is.
In de Amerikaanse politiek klinken eveneens bezorgde reacties, ook binnen de partij van Trump. De Republikeinse parlementariër Don Bacon zei tegen nieuwssite Politico dat landen als Iran, Noord-Korea en China hun steun aan Rusland ondertussen niet pauzeren. "Er is een agressor en een slachtoffer, er is een democratie en een dictatuur, er is een land dat deel wil uitmaken van het Westen en een land dat het Westen haat. We zouden ondubbelzinnig aan de goede kant moeten staan."
Vicepresident Vance vindt economisch belang VS ook veiligheidsgarantie voor Oekraïne
De Amerikaanse vicepresident JD Vance heeft in een interview met Fox News gereageerd op de ruzie tussen Donald Trump en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Hij noemde een economisch belang van de Verenigde Staten in Oekraïne een "veiligheidsgarantie" voor het land. Ook zei hij dat Zelensky vrijdag met "een zekere arrogantie" in het Oval Office zat.
"Als je echt veiligheidsgaranties wilt, als je er echt voor wilt zorgen dat Vladimir Poetin Oekraïne niet opnieuw binnenvalt, dan is het het beste om de Amerikanen economische meerwaarde te bieden bij de toekomstplannen van Oekraïne", zei Vance tegen Fox News. "Dat is een veel betere veiligheidsgarantie dan 20.000 militairen uit een willekeurig land dat al in geen dertig à veertig jaar meer oorlog heeft gevoerd."
Vance zei dat de "deur openstaat" voor Zelensky zolang hij "serieus over vrede wil praten".
Trump houdt toespraak voor het Amerikaanse Congres
Trump spreekt zes weken na zijn aantreden beide huizen toe van het Amerikaanse Congres. Hij kan dan zijn visie uiteenzetten voor de komende jaren. Het is de eerste keer sinds het aantreden van de Republikein voor zijn tweede ambtsperiode dat hij zo'n toespraak houdt voor leden van de Senaat en het Huis van Afgevaardigden.
De toespraak begint om 21.00 uur plaatselijke tijd in hoofdstad Washington, 03.00 uur 's nachts in Nederland. Meerdere Democraten hebben ontslagen ambtenaren uitgenodigd om als hun gasten de speech bij te wonen. Ze zeggen dat ze zo willen laten zien dat gewone burgers worden geraakt door de maatregelen van Trump en Elon Musk. Die techmiljardair voert een taskforce aan die de landelijke overheid moet inkrimpen.
Tijdens de speech zal onder meer worden gekeken of Trump zich verzoenend opstelt richting zijn critici of zich vooral richt tot zijn eigen aanhangers. Het is traditie dat de oppositie naderhand met een speech komt om de president weerwoord te geven. De Democraten hebben daar senator Elissa Slotkin uit Michigan voor gevraagd. Die voormalige analiste van inlichtingendienst CIA wordt gezien als een politieke belofte binnen de partij.