Waarom de obligatiemarkt cruciaal is voor Trump de komende tijd

De obligatiemarkt gaf afgelopen week een waarschuwing aan president Donald Trump. Een flinke uitverkoop van Amerikaanse staatsobligaties — ongebruikelijk in tijden dat er angst heerst voor een recessie en aandelen kelderen — heeft Trump er mede toe bewogen om het grootste deel van de wederkerige importheffingen gedurende negentig dagen te versoepelen.

De rente op Amerikaanse staatsobligaties, die tegengesteld beweegt aan de obligatiekoersen, schoot afgelopen week omhoog, toen de handelsoorlog escaleerde. Inmiddels is de situatie enigszins gekalmeerd met de 10-jaars rente en de 30-jaars rente die dinsdag respectievelijk iets onder de 4,5 procent en 4,9 procent noteerden.

Waarom is rentestijging van Amerikaanse staatsobligaties ongebruikelijk?

Terwijl de financiële markten in bredere zien uiterst volatiel zijn sinds de terugkeer van Trump als president, zijn scherpe stijgingen van de rente op Amerikaanse staatsobligaties heel ongebruikelijk.

Het is een teken dat beleggers de Amerikaanse staatsschuld niet meer automatisch als een veilige haven zien — iets dat volgens experts op Wall Street problemen kan betekenen voor de stabiliteit van financiële markten en toekomstige financiering van de overheid.

Amerikaanse staatsobligaties zijn normaal gesproken juist erg in trek, als aandelen in de uitverkoop gaan en beleggers rekening gaan houden met een mogelijke recessie. Obligaties worden als vrijwel risicoloos gezien en zouden in onzekere tijden als nu juist in prijs moeten stijgen, hetgeen betekent dat de rentes dalen.

"Zoiets als dit hoort gewoon niet te gebeuren op zo'n grote en liquide markt als die voor Amerikaanse staatsobligaties", schreef beleggingsstrateeg Ajay Rajadhyaksha van Barclays vrijdag in een rapport. Dit is niet normaal."

"De traditionele rol van Amerikaanse staatsobligaties als risicospreider is afgelopen week in twijfel getrokken", stellen analisten van zakenbank Société Générale in een analyse.

Waarom gebeurt dit?

Dit zijn volgens marktanalisten de belangrijkste redenen voor de recente uitverkoop van Amerikaanse staatsobligaties.

Buitenlandse verkopen

Buitenlandse beleggers zijn de afgelopen maanden hun Amerikaanse staatsobligaties gaan dumpen, mogelijk omdat ze minder vertrouwen hebben in de VS of over hun toegang tot Amerikaanse dollars als de handelsoorlog verder oplaait.

Buitenlandse beleggers verkochten in januari per saldo al voor de derde keer op hun netto-bezittingen van Amerikaanse staatspapier daalden volgens analisten van Société Générale met 13,3 miljard dollar.

Institutionele beleggers dumpten die maand ook voor 24,1 miljard dollar aan obligaties, na ook al in december volop verkocht te hebben. Dat zorgde volgens de Franse zakenbank voor de grootste verkopen in twee maanden sinds de coronapandemie.

Ook China deed deed in januari opnieuw Amerikaanse staatsobligaties van de hand. "Trump voert de druk op alle Amerikaanse handelspartners op en dat vermindert de bereidheid om Amerikaans schuldpapier aan te houden", aldus Société Générale.

Amerikaanse obligatiebeleggers maken een statement

De hogere importtarieven van Trump zijn ook slecht voor de vraag onder Amerikaanse obligatiebeleggers, die mogelijk een statement hebben willen afgeven over het handelsbeleid van Trump door te verkopen en zo de rentes op te drijven.

Het zou niet de eerste keer zijn dat obligatiebeleggers een signaal af willen geven. Beleggers deden dat ook al eens toen Trump voor het eerst aantrad als president en zorgden er toen voor dan de 10-jaars rente steeg naar 4,8 procent.

"De 'Bond Vigilantes' hebben opnieuw toegeslagen", schreef directeur Ed Yardeni van Yardeni Research, nadat Trump zijn pauze van 90 dagen had aangekondigd voor importheffingen. "Zelfs toen de 'Stock Vigilantes' president Donald Trump al duidelijk hadden gemaakt dat zijn tarievenbeleid totaal de verkeerde kant op ging, bleven zijn adviseurs maar opscheppen over de dalende olieprijzen en de obligatierentes, omdat dat de gewone Amerikaan zou helpen."

De basishandel komt tot stilstand

Het zou ook kunnen dat hedgefondsen bezig zijn met het afbouwen van de zogenoemde basishandel, waarbij gebruik wordt gemaakt van kleine verschillen tussen de koersen van obligaties en die van futures.

Dat is een bron van marktrisico in tijden van volatiliteit waar belangrijke financiële instellingen, zoals de Federal Reserve en het IMF de afgelopen jaren voor hebben gewaarschuwd.

"Bij een externe schok bestaat het gevaar dat de grote cashposities van hedgefondsen in staatsobligaties snel worden afgebouwd", schreef hoofdeconoom Torsten Sløk van vermogensbeheerder Apollo vorige week in een rapport.

Wat betekent dit allemaal?

De uitverkoop van obligaties kan wijzen op meer slecht nieuws voor de financiële markten. Het is vooral een teken dat beleggers Amerikaanse staatsobligaties steeds minder als veilige haven zien en dat de reputatie van de VS als hoofdbestemming voor beleggingen vanuit het buitenland schade heeft opgelopen

Beleggers zouden zich weleens van de VS kunnen gaan afwenden, zei Fed-bestuurder Neel Kashkari van Minneapolis afgelopen vrijdag. "Beleggers van over de hele wereld hebben Amerika altijd als de beste plek om te beleggen gezien en als dat zo is dan hebben we een handelstekort", zei Kashkari tegen CNBC. "Als het handelstekort nu minder wordt, dan zou het kunnen zijn dat beleggers zeggen 'Oké, Amerika is niet langer de meest aantrekkelijke plek ter wereld om te beleggen'. Dan kun je verwachten dat de obligatierentes omhoog gaan."

Wall Street maakt zich zorgen wat de uitverkoop betekent voor de toekomstige volatiliteit op de markten.

"We denken niet dat risicovolle beleggingen kunnen stabiliseren, voordat de obligatiemarkt dat gaat doen", schreef Rajadhyaksha van Barclays. "Misschien waren de gebeurtenissen van afgelopen week eenmalig, maar totdat de Amerikaanse staatsobligaties zich weer gaan bedragen zoals ze zich behoren te gedragen, zullen we heel voorzichtig zijn met alle risicovolle beleggingen."

"Obligatiebeleggers moeten waakzaam blijven", zegt portfoliomanager Matt Egan van Loomis, Sayles & Company. "De recente ontwikkelingen laten zien dat de Amerikaanse obligatiemarkt zelf een bron van instabiliteit kan worden — een risico dat nu steeds aannemelijker begint te worden."

LEES OOK: Beleggen in de VS wordt wel erg spannend, als de nachtrust van de president bepaalt hoe de beurs presteert