De spanning tussen de Verenigde Staten en Iran is in het weekend verder opgelopen. President Donald Trump sloeg dreigende taal uit via Twitter, waar Iran op reageerde door formeel te breken met het atoomakkoord uit 2015.
Iran voelt zich niet langer gehouden aan het atoomakkoord uit 2015, zo heeft de regering zondagavond via persbureau Irna bekendgemaakt. Dat besluit kan betekenen dat Teheran zijn nucleaire programma zonder beperkingen gaat voortzetten en ook doorgaat met de verdere verrijking van uranium.
Te midden van ernstige spanningen tussen de VS en Iran hadden de machthebbers in Teheran al gespeculeerd over gedeeltelijke terugtrekking uit de internationale nucleaire overeenkomst van Wenen. De VS hebben die ruim anderhalf jaar geleden al eenzijdig opgezegd en economische sancties getroffen tegen Iran.
Ondanks die maatregelen bleef de islamitische Republiek zich nog geruime tijd aan het atoomakkoord houden, terwijl de Europeanen probeerden de afspraken over onder meer de handel na te komen ondanks de represailles van de VS. Vorig jaar begon Teheran de voorwaarden van de deal met de wereldmachten echter te schenden door meer uranium te verrijken tot hogere concentraties dan toegestaan. Dat brengt de productie van kernwapens dichterbij.
Waarnemers sluiten niet uit dat Iran de uraniumverrijking gaat opvoeren tot 20 procent als reactie op de moord op de Iraanse generaal Qassem Soleimani door het Amerikaanse leger. Iran zwoer na diens dood “wraak” op de VS. In de regio groeit daardoor de angst voor escalatie van de situatie en voor gewapende conflicten.
Trump dreigt Iran met bombardementen op 52 locaties
De Amerikaanse president Donald Trump voerde de druk op Iran verder dit weekend verder op. Trump waarschuwde Iran op Twitter om geen wraak te nemen voor het doden van de Iraanse generaal Qassem Soleimani. Mocht Iran dat toch doen, dan volgen direct tegenaanvallen, volgens Trump.
“Laat dit een waarschuwing zijn dat als Iran Amerikanen aanvalt, we 52 Iraanse locaties in het vizier hebben. Sommige daarvan zijn erg belangrijk voor Iran en de Iraanse cultuur. We zullen snel en hard toeslaan. De VS willen geen dreigementen meer”, aldus Trump, die ook de hoogste baas is van het leger.
Iran is talking very boldly about targeting certain USA assets as revenge for our ridding the world of their terrorist leader who had just killed an American, & badly wounded many others, not to mention all of the people he had killed over his lifetime, including recently….
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) January 4, 2020
….targeted 52 Iranian sites (representing the 52 American hostages taken by Iran many years ago), some at a very high level & important to Iran & the Iranian culture, and those targets, and Iran itself, WILL BE HIT VERY FAST AND VERY HARD. The USA wants no more threats!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) January 4, 2020
De president noemde Soleimani “hun terroristische leider”. “Hij had net een Amerikaan gedood en veel anderen verwond. Ook was hij bezig met het voorbereiden van een aanval op onze ambassade”, zei Trump op Twitter.
Soleimani kwam vrijdag na een Amerikaanse raketaanval in Bagdad om het leven. Hij was de rechterhand van de hoogste geestelijke van Iran ayatollah Ali Khamenei.
Het lichaam van Soleimani is zondag aangekomen in Iran. Dat meldt de Iraanse staatsomroep IRIB. Zijn lichaam is vanuit Irak naar de zuidwestelijke stad Ahvaz gevlogen.
In Ahvaz zijn zondag de eerste herdenkingsbijeenkomsten begonnen. Volgens IRIB liepen duizenden mensen in zwarte rouwkleding door de stad.
Soleimani wordt dinsdag in zijn geboorteplaats Kerman begraven. Iran heeft drie dagen van nationale rouw afgekondigd.
Iran dreigt met wraakactie tegen VS
Iran kondigde zaterdag de door van Soleimani te zullen wreken. “Iran zal de Verenigde Staten en individuele Amerikanen straffen als vergelding voor de dood van Qassem Soleimani wanneer ze zich binnen het schootsveld van de Islamitische Republiek bevinden”. Dat zei de Iraanse generaal Gholamali Abuhamzeh, commandant van de Revolutionaire Garde in de zuidelijke provincie Kerman zaterdag.
Volgens de commandant kan Iran 35 Amerikaanse doelen treffen en heeft het land daartoe ook het recht. Die mogelijke doelen zijn volgens hem schepen in de Straat van Hormuz. “Ook Amerikaanse individuen zijn niet veilig en verder ligt ook de Israëlische hoofdstad Tel Aviv binnen bereik. De Straat is een vitaal gebied voor Amerikaanse oorlogsbodems”, aldus Abuhamzeh.
De buitenlandchef van de Europese Unie Josep Borrell heeft zaterdag de “noodzaak van de-escalatie” opnieuw benadrukt. Hij deed dat na een ontmoeting met de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Mohammad Javad Zarif in Brussel.
“Gesproken met Zarif over de recente ontwikkelingen. De noodzaak van de-escalatie van de spanningen onderstreept”, twitterde Borrell. Hij riep op tot terughoudendheid en er alles aan te doen om te voorkomen dat het in de regio uit de hand loopt.
Borrell zei ook dat hij er bij Zarif heeft aangedrongen het historisch nucleair akkoord met de permanente leden van de VN-Veiligheidsraad plus Duitsland uit 2015 in stand te houden. De Amerikaanse president Donald Trump zegde dat in mei 2018 eenzijdig op en trof sancties tegen Iran.
Iraaks parlement stemt voor uitzetting Amerikaanse troepen
Het Iraakse parlement nam zondag in een buitengewone zitting een resolutie aan voor de terugtrekking van de ongeveer 5.200 Amerikaanse militairen die in het land gestationeerd zijn.
De resolutie roept de regering op het initiatief te nemen tot de terugtrekking van alle buitenlandse troepen in het land die deel uitmaken van de door de VS geleide coalitie ter bestrijding van Islamitische staat.
Het parlement eiste ook dat buitenlandse troepen in de toekomst geen gebruik meer mogen maken van het Iraakse luchtruim. De resoluties van het parlement zullen waarschijnlijk door de regering worden opgevolgd.
In een toespraak voor de stemming drong premier Adel Abdul Mahdi er bij het parlement op aan om te werken aan een volledige terugtrekking van de Amerikaanse militairen: “We hebben twee opties: de buitenlandse aanwezigheid onmiddellijk beëindigen of een tijdschema opstellen om dit te bereiken.” zei Abdel Mahdi.