Trump en Biden houden in het laatste debat een ordelijk moddergevecht

Het laatste debat voor de verkiezingen tussen de Amerikaanse president Donald Trump en zijn Democratische uitdager Joe Biden is, in tegenstelling tot het eerste, ordelijk verlopen.

Beide kandidaten lieten elkaar deze keer uitspreken. Wel waren er geregeld persoonlijke aanvallen over en weer.

Om ervoor te zorgen dat er geen herhaling van het eerste tumultueuze debat zou plaatsvinden, schakelden de organisatoren tijdens het beantwoorden van vragen van de gespreksleider de microfoon van de niet-sprekende kandidaat uit.

Tijdens de vrije gedeeltes daarna, waarin de Trump en Biden met elkaar in discussie konden gaan, verliep het debat eveneens ordelijk. Wel werd er geregeld onderling met modder gegooid. Zo beschuldigden beide kandidaten elkaar van corruptie.

In het eerste debat vielen Trump en Biden elkaar constant in de rede. Ook had Trump het geregeld aan de stok met debatleider Chris Wallace.

De moderator van het laatste debat, Kristen Welker, wist het gesprek aanzienlijk beter in goede banen te leiden. Trump, die veel gedisciplineerder en presidentiëler overkwam dan in het eerste debat, complimenteerde Welker daar op een gegeven moment zelfs mee.

Aan het einde van het debat vroeg Welker de kandidaten wat zij in hun inauguratietoespraak zouden zeggen tegen de mensen die niet op hen gestemd hadden.

"We moeten ons land net zo succesvol maken als het was voordat de pest uit China kwam", zei Trump, verwijzend naar de corona-epidemie. "We hadden toen de beste werkloosheidscijfers ooit, ook voor minderheden. Succes brengt ons samen. Ik verlaag de belastingen, maar hij verhoogt ze", zei de president wijzend naar Biden.

"Ik zal zeggen: ik ben de Amerikaanse president en ik vertegenwoordig u allemaal", was diens antwoord. "We verkiezen hoop boven angst. Er liggen enorme kansen om dit land te verbeteren."

Biden benadrukte dat hij miljoenen banen wil scheppen door over te stappen op schone energie en zei dat hij ervoor wil zorgen dat iedereen in de Verenigde Staten een gelijke kans krijgt. "Dat was de afgelopen vier jaar niet het geval", aldus Biden.

Trump heeft geen plan voor de coronapandemie, zegt Biden

Biden benadrukte nogmaals benadrukt dat de regering van Trump volgens hem nog steeds geen gestructureerd plan heeft om de coronapandemie aan te pakken.

"Iedereen die verantwoordelijk is voor 220.000 doden zou geen president moeten blijven", zei Biden, die zei dat hij alles in het werk zou stellen om ervoor te zorgen dat iedereen mondmaskers gaat dragen en dat hij landelijke standaarden zal invoeren voor versoepelingen. "Ik zorg ervoor dat we een plan hebben", aldus Biden.

Trump herhaalde zijn eerdere bewering dat er tegen het einde van dit jaar een vaccin tegen het coronavirus is, iets wat zijn eigen experts overigens tegenspreken.

Hij verwees ook naar zijn eigen succesvolle behandeling tegen Covid-19. Trump benadrukte dat de pandemie een wereldwijd probleem is en gaf China de schuld van de virusuitbraak.

Op de vraag hoe Trump het land door de corona-epidemie wil leiden, antwoordde de president dat het einde van de pandemie in de Verenigde Staten in zicht zou zijn. Daar is geen bewijs voor; het aantal bevestigde besmettingen in de VS neemt opnieuw toe.

Volgens Trump heeft hij adequaat gehandeld door inreizen vanuit China en Europa te verbieden. "Joe Biden noemde dat xenofobisch", aldus de president.

Wederzijdse beschuldigingen van corruptie

Het tweede segment van het debat ging over nationale veiligheid. Trump herhaalde corruptiebeschuldigingen die onlangs richting Bidens zoon Hunter werden geuit in een artikel van de rechtse tabloid The New York Post. "Je bent het Amerikaanse volk een verklaring schuldig", aldus Trump.

Biden stelde dat hij geen cent van Rusland heeft aangenomen en dat zijn zoon ook niets verkeerd heeft gedaan. "Trump doet ondertussen zaken in China. Ik heb al mijn belastingoverzichten vrijgegeven. Hij niets. Wat verbergt u?", kaatste Biden weer terug.

Op de vraag wat Biden zou doen om te voorkomen dat andere landen, waaronder Rusland en Iran, de Amerikaanse verkiezingen beïnvloeden, zei hij dat elk land dat zich hieraan schuldig maakt, daarvoor de prijs zal betalen. "Trump heeft er niets over gezegd tegen Poetin", doelde Biden op de Russische inmenging in Trumps voordeel tijdens de verkiezingen in 2016. "Ik weet niet waarom."

De Democratische kandidaat benadrukte ook dat Trumps advocaat Rudy Giuliani volgens veiligheidsbronnen door de Russen als marionet wordt gebruikt. "Maar er gebeurt niets", aldus Biden.

Hij beschuldigde Trump er ook van dat de president geen bezwaar maakte bij Rusland omtrent de premies die zouden zijn betaald aan de Taliban om Amerikaanse soldaten te doden, en verweet Trump dat hij de NAVO heeft gedestabiliseerd.

Trump kaatste de bal daarop terug met de ongefundeerde beschuldiging dat Biden 3,5 miljoen dollar uit Rusland zou hebben gekregen. "Niemand is harder voor Rusland dan Donald Trump", aldus de president.

Trump noemt klimaatplan van Biden rampzalig

Trump noemde de klimaatplannen van zijn Democratische tegenstander "een economische ramp" genoemd. Volgens Trump snijden de Verenigde Staten in het eigen vlees als er actie wordt ondernomen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.

"Kijk naar China, hoe smerig het is", zei Trump in het laatste verkiezingsdebat. "Kijk naar Rusland, kijk naar India - het is er smerig. De lucht is smerig", zei Trump in Nashville.

Bidens plannen om over te stappen op groene energie zijn volgens de president rampzalig voor staten als Oklahoma en Texas, waar aardolie wordt gewonnen.

Biden noemde klimaatverandering "een existentiële bedreiging voor de mensheid" en zei dat de Verenigde Staten een morele verplichting hebben om er actie tegen te ondernemen. "We gaan voorbij het keerpunt in de komende 8 tot 10 jaar", aldus Biden.

Het was voor het eerst in de verkiezingsdebatten dit jaar dat klimaatverandering uitgebreid bediscussieerd werd. Het onderwerp leeft vooral in de westelijke staten, die de afgelopen maanden werden geteisterd door ongekende natuurbranden na aanhoudende droogte en hoge temperaturen.

President Trump heeft de Amerikaanse deelname aan de Klimaatakkoorden van Parijs ingetrokken in zijn termijn als president. Het doel van die akkoorden is om te voorkomen de aarde veel verder opwarmt.

Scheiden van migrantenkinderen van ouders is misdadig, aldus Biden

In het derde debatsegment over Amerikaanse families haalde Biden fel uit naar het voormalige beleid van de Trump-regering om de kinderen van illegale migranten te scheiden van hun ouders. Biden noemde dat beleid "misdadig". 

De Democratische presidentskandidaat hamerde er nog eens op dat meer dan 500 kinderen nog steeds niet met hun ouders zijn herenigd.

Trump stelde dat het bewuste beleid juist dateerde uit de Obama-periode. "Hij bouwde de kooien, wij pasten het beleid aan", aldus de president, die nooit een geheim heeft gemaakt van zijn harde aanpak van illegale migranten.

De claim van Trump is feitelijk onjuist. De Verenigde Staten begonnen in mei 2018 met het beleidsmatig scheiden van migrantengezinnen.

Nadat er in binnen- en buitenland alom schande was gesproken van beelden van huilende kinderen in kooien, besloot de regering de praktijken na zes weken weer te staken, behalve in gevallen waarin de ouders "een risico" voor hun kinderen vormden.

In het derde segment kwamen ook het zorgstelsel en sociaaleconomische ongelijkheid aan bod. Trump gaf de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden Nancy Pelosi er de schuld van dat er nog altijd geen coronasteunpakket is.

Biden stelde dat als de conservatieve meerderheid in het Hooggerechtshof een streep zet door de zorgverzekeringswet van de Obama-regering, Amerikanen met gezondheidsproblemen geen ziektekostenverzekering meer kunnen krijgen. Volgens de Democratische presidentskandidaat laat Trump die Amerikanen in de kou staan en heeft de president geen plan voor hen.

Trump op zijn beurt stelde dat Biden naar een collectief zorgverzekeringsstelsel wil, waardoor Amerikaanse middeninkomens hun particuliere zorgverzekering zouden kwijtraken. Biden ontkende dat en stelde dat hij een collectieve zorgverzekering optioneel wil maken en geen einde wil maken aan particuliere zorgverzekeringen.

Trump: ik ben de minst racistische persoon in deze ruimte

Trump plaatste in het debat ook vraagtekens gezet bij Bidens staat van dienst in het verbeteren van de rassenverhoudingen in de Verenigde Staten. Trump ontkende dat hij de onrust in de VS sinds de gewelddadige dood van de zwarte arrestant George Floyd heeft aangewakkerd met zijn uitspraken over de Black Lives Matter-beweging, die hij eerder een haatsymbool noemde.

Gespreksleider Welker vroeg Trump hoe Amerikanen zijn uitspraken over de Black Lives Matter-beweging moeten zien. Daarop zei Trump dat hij de spreekkoren van de antiracismedemonstranten over de politie vreselijk vond. "Ik ben de minst racistische persoon in deze ruimte", zei Trump daarop, niet voor de eerste keer.

Biden zei dat hij de positie van zwarte Amerikanen wil verbeteren door het strafrechtsysteem in de Verenigde Staten te hervormen. Daarop werd Biden door Trump aangevallen op de steun die hij in de jaren 80 en 90 gaf aan wetten die ervoor zorgden dat duizenden zwarte Amerikanen voor relatief lichte vergrijpen zoals drugsbezit in de gevangenis belandden. Biden gaf, ook niet voor het eerst, toe dat dat beleid verkeerd was.

Biden herinnerde de toeschouwers daarop aan het feit dat Trump in het eerste debat een oproep deed aan extreemrechtse milities om paraat te staan. Trump weigerde toen afstand te nemen van de milities.

Ook memoreerde Biden dat Trump Mexicanen in de vorige verkiezingscampagne "moordenaars en verkrachters" noemde en dat Trump een inreisverbod voor mensen uit moslimlanden instelde.

Lees meer over de Amerikaanse verkiezingen:

• Rupert Murdoch – de mediatycoon achter Fox News – denkt naar verluidt dat Trump verliest van Joe Biden
• Dit is het scenario dat financiële markten vrezen: een fotofinish bij de Amerikaanse verkiezingen die Trump niet accepteert
• Harris en Pence willen niet zeggen wat ze doen als hun kandidaat niet kan aantreden als president
• Dit kan er gebeuren als een ex-president weigert het Witte Huis te verlaten