De Nederlandse navigatiespecialist TomTom maakt enorm gedetailleerde kaarten voor zelfrijdende auto’s.

“Dit is de grootste markt waar we ooit in hebben gespeeld”, zegt Willem Strijbosch, hoofd autonoom rijden van TomTom.

De kaarten zijn tot op de centimeter nauwkeurig en houden zelfs rekening met de tektoniek van de aardkorst.

TomTom streamt de gegevens naar de auto tijdens het rijden op het juiste moment. “Wij zijn een soort Netflix van autonoom rijden”, aldus Strijbosch.

Voor 2020 durft TomTom geen voorspelling te doen vanwege de coronacrisis, maar intern kijkt het bedrijf al veel verder. Tot wel een decennium vooruit.

“Wij hebben een horizon qua groei tot 2030”, zegt Willem Strijbosch, hoofd autonoom rijden bij de Nederlandse multinational tegen Business Insider. “De cyclus in de auto-industrie is langzaam. Wij zijn nu al aan het verkopen voor 2024.”

TomTom werd bekend door de losse navigatiekastjes, maar de verkoop daarvan neemt al jaren gestaag af. De divisie Telematics, die zich bezighoudt met voertuigvolgsystemen, werd begin 2019 verkocht.

Blijven over de locatiediensten. TomTom specialiseert zich onder meer in het maken van extreem gedetailleerde kaarten voor zelfrijdende auto’s. “Dit is de grootste markt waar we ooit in hebben gespeeld”, zegt Strijbosch.

De schattingen van marktonderzoekers lopen uiteen, maar duidelijk is dat de markt de komende jaren snel zal groeien, tot zeker enkele tientallen miljarden in omvang. Grote autofabrikanten als Daimler en techreuzen als Google storten zich op de ontwikkeling van autonome voertuigen.

En ook Intel ziet de potentie: in 2017 telde de Amerikaanse chipmaker 15 miljard dollar neer (15 keer de huidige beurswaarde van TomTom) voor Mobileye, een Israëlisch bedrijf dat met software, camera’s en sensoren autorijden veiliger wil maken.

TomTom ziet dus kansen en wil een centrale rol spelen in de markt voor autonoom rijden met zijn geavanceerde kaarten (al hebben niet alle analisten fiducie in die strategie). Business Insider sprak in januari op techbeurs CES met Strijbosch over de plannen van TomTom.

Zelfrijdende auto’s hebben veel sensoren aan boord. Heb je dan wel kaarten nodig?

Strijbosch: “Kaarten zijn onmisbaar, daar is de hele industrie het over eens. Dat is makkelijk te begrijpen als je een aantal voorbeelden bekijkt. Stel dat je op de snelweg rijdt met een snelheidslimiet van 120 km/u. Even verderop staat een bord dat de maximumsnelheid 100 km/u wordt, maar net op het moment rijdt er een vrachtwagen voor. De zelfrijdende auto ziet het bord niet en denkt dat je nog steeds 120 km/u mag. Dan ben je in overtreding en het is bovendien gevaarlijk. In een kaart zit dat soort informatie wel.”

Foto: TomTom
Foto: TomTom

“Ander voorbeeld. Camera’s kunnen bij een afrit bijna niet zien hoe scherp de bocht is. Mensen hebben dat ook: als je een afrit voor het eerst neemt, dan rem je vaak te laat. Kaarten weten precies hoe een bocht loopt en geven aan hoe hard je erdoorheen kunt.”

“Je kunt ook om de hoek kijken. Als je een kruising passeert waar het groen is, je slaat rechtsaf en meteen daarna is er weer een stoplicht. Dan weet de kaart dat je niet te hard door groen hoeft te gaan.”

“En als het slecht weer is, dan pikken sensoren veel informatie niet op. Op een kaart kun je alles zien en kilometers vooruitkijken. Kaarten zijn dus absoluut onmisbaar.”

Hoe gedetailleerd zijn de HD-kaarten van TomTom precies?

“Onze hogeresolutiekaarten zijn een op de centimeter nauwkeurige weergave van de werkelijkheid. Een vangrail, lantaarnpaal, verkeersbord, grasberm, doorgetrokken streep, tunnels, bruggen en viaducten, al dat soort dingen staan erin. Dat levert een soort vingerafdruk van de weg op.”

Is gps dan niet voldoende om te navigeren?

"Niet voor zelfrijdende auto's. Dat is te onnauwkeurig. Je moet tot op 20 centimeter kunnen bepalen waar je bent en het liefst nog preciezer."

Hoe komt TomTom aan de data voor de kaarten?

“De belangrijkste bron zijn onze eigen auto’s die rondrijden om data te verzamelen. Die zijn voorzien van allerlei sensoren, zoals laserradar, gewone radar, ultrasoonsensoren, meerdere gps-ontvangers en een hoop camera’s. Het is een soort mobiele landmeting. Je ziet weleens van die mensen staan met een statief en meetapparatuur. Dat doen wij, maar dan rijdend met 100 km/u.”

Foto: TomTom
Foto: TomTom

“Daarnaast krijgen we ook steeds meer cameradata uit auto’s die nu op de weg rijden. Veel auto’s hebben bijvoorbeeld een camera achter de achteruitkijkspiegel voor rijstrookassistentie. Wij krijgen niet de videobeelden, maar de verwerkte data die al is geïnterpreteerd in de auto. Daar kun je niet alles mee, want de data zijn minder precies. Maar je kunt er wel mee zien of er dingen zijn veranderd op de weg en zo gedeeltelijk updates van je kaarten doorvoeren.”

“Dan zijn er nog bronnen zoals wet- en regelgeving. Niet alles wat in een kaart staat, is namelijk zichtbaar op de weg. Waar een snelheidslimiet eindigt, staat vaak niet aangegeven. Daar zitten regels achter. En die moet je in elk land begrijpen. In Nederland is dat bijvoorbeeld dat de maximumsnelheid in de bebouwde kom 50 km/u is en daarbuiten 80.”

Zijn al die data opgeslagen in de auto of wordt de informatie via mobiele verbindingen verzonden?

“Dat wisselt per autofabrikant. Sommige willen het allemaal in de auto hebben. Volgens ons kun je het gewoon streamen. Wij zijn een soort Netflix van autonoom rijden. We streamen precies wat de auto nodigt heeft ernaartoe op het juiste moment.”

Kan een mobiele verbinding wel zo veel data wel aan?

“Ja, de hoeveelheid valt reuze mee. Een paar honderd MB per jaar voor de gemiddelde automobilist. Als je 20.000 km per jaar rijdt, pak je waarschijnlijk de auto naar kantoor. Datzelfde stuk hoef je niet iedere keer opnieuw te downloaden.”

“Wij houden bovendien een buffer aan. Bij Netflix kun je als je in het vliegtuig zit en geen bereik hebt vooruit downloaden. Dat kan ook met onze dienst Autostream. Daarmee kun je de relevante data voor de komende kilometers downloaden. Wij controleren regelmatig of die kaartdata is verlopen. Zo niet, dan download je het verschil.”

Wat als je geen bereik hebt?

“In Nederland komt dat nauwelijks voor, maar in Frankrijk bijvoorbeeld wel. Gelukkig is goed bekend waar geen dekking is, dus daar kun je op anticiperen door alvast die gegevens te downloaden.”

Willem Strijbosch. Foto: TomTom
Willem Strijbosch. Foto: TomTom

Wat is moeilijk voor de sensoren om te identificeren langs de kant van de weg?

“Verkeerslichten zijn niet zo makkelijk. Herkennen is niet het punt, wel de precieze locatie ervan bepalen. In de VS hangen ze soms aan draden gespannen over een kruispunt. Dan bewegen ze door de wind. Dat is misschien een halve meter, maar dat is te veel voor onze kaart.”

“Om even aan te geven hoe precies die zijn: wij nemen in onze berekeningen mee hoe de tektonische platen van de aarde verschuiven. Australië beweegt bijvoorbeeld ongeveer 7 centimeter per jaar naar het noorden. Daar zijn modellen van en die gebruiken wij voor onze kaarten.”

Hebben jullie al klanten voor de HD-kaarten?

“Ja, maar ik mag niet zeggen wie. De kaarten worden gebruikt voor zelfstandig rijden op level 2 en level 3, dus met mensen achter het stuur.”

“Er zijn ook nog rijhulpsystemen, of Advanced Driver Assistance Systems (ADAS) zoals de industrie ze noemt. Die worden ook steeds vaker ondersteunt door een kaart. In september hadden we meer dan 1 miljoen auto’s op de weg met onze ADAS-kaarten.”

Wat motiveert jou om de HD-kaarten te verbeteren voor autonoom rijden?

“Zelfrijdende auto’s hebben in potentie een grote maatschappelijk impact. Het is beter voor het milieu. Het maakt steden leefbaarder, omdat je niet al die geparkeerde auto’s hebt en de wegen smaller kunnen. En als je het doorrekent, wordt rijden goedkoper per kilometer, want onze auto’s staan nu 95 procent van de tijd stil.”

"Plus, je wint tijd terug. Stel je voor dat je voor wintersport een auto boekt op je smartphone, de stoelen staan naar elkaar toe en je speelt onderweg spelletjes met je kinderen. Vergelijk dat met tien uur rijden met jengelende kinderen achterin. Het is een zeer aanlokkelijk vergezicht.”

Hoe ver is zo’n robottaxi nog weg? De afgelopen jaren was er een enorme hype rond zelfrijdende auto’s, maar ondertussen zijn ze nauwelijks op de weg te zien. 

“Het is een monsterklus. Je moet heel veel dingen oplossen, dat ziet iedereen nu wel. Een volledig zelfrijdende auto is op dit moment niet een vraag van wanneer, maar waar. In Phoenix, Arizona is Waymo (een dochterbedrijf van Google-moeder Alphabet, red.) daar dichtbij. Maar dat is in een buitenwijk met rechte, brede wegen en bijna nooit regen. Optimale omstandigheden dus. Het kan nog wel even duren voordat ze in Amsterdam op de grachten rondrijden.”

Lees meer: