Het was notabene Tomtom zelf dat in juli de trein in gang zette. Met een bod
van twee miljard euro op Tele Atlas verraste het Amsterdamse bedrijf vriend
en vijand. Waarom zou je een fabrikant van digitale kaarten kopen als je de
kaarten ook via licenties kunt afnemen, zonder de hoge kosten die met de
cartografie zijn gemoeid? Tele Atlas lijdt immers al jaren verlies.

De reden is echter strategisch. Volgens Tomtom kan er op navigatiegebied
alleen worden gewonnen als de kaarten altijd up to date zijn. En dat
is nu niet het geval.

Automobilisten die vandaag een navigatiesysteem kopen, krijgen daarbij
kaarten geleverd die soms wel een jaar oud zijn. Een gevolg van het lange
productieproces én het spel dat tussen de kaartenmaker en de fabrikant van
het navigatiekastje moet worden gespeeld.

Tomtom denkt zijn grip op de productie van de kaarten te verstevigen door Tele
Atlas in te lijven. Tegelijkertijd hoopt het bedrijf dat weggebruikers zelf
informatie aanleveren over routes of wegen die verkeerd worden aangegeven.
Tomtom-medewerkers kunnen dan de informatie gelijk in de kaarten verwerken,
zonder eerst overleg te moeten voeren met de fabrikant.

Toch is de vraag gerechtvaardigd of Tomtom niet een vlucht naar voren
heeft gekozen. In de navigatiemarkt wemelt het van de bedreigingen.

Nokia maakte dat onlangs glashelder. De Finnen azen al enige tijd op een
stevige hap uit de navigatiemarkt. Nokia introduceerde een eigen
navigatiesysteem, maar verwacht ook veel van navigatiediensten via zijn
mobieltjes. Om deze ambitie kracht bij te zetten, lanceerde het concern een
miljardenbod op Navteq, de concurrent van Tele Atlas.

Daar moeten ze op het hoofdkantoor van Tomtom toch van zijn geschrokken. Als
een bedrijf als Nokia al zijn spierballen laat zien, waarom zouden andere
technologiegiganten zich ook niet in de strijd gaan mengen. Introducties van
navigatiesystemen door bedrijven als Sony en Samsung wist Tomtom nog
redelijk eenvoudig te pareren. Het bedrijf leverde net als zijn grote rivaal
Garmin simpelweg betere producten.

De nieuwe bedreigingen komen veel meer van de andere kant van de
oceaan. Bekend is bijvoorbeeld dat Google veel ziet in op locatie gebaseerde
diensten. Nu kruipen nog veel mensen achter de computer om informatie over
bijvoorbeeld een goed restaurant te achterhalen. In de nabije toekomst zal
het mobieltje óf een navigatieapparaat uitkomst moeten bieden.

Google kan deze trend niet missen omdat daarmee de advertentie-inkomsten
wegsijpelen. De internetonderneming is daarom ook genoemd als mogelijke
geïnteresseerde koper van Tele Atlas, waar ze al kaarten van afneemt. Wie
over de benodigde data beschikt, kan wel eens spekkoper worden, zo is de
gedachte.

Tomtom zelf zou echter ook een interessante prooi kunnen zijn. Het
bedrijf verandert, zeker na de overname van Tele Atlas, steeds meer in een
bedrijf dat door software wordt gedreven. Dit is ook duidelijk te zien aan
het uiterlijk van de navigatieapparaten. De fabrikanten onderscheiden zich
daar amper meer mee, in tegenstelling tot enkele jaren geleden toen
bijvoorbeeld Tomtom goede sier maakte met zijn bolle ontwerpen. Nu doet het
er veel meer toe wat je aan extra's bij een navigatiesysteem levert.

Google kan die extra's ook leveren: zoeken op internet, e-mail én Google
Earth. Wie zou zijn bestemming niet even in 3D willen zien? Hetzelfde kan
Microsoft bieden. Het softwareconcern is al eerder eens in verband gebracht
met Tomtom, maar verder dan geruchten kwam het niet. Toch is het idee niet
gek. Een gemiddelde auto zit barstensvol elektronica, maar een computer voor
persoonlijk gebruik ontbreekt nog.

Beleggers lijken ook wel van een gokje te houden. De beurskoers van
TomTom is sinds de zomer hard opgelopen van ruim 30 euro tot 58 euro. De
snel toenemende populariteit van navigatiesystemen, vooral in de Verenigde
Staten, zou daaraan ten grondslag liggen.

Speculatie op een overname kan echter ook meespelen, zeker omdat de
koers-winstverhouding van Tomtom (22, gebaseerd op de winst in 2007) nog een
stuk lager is dan die van Garmin (34).

De ideale overnamekandidaat komt uit Nederland, marktwaarde 6,6 miljard euro.
Wie biedt?

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl