Er was beetje ophef begin deze week naar aanleiding van een rapport
over de Nederlandse huizenmarkt. Adviesbureau Dynamic Credit stelde dat
enkele honderdduizenden huishoudens klem zitten met hun hypotheeklening.
De suggestie dat er Amerikaanse toestanden dreigen op de Nederlandse
huizenmarkt was wat overdreven. Er is geen reden voor paniek. Maar dat neemt
niet weg dat er wel een fors probleem is.
Nederlanders hebben een enorme hypotheekschuld opgebouwd, die zelfs groter is
dan het bruto binnenlands product, de som van de jaarlijkse productie van
goederen en diensten. Daarnaast wordt het onderpand van al die schuld minder
waard vanwege de dalende huizenprijzen. Tel daar bij op dat veel
Nederlanders ook nog eens relatief weinig aflossen en iedereen beseft dat er
iets gedaan moet worden.
Wat moet er gebeuren? Het ligt nogal voor de hand. Een van de belangrijkste
oorzaken van de problemen op de Nederlandse huizenmarkt, is de
hypotheekrente-aftrek. Die aftrek stimuleert mensen hypotheekleningen af te
sluiten waarbij zo weinig mogelijk wordt afgelost, om de aftrek zo hoog
mogelijk te houden.
Uiteindelijk, zo stellen vele economen en ook president Klaas Knot van De
Nederlandsche Bank, moeten we van die marktverstorende subsidie af. Dit
overigens als onderdeel van een brede hervorming van de huizenmarkt, waarbij
je bijvoorbeeld de overdrachtsbelasting kunt afschaffen en ook de huurmarkt
aanpakt.
Fragiele markt
Het kabinet Rutte wil desondanks niet aan de aftrek tornen. Veel gehoord
argument is dat de huizenmarkt op het moment zo fragiel is, dat afschaffen
van de renteaftrek zou leiden tot het ineenzakken van de huizenprijzen, wat
het probleem van de hoge hypotheekschuld acuut zou maken.
Het is een heel aantrekkelijke redenering, maar wel een kromme. Uit vrees voor
grote problemen, gaat het kabinet de oplossing - het hervormen van de
huizenmarkt - uit de weg.
Nu valt er misschien wel iets voor te zeggen om nog heel even te wachten met
het aanpakken van de aftrek vanwege de beroerde economische situatie. Maar
het kabinet doet meer dan dat: het verzint juist nieuwe maatregelen om de
huizenmarkt nog meer te subsidiëren.
Zo speelt het kabinet met de gedachte om de grens voor de Nationale Hypotheek
Garantie (NHG) voorlopig niet terug te brengen van 350.000 euro naar 265.000
euro - een plan van mininster Donner dat donderdag
uitlekte.
Afgelopen juli besloot het kabinet al tot een tijdelijke verlaging van de
overdrachtsbelasting van 6 naar 2 procent. Daarmee blaast het kabinet meer
lucht in de zeepbel.
Subsidieverslaving
De Nederlandse huizenbezitter is als een junk die voor zijn
heroïneverstrekking afhankelijk is van de overheid. In plaats van aan te
dringen op afkicken, heeft Den Haag het heroïnerantsoen verhoogd.
Het stimuleren van de woningmarkt wordt bovendien steeds duurder. Netto kost
de hypotheekrente-aftrek de overheid in 2012 naar schatting 10,1 miljard
euro aan gederfde belastinginkomsten. Daar komen, vooralsnog eenmalig, de
kosten van het verlagen van de overdrachtsbelasting ter waarde van 1,2
miljard euro bij.
Het handhaven van de NHG-grens op 350.000 euro kost weliswaar geen geld, maar
omdat de overheid uiteindelijk garant staat als er teveel mensen hun
hypotheek niet kunnen aflossen en het Waarborgfonds Eigen Woningen leeg
raakt, is het uiteindelijk minister van Financiën De Jager die in het ergste
geval de rekening krijgt.
Hervorm echt
De overheid kan beter stoppen met het telkens toestoppen van brokjes lekkers.
Het maakt de verslaving alleen maar erger.
Een maatregel als het verlagen of zelfs afschaffen van de overdrachtsbelasting
is op zich prima, maar voer zo'n maatregel dan kostenneutraal door,
bijvoorbeeld door hypotheekrente-aftrek beetje bij beetje te beperken. De
overheid heeft het al lastig genoeg om de overheidsfinanciën op orde te
brengen.
Lees ook:
Grieks aan
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl